màga màcra
magadèba, magadèla , avb Maneras de nàrrere csn: a m. = po dónnia màniga de candela, pro donzi bonu bisonzu…, de is bortas chi…, no siat chi… Frases a ajaju ndi dh'iant donau una tassa prena e dèu a magadeba prèngiu su fundu sceti de sa tassa: chi est po mi noxi mi ndi acatu luegu!
magadítu , avb Definitzione semenare a m. = pagu cosa, a rau, a lascu.
magàgna , nf: magàngia, maganza Definitzione genia de male a sa carena, a is cosas prantadas, a is frutuàrios candho no funt bellos lieros; nau in cobertantza, manera de fàere pagu límpia, cun malítzia, a ingannu Sinònimos e contràrios mància, neche, peca / macatreferia, malíscia, trampa, transa Frases bosatrus maschitedhus fueis a musca, e poi est sa fémina a pagai is magàngias de s'ómini! (A.Melis) 2. cussu est padre maganza, cale Padre Luca! Ètimu itl. magagna.
magagnàre , vrb: ammagagnare, magagnare Definitzione guastare, essire guastu, manciau, pistau Sinònimos e contràrios atufai, guastare, magunire, marcitai / ammaladiai, apuntorai, atzacorare, demare, inciacai Frases sa landiredhada at totu magangiau is bíngias 2. fuius po su disisperu, magangiaus che sordaus chi ant pérdiu sa gherra, torrais a cordigonis a cordigonis (G.Mura) Ètimu itl. magagnare.
magàgnas , nf pl: magragnas,
magrànias,
maragnas,
meragnas Definitzione
tretu de sa conca a parte e àtera, apitzu de is origas
Sinònimos e contràrios
cuca,
cúcara,
mammórias
Frases
ite mi at restadu oe a tantu mancu? unu colpu impremidu in sa meragna, a tzochedhos su coro in su fiancu ◊ ponzèndhesi sas manos in sas meragnas, tancat sos ojos, est pensendhe ◊ cun chentu pensamentos in meragnas e su coro ch'in petus no at paghe
Terminologia iscientìfica
crn
Ètimu
itl.
migragna
Tradutziones
Frantzesu
tempe
Ingresu
temple
Ispagnolu
sien
Italianu
tèmpia
Tedescu
Schläfe.
magagnósu , agt: magangiosu,
maganzosu Definitzione
chi tenet tema, mància, calecunu pecu a sa salude; fintzes chi portat trassas, nau de gente
Sinònimos e contràrios
aciacosu,
maladióngiu,
malesanu,
tacadu,
temósigu,
temosu,
tunconidu,
tzimiliosu
/
malissiosu
| ctr.
líaru,
sanu
Frases
totu sa genti magangiosa est in custu logu!
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
maladif,
malsain
Ingresu
sickly
Ispagnolu
enfermizo
Italianu
malsano
Tedescu
kränklich.
magaidràxa , nf: ammarigraxa,
margaridalza,
margaridarza,
margaridraxa,
margaritarza Definitzione
tumata aresti, tamatedha burda, areste, de canes, genia de erba, bona po cura, chi faet a fundhu fintzes mannu, fògias matucas, e bogat unu frutighedhu a bisura de tamatedha pitica cantu su cagagorbu, niedha candho est cota
Sinònimos e contràrios
mammarigarza
Frases
at pigau unu chimu de margaridarza e passàndhedhu in s'anca naraiat sas peràulas ◊ mi fiat essiu unu guroni e ajaja iat cicau sa magaidraxa, dh'at pistara e mi dh'at posta e curau su guroni!
Terminologia iscientìfica
rba, rbc, Solanum nigrum
Ètimu
ltn.
*margaritaria
Tradutziones
Frantzesu
morelle
Ingresu
morel
Ispagnolu
hierba mora
Italianu
èrba morèlla
Tedescu
Schwarzer Nachtschatten.
magallédhu , nm Definitzione magalli minudu, ambidha ancora pitica Sinònimos e contràrios magalleri, tzingorra Terminologia iscientìfica psc.
magalléri , nm Sinònimos e contràrios magalledhu, tzingorra Terminologia iscientìfica psc Ètimu srd.
magàlli , nm Sinònimos e contràrios ambidha Terminologia iscientìfica psc.
magàngia magàgna
magangiài magagnàre
magangiaméntu , nm Definitzione su magangiare Ètimu srd.
magangiòni , nm: margangioni Definitzione genia de ambidha grussa Sinònimos e contràrios cassibi 1, filatrota Terminologia iscientìfica psc Ètimu itl.s margagghiuni.
magangiósu magagnósu
magànza magàgna
maganzósu magagnósu
magàre macràre