valaghéri , agt, nm Sinonimi e contrari
bacamundhu,
iscaminadu,
rebbestu,
rebessu
Frasi
no teniat puite travallare fachendhe s'arte de sa valaghera: ambos duos cheriant in galera candho funint in cussa funtzione!
Traduzioni
Francese
déréglé,
dissipé
Inglese
madcap,
reprobate
Spagnolo
desenfrenado,
calavera
Italiano
scapestrato
Tedesco
Lebemann.
valangiàre, valanzàre , vrb: balanzare Sinonimi e contrari badagnae, gadangiai*, gualanzare, introitare | ctr. ispèndhere, pèldere Frasi si est valangiau sèmpere.
valàsa , nf Definizione traessa de linna in is gecas, in pala de cadira, fintzes currente de crabeturas a canna.
valcinàre vacinài
vàldu , agt Definizione mannu meda, artu Frasi in s'apretu che giumpaiat trèmenes valdos e chejuras de prunischedha (G.Addis).
valènte , agt: balente*, valenti Definizione nau de persona, chi tenet capacidades mannas, chi est de impita Sinonimi e contrari àbbile 1, capaci, validore | ctr. ciaputzu, isente Cognomi e Proverbi smb: Valente, Valenti.
valentèsa , nf: balentesa*, valentiesa Definizione ocasione bona po calecuna cosa, fintzes po aprofitare a fàere male Sinonimi e contrari cunzuntura Frasi cussu fit in ziru chirchendhe carchi valentesa pro betare sa franca.
valènti valènte
valentía , nf: balentia* Definizione su fàere de is balentes, su coràgiu de parare fronte a su tempus, a is dificurtades e disgràtzias de sa vida, a sa malesa de chie cumandhat fintzes contr'a su torracontu de sa gente o a s'arrexone, su fàere bene ue e candho dhue at dificurtades; in cobertantza e a disprétziu si narat de su fàere male pigau a bàntidu Sinonimi e contrari abbalentiada, falentesa, falentia, proesa Frasi andhadu so e torradu, fatu apo sa valentia…◊ ite ratza de valentias: mi podias dare sa morte puru, sendhe fidadu, si aias chérfidu! ◊ valentia…, chi a unu macu as ingannadu! 2. po dh'iscramentari tocat a dhu cassari in s'ora de valentia (G.Mura).
valentièsa valentèsa
valentiósu , agt: balentiosu* Definizione chi faet balentias Sinonimi e contrari àbbile 1, cabosu, corazosu | ctr. casticatu, isente.
valentòne, valentòni , agt, nm: balentoni Definizione
chi faet su togo, chie si credet tropu e si bantat de fàere cosas mannas meda
Sinonimi e contrari
balentiosu,
camandhuleri,
fanfarrone,
immagliatzu,
ispacone
Traduzioni
Francese
bravache
Inglese
bully
Spagnolo
valentón,
chulo
Italiano
bravàccio
Tedesco
Prahlhans.
vàlere , vrb: bàlere* Definizione tènnere valore, serbire a calecuna cosa, èssere bonu, lómpiu, adatu / pps. vàssitu, vàssiu; ind. pres. 1ˆ p. sing. vazo, cong. vaza Sinonimi e contrari contai 1, selvire Frasi vetza comente soe, non bi valo belle e nudha ◊ non ti ses abbizau de cantu vàlio ego! Cognomi e Proverbi prb: valet prus sa salude chi no milli benes.
valgastólu , nm Definizione su tretu de sa canna de su gúturu inue passat su papare de buca a s'istògomo e fintzes ue passat s'ària andhandho a, o torrandho de, is prumones Sinonimi e contrari aghentolu, bilguzu, gaigastolu, gorgobena, gorguzu, ingollidosu, ingrastolu, ingurtidórgiu, ugrullu Terminologia scientifica crn.
vàlgia vàglia
vàlgiu vàgliu
valía , nf: balia* Definizione su bàlere, su portare fortzas Sinonimi e contrari abbrétiu, ardúriu, bidória, briu, foltza Frasi pro tzertos missos de paca valia ma chin sas trassas de ingannadore deris fit Rovelli su Missia (G.Usala)◊ fintzas un'ominedhu de pacu valia oje in sos istradones curret prus de unu cabadhu curridore (M.Columbu).
vàlia vàglia
validòre , agt: valitóriu Definizione
chi balet, chi est de valore; nau de gente, chi podet
Sinonimi e contrari
balente,
folte,
valiente
Frasi
sa doda de sos antigos est validora pro su cras nostru puru ◊ difendhídennos, Segnora, essendhe piús validora! ◊ féminas sardas in tempos nostros validoras a improvisare in poesia: Maria Farina, Chiarina Porcheddu, Bitiredha Melis e Poténtzia Cappai ◊ si depet cojari cun d-un'ómini valitóriu!
Etimo
spn.
valedor
Traduzioni
Francese
valable
Inglese
valid
Spagnolo
útil,
eficaz
Italiano
valévole
Tedesco
gültig.
vàlidu , pps, agt: bàlidu Definizione de vàlere; chi no at pérdiu su valore, chi serbit ancora, chi faet ancora efetu.