melarenàda melagranàda
melàrga melàcra
melàrgiu melàgi
melaridònza melachidònza
melarrègra, melarrèja melarègia
melàrvure , nf Definitzione
sa résina in colore de mele chi essit in su corgiolu de su truncu de unas cantu matas (es. pruna, cheréssia)
Sinònimos e contràrios
abbamele,
càtria,
cucumele
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
résine
Ingresu
resin
Ispagnolu
resina
Italianu
orìchicco
Tedescu
Kirschbaumharz.
melàu melàdu
melaulidòne meladidòne
melaurídha , nf: meraulidha Definitzione
cugurra furcaxada, genia de bobboi pitichedhu e longhitu, in colore de castàngia, chi portat sa coa frochidhada coment'e tonàgias
Sinònimos e contràrios
bobborriga,
folfighita,
forchidhàdile,
isparraguatza,
isperragoa,
isperragulu,
isperravórtighe,
malavurcidha,
pisciafui,
tzintzicorra
Terminologia iscientìfica
crp, forficula auricularia
Tradutziones
Frantzesu
forficule
Ingresu
earwig
Ispagnolu
cortapicos
Italianu
forfécchia
Tedescu
Ohrwurm.
melàvere , nm Sinònimos e contràrios melarègia Ètimu srd.
melàvrina melàbrina
melàxi, melàxu melàgi
melcàdu malcàdu
mèlcas màrcas
mèlce, mèlcia mècia
melciàre , vrb: milciare Definitzione pònnere in mesu, rfl. nau fintzes in su sensu de unu interessamentu a calecuna faina o chistione Sinònimos e contràrios ammasturai, ammeschiare* Frases custas altes andhant addainanti solu si zente de bonacumandhu si bi mílciat in mesu (G.Elies)◊ segundhu su fresi, si mílciant duas partes de lana bianca e una de niedha in sa barminadura.
mélcuris , nm: mércuis,
mérculis,
mércunis,
mércuris Definitzione
sa de tres dies de sa chida, intremesu de martis e gióbia (no càmbiat de sing. a pl.: su mélcuris, is mélcuris)
Maneras de nàrrere
csn:
èssere in bia che su m. = própiu ananti, in mesu, a istrobbu; fichiu che su mércuris = sempre in mesu in donzi chistione; m. de líssia, de lísciu, de lessiu = s'incràs de su martis de carrasegare
Frases
lunis est andau a spaparotai cun martis po andai a domu de mércuis po pregontai a gióbia si fiat beru ca cenàbara at nau a sàburu ca domínigu est festa
2.
ci fiat sempri mamma tua posta in mesu che su mérculis
3.
su manzanu de mércuris de lísciu, Giorzi sos ojos a su mundhu abberit
Terminologia iscientìfica
tpc
Ètimu
ltn.
mercuri dies
Tradutziones
Frantzesu
mercredi
Ingresu
wednesday
Ispagnolu
miércoles
Italianu
mercoledì
Tedescu
Mittwoch.
mèlda , nf: merda Definitzione
nau chentza delicadesa, su ladamíngiu, mescamente de gente (de animales si precisat: ula, pudhina, porchina, e àteru), sa parte de s'alimentu digiriu chi no che suspint is istentinas; css. cosa chi potzat pàrrere de arrefudare, cosa chi sumit de calecuna parte de sa carena (es. de is origas, de is ogos), css. cosa de pigare a disprétziu (nau cun tzacu)
Sinònimos e contràrios
isterca,
ladàmene
Maneras de nàrrere
csn:
m. tzicana = m. in colore biancu; m. de fraile = scata de ferru; portai a unu che m. in didus = no lu poder bídere tichedhu; poltare a unu che m. in farrancas = cun delicadesa meda ca, letranghigurtzu coment'est, perdet sa passéssia pro nudha
Ètimu
ltn.
merda
Tradutziones
Frantzesu
merde
Ingresu
shit
Ispagnolu
mierda
Italianu
mèrda
Tedescu
Scheiße.
meldaganài , vrb Definitzione fàere is cosas male, a improdhu Sinònimos e contràrios aciapuciae, acoredhai, improdhai, indrovigare.