A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z

valaghéri , agt, nm Sinonimi e contrari bacamundhu, iscaminadu, rebbestu, rebessu Frasi no teniat puite travallare fachendhe s'arte de sa valaghera: ambos duos cheriant in galera candho funint in cussa funtzione! Traduzioni Francese déréglé, dissipé Inglese madcap, reprobate Spagnolo desenfrenado, calavera Italiano scapestrato Tedesco Lebemann.

valangiàre, valanzàre , vrb: balanzare Sinonimi e contrari badagnae, gadangiai*, gualanzare, introitare | ctr. ispèndhere, pèldere Frasi si est valangiau sèmpere.

valàsa , nf Definizione traessa de linna in is gecas, in pala de cadira, fintzes currente de crabeturas a canna.

valcinàre vacinài

vàldu , agt Definizione mannu meda, artu Frasi in s'apretu che giumpaiat trèmenes valdos e chejuras de prunischedha (G.Addis).

valènte , agt: balente*, valenti Definizione nau de persona, chi tenet capacidades mannas, chi est de impita Sinonimi e contrari àbbile 1, capaci, validore | ctr. ciaputzu, isente Cognomi e Proverbi smb: Valente, Valenti.

valentèsa , nf: balentesa*, valentiesa Definizione ocasione bona po calecuna cosa, fintzes po aprofitare a fàere male Sinonimi e contrari cunzuntura Frasi cussu fit in ziru chirchendhe carchi valentesa pro betare sa franca.

valènti valènte

valentía , nf: balentia* Definizione su fàere de is balentes, su coràgiu de parare fronte a su tempus, a is dificurtades e disgràtzias de sa vida, a sa malesa de chie cumandhat fintzes contr'a su torracontu de sa gente o a s'arrexone, su fàere bene ue e candho dhue at dificurtades; in cobertantza e a disprétziu si narat de su fàere male pigau a bàntidu Sinonimi e contrari abbalentiada, falentesa, falentia, proesa Frasi andhadu so e torradu, fatu apo sa valentia…◊ ite ratza de valentias: mi podias dare sa morte puru, sendhe fidadu, si aias chérfidu! ◊ valentia…, chi a unu macu as ingannadu! 2. po dh'iscramentari tocat a dhu cassari in s'ora de valentia (G.Mura).

valentièsa valentèsa

valentiósu , agt: balentiosu* Definizione chi faet balentias Sinonimi e contrari àbbile 1, cabosu, corazosu | ctr. casticatu, isente.

valentòne, valentòni , agt, nm: balentoni Definizione chi faet su togo, chie si credet tropu e si bantat de fàere cosas mannas meda Sinonimi e contrari balentiosu, camandhuleri, fanfarrone, immagliatzu, ispacone Traduzioni Francese bravache Inglese bully Spagnolo valentón, chulo Italiano bravàccio Tedesco Prahlhans.

vàlere , vrb: bàlere* Definizione tènnere valore, serbire a calecuna cosa, èssere bonu, lómpiu, adatu / pps. vàssitu, vàssiu; ind. pres. 1ˆ p. sing. vazo, cong. vaza Sinonimi e contrari contai 1, selvire Frasi vetza comente soe, non bi valo belle e nudha ◊ non ti ses abbizau de cantu vàlio ego! Cognomi e Proverbi prb: valet prus sa salude chi no milli benes.

valgastólu , nm Definizione su tretu de sa canna de su gúturu inue passat su papare de buca a s'istògomo e fintzes ue passat s'ària andhandho a, o torrandho de, is prumones Sinonimi e contrari aghentolu, bilguzu, gaigastolu, gorgobena, gorguzu, ingollidosu, ingrastolu, ingurtidórgiu, ugrullu Terminologia scientifica crn.

vàlgia vàglia

vàlgiu vàgliu

valía , nf: balia* Definizione su bàlere, su portare fortzas Sinonimi e contrari abbrétiu, ardúriu, bidória, briu, foltza Frasi pro tzertos missos de paca valia ma chin sas trassas de ingannadore deris fit Rovelli su Missia (G.Usala)◊ fintzas un'ominedhu de pacu valia oje in sos istradones curret prus de unu cabadhu curridore (M.Columbu).

vàlia vàglia

validòre , agt: valitóriu Definizione chi balet, chi est de valore; nau de gente, chi podet Sinonimi e contrari balente, folte, valiente Frasi sa doda de sos antigos est validora pro su cras nostru puru ◊ difendhídennos, Segnora, essendhe piús validora! ◊ féminas sardas in tempos nostros validoras a improvisare in poesia: Maria Farina, Chiarina Porcheddu, Bitiredha Melis e Poténtzia Cappai ◊ si depet cojari cun d-un'ómini valitóriu! Etimo spn. valedor Traduzioni Francese valable Inglese valid Spagnolo útil, eficaz Italiano valévole Tedesco gültig.

vàlidu , pps, agt: bàlidu Definizione de vàlere; chi no at pérdiu su valore, chi serbit ancora, chi faet ancora efetu.