A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

musciuríglia, musciurílla , nf: mussurilla Definitzione una genia de cardu chi faet bàsciu bàsciu; sa cranciofedha chi faet, a paris de terra Sinònimos e contràrios bardugabidhu, mixurida, musciníllia Frases cussus serragus de terra orrúbia mai araus fuant impannaus totu de musciuríglia Terminologia iscientìfica rba, Carlina gummifera Ètimu ctl. muxera de guilla Tradutziones Frantzesu chardon à glu Ingresu stemless atractylis Ispagnolu cardo de liga, ajonjera Italianu masticógna Tedescu eine gummihaltige Eberwurz.

musciuríu , nm Definitzione linna bècia morta e isfata: a pruinedhu e ammesturada cun terra bianca si poniat a is pipios coment'e borotalcu po iscardidura (e si narat cun su matessi númene).

muscòne, muscòni , nm Definitzione genia de bobboi matuchedhu, a bisura de musca cantu sa conca de unu pódhighe, niedhu deunudotu, chi faet su niu in sa canna, in sa linna bècia, e fintzes su mele, punghet e dolet puru, candho est bolandho faet muina (dúmmida, zúmiu); si narat fintzes de musca matuca; in cobertantza, giòvonu chi istat aifatu a calecuna picioca, fastigiandhodha, o fintzes imbriaghera; in su fusu de filare, su gancitu Sinònimos e contràrios abiolu, mommoifrei, mughimughi, mumusu, spioni Frases su muscone, si li forroxant sa casa, si difendhet cun rejone! ◊ fis che muscone a murmutu e ses unu carrabbusu! ◊ sos muscones sunt a dúmmida Terminologia iscientìfica crp, xilocopa violacea Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu bourdon, abeille charpentière Ingresu humble-bee, blowfly, violet carpenter Ispagnolu abeja carpintera, moscón Italianu moscóne, gavaróne (o ape legnaiuola) Tedescu Holzbiene.

muscòni 1 , nm Definitzione orchidea areste: calidades de erba chi faent unu frore assimbigiau a unu muscone Sinònimos e contràrios mumusedhu Terminologia iscientìfica rba.

muscosidàdi , nf Definitzione su portare musca, píbere, nau de persona tropu ispiritosa, chi portat badhinzu, machiore.

muscósu , agt Definitzione chi portat musca, nau de unu in su sensu de pibirudu, chi portat pudredhimi, inganiu meda Frases cussa furiat cantecantu muscosedha, candu furiat picioca.

múscu , nm Definitzione lana de pedra, de mata, de monte, de erriu: diferentes calidades de una genia de erba chi creschet in is matas mescamente in logu de palassole e in linna begra, bècia, in is orrocas Sinònimos e contràrios allanadura, lanaritzu, nuscu 1 Sambenados e Provèrbios smb: Muscu Terminologia iscientìfica rba, Dicranum scoparium, Polytrichum commune, Tillaea muscosa Ètimu itl. muschio.

múscu 1 , nm Definitzione genia de lanedha chi creschet in orrocas a oru a mare e càmbiat colore (orrúbiu o bleu) segundhu ite tocat Terminologia iscientìfica rba, Roccella tinctoria Tradutziones Frantzesu orseille, tournesol Ingresu roccella (grass) Ispagnolu urchilla Italianu oricèllo, tornasóle Tedescu Orseilleflechte.

múscula , nf Definitzione su gancitu de su fusu de filare; sa conca de su fusu (m. de suta), su pesu chi si ponet a su fusu (m. de pitzu)/ carighedha de m. = faci pitichedha Sinònimos e contràrios cócura, cucurale, furriedhu, furtiedhu, irotu, lódiru, ortiedhu, ruédhula, rueledha, ruella Frases cun chíndhalu, cannujas e pubadas de lana o linu, sedas e cotones, fusos, músculas tundhas, chirriones falant filados…

múscula 1 , nf, nm: músculu 1 Definitzione genia de cotza, mescamente sa m. pilosa, chi si agatat in d-unos cantu istagnos: de mannària abbarrat prus pitica meda de sa cotza e prus istrinta, ma est de sabore prus forte, cun is duas perras in colore de castàngia craru, a fora, e totu pilurtzas paret de portare lanedha de orroca Frases aciuvau in s'àcua fintzas a chintzu cumpudàt su fundu cun is peis po coberai músculus Terminologia iscientìfica crx, arca barbata Ètimu itl. muscolo Tradutziones Frantzesu moule Ingresu mussel Ispagnolu arca pelosa Italianu mùssolo Tedescu Miesmuschel.

musculadúra , nf Definitzione is músculos de sa carena.

musculàre, musculàri , agt Definitzione de is músculos, chi pertocat is músculos de sa carena.

musculósu , agt Definitzione chi portat músculos fortes, imbénnidos, isvilupaos meda.

músculu , nm Definitzione in sa carena animale, s'intessidura chi format sa petza, totu coment'e a filighedhos, e chi tenet sa capacidade de si istrínghere e incurtzare e de s'istirare e allentare, fàere fortza e fàere mòvere totu is arremos e totu sa carena: s'ispartzint in duas genias, una chi si movet a cumandhu e dipendhet de sa volontade, s'àtera chi trebballat chentza dipèndhere de sa volontade (es. su coro, is músculos de is istentinas)/ partes de su m.: sa matza (parte pruposa e grussa), su pedhutu o pilloncu (genia de pedhighedha fine chi imbodhigat sa matza e faet andhandho e ingrussandho a parte e àtera), cabone (su tretu ue su pedhutu est prus grussu e si atacat a s'ossu); m. a duos cabones = itl. bicìpite; m. altaradu = genia de infetu a is músculos, músculu malàidu Frases immoi est prus paxiosa e is músculus de sa cara si funt istendiaus Terminologia iscientìfica crn Tradutziones Frantzesu muscle Ingresu muscle Ispagnolu músculo Italianu mùscolo Tedescu Muskel.

músculu 1 múscula 1

muscunzàre , vrb Definitzione pigare arrennegu, tzacu, ofèndhere, brigare puru Sinònimos e contràrios briare, certai / inchietae, infrascai 2. cussos si muscunzant fintzas pro ca no sunt pascesciles.

muscunzinàdu , agt Sinònimos e contràrios annicadu, pirmatu Ètimu srd.

musédhu , agt Definitzione nau unu pagu a ingiúliu a chie portat murros mannos.

musèo , nm: museu Definitzione logu ue benint chistias po ammostu cosas, ainas, trastos, arregodos de àteros tempos o de àteros logos, assentaos o seberaos a manera de giare un'idea precisa de su tempus, de su logu e de sa gente chi dhos at fatos Tradutziones Frantzesu musée Ingresu museum Ispagnolu museo Italianu musèo Tedescu Museum

musèta , nf Definitzione genia de sachedhu chi si apicat in conca de un'animale mannu, imbestiu in su murru, a manera de dhue pòdere papare sa brovendha Sinònimos e contràrios sportinu Frases unu bículu de pane cun lardu, una tzuca de abba, duas musetas de fena fint subr'a una moridina (M.Nieddu).