A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

màrtzu 2 màltu

martzúdhu , nm Definitzione cosa modhe a bisura de supa, modhe modhe Sinònimos e contràrios madredhu, maltitzu, marfadhu Ètimu srd.

martzulínu maltulínu

martzúmene , nm Definitzione cosa totu purdiada Sinònimos e contràrios brechinzu, martzímine, prudicatone, prudigore Frases s'abba de sa funtana no det àere, macari, trógliu forte chi muat che trainu o riu o flúmene, ma curret calma, neta de martzúmene! (P.Casu) Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu pourriture Ingresu rottenness Ispagnolu podredumbre Italianu marciume Tedescu Fäule.

marugliài , vrb Definitzione mòere comente faet s'abba de su mare, a undhas Sinònimos e contràrios maretare Frases candu su mari marúgliat nanca est tempus de ní e fait isdorrocus Tradutziones Frantzesu ondoyer Ingresu to wave Ispagnolu ondear Italianu ondeggiare Tedescu wogen.

marusíni marosíni

màrva màfra

marvaròsa , nf Sinònimos e contràrios maivone Terminologia iscientìfica rbl, Alcea rosea.

marvasía malmasía

marxàni, marzàne magliàne

marzanèra , nf Definitzione tana de margianes Sinònimos e contràrios matzonera.

marzàni magliàne

marzànu , agt Definitzione de grodhe, de margiane, e metzanu totu impare Sinònimos e contràrios gródhinu, margianinu Frases frearzu est fatu gasie ca est unu mese marzanu: faghet sole su manzanu e su sero ponet nie! Ètimu srd.

masàngala , nm Definitzione masone mannu, tàgiu mannu meda de bestiàmene.

masànu , agt Definitzione chi est chentza ganas de fàere, chi no at volontade o tenet pagu isperu, pagu ibertu Sinònimos e contràrios arremàsigu, dilganadu, fiacu, lésinu | ctr. imbideadu, inganidu Tradutziones Frantzesu indolent Ingresu weak-kneed Ispagnolu indolente Italianu indolènte Tedescu energielos.

masaócu , nm Definitzione genia de ambulartza, de càule areste Sinònimos e contràrios cabiscu, caulina, lànsana, pirisca / naponi 1 Terminologia iscientìfica rba, Moricandia arvensis, Brassica campestris.

masapréstu , avb: masprestu Definitzione méngius, a su postu de… Sinònimos e contràrios piusaprestu Ètimu spn. màs presto.

masàtzu , nm Definitzione tanti mannu de cosa, fintzes de pegos.

mascàdu , pps, agt: mascau Definitzione de mascare; chi at papau de s'intèndhere prenu, tzatzau; chi no est in su bisóngiu, chi istat bene coment'e rédditu / fàghere ccn. cosa a ora mascada = a disora, candu s'istrobbat o andat mali Sinònimos e contràrios afiancu, atatu, introtzu, pienu, satzau, zibbu / abbumbadu, assansiadu | ctr. famidu / bisonzile Frases mi so mascadu de abba e no apo gana de manigare ◊ sos poledhos isfainados si sunt mascados de fenu sicu 2. s'animale mascadu si connoschet a fiancos ◊ tenet sos boes sèmpere bene mascados 3. sa zente mascada no ndhe conchistat de cosa: la perdimentat, frundhit fintzas sa cosa bona! 4. beni a domo, ma prusaprestu no benzas in ora mascada! Tradutziones Frantzesu rassasié, repu Ingresu sated, sate Ispagnolu harto, satisfecho Italianu saziato, sàzio, satóllo, sàturo Tedescu gesättigt, satt.

mascài , vrb: ammascae* Definitzione afilare a… / mascau = nadu de puzone, chi no si est lassadu tènnere in su pedraghe, chi si che at manigadu su berme ma si ch'est fuidu; tella mascada = chentza su pintu (ca su puzone si l'at manigadu) ma ancora parada chentza isparada Frases su pilloni at mascau sa tella: ndi at pigau su pintu ma s'est fuiu etotu!