dèma , nf: atema,
demma,
tema Definitzione
maladia chi tirat a longas, aintru de sa carena e mancu bene connota, fintzes arremadiu, pecu
Sinònimos e contràrios
antzulia,
ciaca,
indema,
insemia,
témiu,
tzemia
/
defeta,
peca 1
2.
mi dolet a mortóriu unu prumone, no potzo mancu respirae pro sa dema
3.
sa dema cosa sua est chi est mandroni
Tradutziones
Frantzesu
misère,
maladie
Ingresu
ailment
Ispagnolu
enfermedad
Italianu
magagna,
malattìa crònica
Tedescu
Gebrechen.
isténia , nf, nm: isténiu Definitzione
poberesa, debbilesa, su èssere chentza cosa e chentza fortzas; sa pagu presse, su istentu faendho is cosas, su abbarrare mighirimíghiri, tropu abbellu
Sinònimos e contràrios
bisognu
/
apódhiu,
immajonu,
istentu
Maneras de nàrrere
csn:
andhare a i. = pèrderesi, (nadu de sas abbas) interràresi, isparèssiri; mòrrere a i. = istare morindhe e chentza mòrrere, istentare morindhe; sonu de campana a isténiu = addasiadu (goi sonant s'ispiru)
Frases
si sos zornales batiant solu novas bonas sos leghitores tiant mòrrere de isténia! ◊ destinu, fada o sorte truncant, istruncant o faghent isténiu, de s'umanu iscontzendhe onzi dissignu
2.
ite isténiu de cuntrestu! ◊ assiat isténiu!
3.
zente meda in su mundhu est famida, morzendhe a isténiu ◊ si a primu viviat a isténiu, como campat sentza apretu ◊ in pensione vivet a isténiu, buschendhe cugumedhu, cocoi, catza a giobu ◊ sa sorte mi at assachiadu lassèndhemi a isténiu
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
privation,
misère,
lenteur
Ingresu
privation
Ispagnolu
privación,
pena,
lentitud
Italianu
stènto
Tedescu
Entbehrung.
miserèsa , nf Sinònimos e contràrios
bisognu,
carestia,
iscassia,
poberesa,
spatígliu
| ctr.
bundhàntzia,
sobra
Frases
cussa mandrona menzus istat in miseresa chi no si ponet a triballare!
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
misère
Ingresu
poverty
Ispagnolu
miseria
Italianu
misèria
Tedescu
Elend.
poberèsa , nf: pobiresa,
poboresa,
poveresa Definitzione
su èssere pòberos, su tènnere pagu, tropu pagu / intrare in p. = essire pòberos, in bisóngiu
Sinònimos e contràrios
abbisognu,
aprentu,
pobertade,
poburidadi
| ctr.
richesa
/
cdh. poaresa
Frases
dh'iat sacrificada sa vida, sèmpere pòberu, ma cun cussu pitariollu s'intendhiat erricu, no dh'iat ispantau sa poberesa ◊ fillu de giornaderi, iat connotu isceti sa poboresa ◊ poboresa e fintzas fàmini si patiat, in tempus de guerra ◊ amanti de poberesa, dogna bèni at lassau ◊ príntzipes malos, bídrigas e zanas bortulaiant reinas in ranas covecadas in trista poveresa (N.Osu)
Ètimu
spn.
Tradutziones
Frantzesu
pauvreté,
misère
Ingresu
poverty
Ispagnolu
pobreza
Italianu
povertà,
misèria
Tedescu
Armut,
Elend.