ammeriàre 1 , vrb: ammiriare,
meriare 1 Definitzione
pigare sa méria, sa mira, iscudendho atesu, isparandho o fintzes pigandho fotografias; fèrrere, ingòllere / ammeriàresi un'amigu, unu cumpanzu = castiai, iscioberai un'amigu, unu cumpàngiu
Sinònimos e contràrios
alleltzare,
puntai
Frases
as isbagliadu su bersàgliu ammiriadu ◊ cun sa tríbide in manu, si fit ammerienne una fémina pro bi che la imbolare ◊ ammeriaiat cun su tiralàsticu e no fadhiat mai ◊ imbreacu, isterriat su bratzu ameriànnesi s'istampu de su fríschiu
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
viser
Ingresu
to aim
Ispagnolu
apuntar
Italianu
mirare,
puntare
Tedescu
anlegen.
impugnàre , vrb: impunnae,
impunnai,
impunnare Definitzione
andhare (o fintzes fàere andhare) a cara a unu logu, a un'ala, a calecuna cosa (o a ccn.) coment'e cricandhodha, po dha bòllere, o fintzes po che dha bogare o àteru
Sinònimos e contràrios
apititai,
imbonai,
petire 1,
punnai,
tirai,
tocai 1
/
incarrebai
Frases
movet sas alas incogoristida e impugnat sas úngias contr'a mie (P.Pisurzi)◊ soli impunnat a s'ocasu ◊ como est impunnendhe a inoghe! ◊ a cali parti apu a impunnai? ◊ immoi impunnaus a bidha, a domu ◊ si ant atuau su baullu e impunnant conca a crésia ◊ po si vengai, pigat is ferrus de tundi e s'impunnat a Brai disafiendidhu ◊ su pastori impunnat su bestiàmini in sa filada
2.
ma labai a nd'èssi bogau cussu: dèu puru mi seu impunnau a su billetu de centumila! ◊ cussa piciochedha impunnat tropu a su paru sodrau
Ètimu
ltn.
in pugnare
Tradutziones
Frantzesu
aller,
se diriger,
se tourner
Ingresu
to go,
to aim
Ispagnolu
andar
Italianu
andare,
tèndere,
dirìgere,
vòlgere
Tedescu
streben.
incaràre 1 , vrb Definitzione
artzare o puntare un'arma po isparare
Sinònimos e contràrios
incanai
Ètimu
spn.
Tradutziones
Frantzesu
pointer,
braquer,
viser
Ingresu
to aim
Ispagnolu
apuntar,
encarar
Italianu
spianare,
puntare un'arma
Tedescu
richten.
inténtu , nm Definitzione
su chi unu disígiat, iscopu a ue bolet lòmpere
Sinònimos e contràrios
idea,
integione,
iscopu
Maneras de nàrrere
csn:
giòmpere a s'i. = lòmpere a su chi unu disizat, lograre s'i.; fàghere una cosa a totu i. = bèni meda, apostadamenti, cun totu s'interessamentu; a tot'i. = cun totu is fortzas, cun totu sa bona volontadi
Frases
a s'intentu tou siat! ◊ li pariat chi no fit bonu de giòmpere a s'intentu sou ◊ a Deus solamente est su chi timo si no mi lassat s'intentu lograre ◊ pro portare a s'intentu sa faina ti ses postu cun trassas e malesa
2.
a Ninnitedha bella bi lu cherzo pranciare a intentu, su bestire! ◊ mancu fatu a intentu, s'àtera borta tocheit a nois
3.
cantos passos ant postu sos pastores pro amare a totu intentu s'ama issoro! ◊ abburro sos pecados mios a totu intentu ◊ apo letu a intentu sas líricas de custu libbru
Ètimu
itl.
