Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

arrabbiài , vrb: arrabbiare, arraviare Definitzione su si pigare arrennegu, tzacu meda, pèrdere sa passiéntzia de mala manera Sinònimos e contràrios abbetiae, achibberare, acroconai, afutare, airai, allulluriai, aorcare, arragiolire, arrannegai, collobbiare, inchibberare, inchietae, inchimerai, infelai, infuterare, insutzuligai, renignai Frases no ti arràbbies pro ti nàrrere sa cosa! ◊ no ndi ballit sa pena de si arrabbiai! Ètimu itl. Tradutziones Frantzesu se mettre en colère Ingresu to rage Ispagnolu enfadarse Italianu adirare, arrabbiare Tedescu sich erzürnen.

arràbbiu , nm: arràbiu Definitzione maladia apicigosa chi benit mescamente a is canes, perigulosa meda fintzes po sa gente ca no curat si no est leada cun tempus (oe si faet su vacinu); genia de suferéntzia, dispraxere forte cun arrennegu contr'a ccn. o contr'a calecuna cosa; s'impreat fintzes coment'e nada de meravíglia, ispantu Sinònimos e contràrios arragiolu, arrajoladura / afuta, arrenigna, arrennegu, bústica, búzara, cardedha, corina, crocone, gormone, grema, stacu, studugu / lampu!, malajana!, malasorte!, male! 2. nos mandhat lampadas de arràbbiu ◊ cussa est genti chi crepat de s'arràbiu, si ti faint a deputau ◊ de s'arràbbiu chi ndhe at àpidu, si dat tres altzadas e tres faladas! ◊ custu mi faghet passare s'arràbbiu 3. seu isprumonendimí po sonai cust'arràbiu de trombita po ghetai gridas ◊ ma innui arràbiu nci at a bolli istupai?!…◊ arràbiu, gi est cosa de movi!… Terminologia iscientìfica mld Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu rage, colère Ingresu rage Ispagnolu rabia, ¡caramba! Italianu ràbbia, accidènti! Tedescu Tollwut, verflixt!

arragiolíre , vrb: arrajolire, arrazolire, arrejolire Definitzione ingòllere s’arrajolu, sa maladia chi benit a is canes; arrennegare che cane arrajoladu Sinònimos e contràrios arragiolare* / achibberare, acroconai, afutare, airai, arrabbiai, arrannegai, inchietae, inchimerai, infelai, insutzuligai, intziminire, renignai Frases dae atentu ca cussu cane est arrejolidu! 2. candho li at nadu sa veridade si est arrazolidu Tradutziones Frantzesu se mettre en colère Ingresu to rage Ispagnolu padecer la rabia, encolerizarse Italianu contrarre la ràbbia, arrabbiarsi Tedescu sich die Tollwut zuziehen, zornig werden.

arragiólu , nm: arrajolu, ragiolu Definitzione genia de maladia apicigosa chi benit mescamente a is canes, ma chi podet apicigare fintzes a sa gente (de is canes o àteros animales impestaos): leat a is céllulas de su crebedhu, unu si ammàchiat (timet s'abba, s'ària) e si morit (si no si curat in tempus, cun vacinu, cun innetzione antiràbbica, giaendho a su virus sa manera de lòmpere a su crebedhu); in cobertantza, arrennegu forte, genia de pentzamentu malu, ifadosu, dolore chi tirat a longas Sinònimos e contràrios arràbbiu, arrajoladura / afuta, aragoni, arrenigna, arrennegu, bischiza, bústica, búzara, cardedha, corina, crocone, febi, gormone, grema, mútria, stacu, studugu 2. lis mintei ódiu pro su chi mi aiant fatu e s’arragiolu non mi lassait in pasu Terminologia iscientìfica mld Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu rage, hydrophobie, obsession Ingresu rage, hydrophobia, obsession Ispagnolu rabia, hidrofobia, desasosiego Italianu ràbbia, idrofobìa, smània Tedescu Tollwut, Erregung.

èngia , nf: enza, fenga*, venza Definitzione genia de sentidu chi si provat coment'e de ódiu e arrennegu o tzacu contra a unu o a calecuna cosa Sinònimos e contràrios belosia, imbídia, ódiu, sagna 1 Tradutziones Frantzesu envie, rage Ingresu rage, envy Ispagnolu envidia Italianu invìdia, ràbbia Tedescu Neid, Ärger.

grèma , nf: gremma Definitzione arrennegu chi unu si leat o chi dhi giaent: gremma est fintzes ispurgadura de bruncos, iscarràsciu, ispudu Sinònimos e contràrios afuta, aragoni, arrennegu, bischiza, bústica, búzara, cardedha, crocone, gormone, stacu, studugu / istarràsciu, salchedha Ètimu ctl. cremarse Tradutziones Frantzesu rage, colère Ingresu rage Ispagnolu rabia Italianu ràbbia Tedescu Ärger.

incispíre , vrb Definitzione coment'e mandhare o bogare cispa, ischintídhias, catzare fogu, nau in cobertantza de una manera de fàere fogosa, forte, airada Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu flamboyer, faire fureur Ingresu to blaze, to be the rage (all) Ispagnolu chispear Italianu fiammeggiare, furoreggiare Tedescu aufflammen, großen Erfolg haben.

ragiólu , nm: arragiolu*, rajolu, razolu Definitzione maladia apicigosa chi benit mescamente a is canes, ma chi podet apicigare fintzes a sa gente (de is canes o de àteros animales cundhios): pigat a is céllulas de su crebedhu, faet ammachiare (si timet s'abba, s'ària) e, si no si curat in tempus cun vacinu o innetzione antiràbbica, si morit; in cobertantza, arrennegu forte, dolore chi tirat a longas, genia de pentzamentu ifadosu, de idea mala a essire de conca; si narat fintzes a s'ossu tra su cambúciu e su cracàngiu (ossu arrabiosu); a logos, rajolu est fintzes unu cane malu Sinònimos e contràrios arràbbiu, arrajoladura / ttrs. rajoru / afuta, arrennegu, bústica, crocone, gormone, studugu / abeju, berinizu, grima / rajosu 2. in totue leadu at possessu su rajolu de fàghere interessu (Grolle)◊ su rajolu sou est cussu puru, ca at tentu dannu e ndhe tenet fintzas neghe isse etotu 3. innoghe apo imbruncadu e mi apo pistu su benúgiu e s'ossu de su rajolu Terminologia iscientìfica mld Tradutziones Frantzesu rage, hydrophobie, obsession Ingresu rage, hydrophobia, obsession Ispagnolu rabia, inquietud, desasosiego Italianu ràbbia, idrofobìa, smània Tedescu Tollwut, Hundswut, Ärger.