A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

valaghéri , agt, nm Sinònimos e contràrios bacamundhu, iscaminadu, rebbestu, rebessu Frases no teniat puite travallare fachendhe s'arte de sa valaghera: ambos duos cheriant in galera candho funint in cussa funtzione! Tradutziones Frantzesu déréglé, dissipé Ingresu madcap, reprobate Ispagnolu desenfrenado, calavera Italianu scapestrato Tedescu Lebemann.

valangiàre, valanzàre , vrb: balanzare Sinònimos e contràrios badagnae, gadangiai*, gualanzare, introitare | ctr. ispèndhere, pèldere Frases si est valangiau sèmpere.

valàsa , nf Definitzione traessa de linna in is gecas, in pala de cadira, fintzes currente de crabeturas a canna.

valcinàre vacinài

vàldu , agt Definitzione mannu meda, artu Frases in s'apretu che giumpaiat trèmenes valdos e chejuras de prunischedha (G.Addis).

valènte , agt: balente*, valenti Definitzione nau de persona, chi tenet capacidades mannas, chi est de impita Sinònimos e contràrios àbbile 1, capaci, validore | ctr. ciaputzu, isente Sambenados e Provèrbios smb: Valente, Valenti.

valentèsa , nf: balentesa*, valentiesa Definitzione ocasione bona po calecuna cosa, fintzes po aprofitare a fàere male Sinònimos e contràrios cunzuntura Frases cussu fit in ziru chirchendhe carchi valentesa pro betare sa franca.

valènti valènte

valentía , nf: balentia* Definitzione su fàere de is balentes, su coràgiu de parare fronte a su tempus, a is dificurtades e disgràtzias de sa vida, a sa malesa de chie cumandhat fintzes contr'a su torracontu de sa gente o a s'arrexone, su fàere bene ue e candho dhue at dificurtades; in cobertantza e a disprétziu si narat de su fàere male pigau a bàntidu Sinònimos e contràrios abbalentiada, falentesa, falentia, proesa Frases andhadu so e torradu, fatu apo sa valentia…◊ ite ratza de valentias: mi podias dare sa morte puru, sendhe fidadu, si aias chérfidu! ◊ valentia…, chi a unu macu as ingannadu! 2. po dh'iscramentari tocat a dhu cassari in s'ora de valentia (G.Mura).

valentièsa valentèsa

valentiósu , agt: balentiosu* Definitzione chi faet balentias Sinònimos e contràrios àbbile 1, cabosu, corazosu | ctr. casticatu, isente.

valentòne, valentòni , agt, nm: balentoni Definitzione chi faet su togo, chie si credet tropu e si bantat de fàere cosas mannas meda Sinònimos e contràrios balentiosu, camandhuleri, fanfarrone, immagliatzu, ispacone Tradutziones Frantzesu bravache Ingresu bully Ispagnolu valentón, chulo Italianu bravàccio Tedescu Prahlhans.

vàlere , vrb: bàlere* Definitzione tènnere valore, serbire a calecuna cosa, èssere bonu, lómpiu, adatu / pps. vàssitu, vàssiu; ind. pres. 1ˆ p. sing. vazo, cong. vaza Sinònimos e contràrios contai 1, selvire Frases vetza comente soe, non bi valo belle e nudha ◊ non ti ses abbizau de cantu vàlio ego! Sambenados e Provèrbios prb: valet prus sa salude chi no milli benes.

valgastólu , nm Definitzione su tretu de sa canna de su gúturu inue passat su papare de buca a s'istògomo e fintzes ue passat s'ària andhandho a, o torrandho de, is prumones Sinònimos e contràrios aghentolu, bilguzu, gaigastolu, gorgobena, gorguzu, ingollidosu, ingrastolu, ingurtidórgiu, ugrullu Terminologia iscientìfica crn.

vàlgia vàglia

vàlgiu vàgliu

valía , nf: balia* Definitzione su bàlere, su portare fortzas Sinònimos e contràrios abbrétiu, ardúriu, bidória, briu, foltza Frases pro tzertos missos de paca valia ma chin sas trassas de ingannadore deris fit Rovelli su Missia (G.Usala)◊ fintzas un'ominedhu de pacu valia oje in sos istradones curret prus de unu cabadhu curridore (M.Columbu).

vàlia vàglia

validòre , agt: valitóriu Definitzione chi balet, chi est de valore; nau de gente, chi podet Sinònimos e contràrios balente, folte, valiente Frases sa doda de sos antigos est validora pro su cras nostru puru ◊ difendhídennos, Segnora, essendhe piús validora! ◊ féminas sardas in tempos nostros validoras a improvisare in poesia: Maria Farina, Chiarina Porcheddu, Bitiredha Melis e Poténtzia Cappai ◊ si depet cojari cun d-un'ómini valitóriu! Ètimu spn. valedor Tradutziones Frantzesu valable Ingresu valid Ispagnolu útil, eficaz Italianu valévole Tedescu gültig.

vàlidu , pps, agt: bàlidu Definitzione de vàlere; chi no at pérdiu su valore, chi serbit ancora, chi faet ancora efetu.