Tradutziones
Frantzesu
but
Ingresu
aim
Ispagnolu
intento
Italianu
intènto
Tedescu
Ziel.
iscópu , nm Definitzione
puntu, cosa, arresurtau a ue si bolet lòmpere, ma fintzes solu motivu / fàghere una cosa cun i. = cun àteru iscopu, cun iscopu diferente de su chi si paret o chi si narat (itl. secóndo fine)
Sinònimos e contràrios
idea,
intessione
Frases
no cumprendu po cali iscopu fais finta ca no cumprendis! ◊ sa vida est disgrasciada si no bi at iscopu de la vívere (Grolle)◊ is fígios no ant cumpréndiu s'iscopu de sa passillada de su babbu a domo de su majàrgiu ◊ pro sas dies chi campat, unu si proponet de sighire un’iscopu, unu dissignu
Tradutziones
Frantzesu
but
Ingresu
aim
Ispagnolu
finalidad
Italianu
scòpo,
fine
Tedescu
Zweck.
méria , nf: mira,
míria Definitzione
puntu, tretu a ue si càstiat po fèrrere su cropu iscudendho, brillandho cosa o isparandho: fintzes pigare a ogu a unu po dhi fàere dannu, male, furare sa cosa o àteru; in d-unas cantu armas, sinnu ifilu de ue depet èssere su tretu de fèrrere, po agiudare a puntare bene
Sinònimos e contràrios
meriola
Maneras de nàrrere
csn:
leare sa míria = puntai; fadhiri sa m. = fadhire su corpu, corpare o isparare chentza fèrrere a ue si cheriat; giogare o fàghere a míria, a sa míria = isparai, iscúdiri, tirai perda a ccn. cosa; èssere o fàghere a míria de…= èssiri in faci a…, èssiri ananti; pònnere una cosa a sa méria = pònniri una cosa po dha isparai; ponnirisí sa míria a perda = leàresi a corpos de pedra, iscúderesi a pedra
Frases
si est apostau a unu tiru de méria ◊ fint a tiralàsticu in manu, furfurinendhe e ponzendhe a sa méria sas tilighertas ◊ mi ammento candho tiraias a sa méria cun fusile de séighi ◊ l'at agatadu ochiendhe a méria unu catedhu ◊ s'iscuru chie est in méria de sos unturzos! ◊ isse si leat calicunu a méria
2.
at abbaidadu in sa méria pro isparare
3.
a sa míria chi los fatant! ◊ a míria chi los ponzant!
4.
sa domo de babbu est a míria a sa mia ◊ s'ortu nostru faghet a míria cun su nuraghe
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
visée,
but,
mire (balistica),
guidon (mirino)
Ingresu
aim,
target
Ispagnolu
puntería,
tino,
blanco
Italianu
mira,
bersàglio
Tedescu
Zielpunkt,
Visierpunkt,
Zielen,
Visieren,
Ziel,
Scheibe,
Zielscheibe.
púnna , nf, nm: punnia,
punnu Definitzione
genia de gana, de idea, de cosa chi si bolet o si iat a bòllere fàere; fintzes filada o bandha a ue si andhat o si bolet andhare / èssere in punnas de... = in s'idea de..., in crica de…; pisedhu de malu punnu = de idea mala
Sinònimos e contràrios
idea,
impunna,
impunnada,
intessione
/
apédhiu,
punnica,
spédhiu
/
filada
Frases
commo chi ti est passau cada briu ti ndh'importas de punnas galanas! ◊ ti contat sas punnas, su dolu, su turmentu ◊ ite punna chi as a su mare: tímelu, ca est traitore! ◊ chi sas punnias de su "deo" binchemus cussu "nois" umpare pro fàghere! (Z.A.Cappai)◊ su punnu meu fit a bos chircare: mi est costadu ma bi so resurtada!
3.
sa zente andhat in punnas de li tocare sa manu ◊ sunt in punnas de acontzare nuraches dirrutos ◊ sos birbantes fint in punnas de fàchere gheleas ◊ sos puzonedhos sunt in punnas de bolare
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
aspiration,
penchant
Ingresu
aspiration,
tendency,
aim
Ispagnolu
aspiración,
propensión,
mira
Italianu
aspirazióne,
propensióne,
tendènza,
mira
Tedescu
Streben,
Neigung,
Ziel.