cantariàrzu , agt Definitzione chi est ifadosu ca istat sèmpere naendho, a mémula Sinònimos e contràrios cantarzosu, pibincosu, pibincu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu pédant Ingresu pedantic Ispagnolu aburrido, pesado Italianu pedante Tedescu pedantisch.
credhécu , agt Definitzione nau de unu, chi si apicigat, chi istat aifatu de s'àteru giaendho ifadu Sinònimos e contràrios alliadu, genosu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu cancanier Ingresu tattler Ispagnolu pesado, lata Italianu ciancióso Tedescu geschwätzig.
gràe , agt: grai, grave Definitzione nau de cosa, chi pesat meda, o fintzes chi costat meda coment'e trebballu, patimentu o àteru; si podet nàrrere fintzes de cumportamentu / min. graitu = unu pagu grae, graixedhu (= unu pagu grae, grae meda) Sinònimos e contràrios greu, pesante, pesosu, pesudu, troposu / infadosu / séliu | ctr. lébiu Maneras de nàrrere csn: èssiri grai de origas (nadu de unu) = chi est de mal'intesa, chi no iscurtat, o fintzas chi est surdu; sonnu grai = meda, de no s'ischidare pro intèndhere cosa; èssiri a grai = càrrigu, barriadu; parai sa tella a grai = male, chi no bi isparat candho s'animale si ndhe leat su papu Frases e chini dha movit sa carrada prena? est grai, balla! ◊ no ti at a èssere grai a cumprèndhere poite semus riunitos ◊ tue ses una pessone grave che tronu ◊ sa maladia l'at leadu a grae 2. custa betzesa est semper piús grae e mi pesat meda 3. gei ses grai, de origas: una barrina bella!…◊ no dhu bis ca seu a grai, ca portu sa genna a codhu?! Ètimu ltn. gravis, -e Tradutziones Frantzesu lourd Ingresu heavy Ispagnolu pesado Italianu pesante, gravóso Tedescu schwer, beschwerlich, langweilig.
ifadósu , agt: infadosu, irfadosu, isfadosu Definitzione chi giaet o chi dhue at ifadu, chi est unu segamentu, chi annischitzat Sinònimos e contràrios addeleadu, agghegiosu, apigonau, atzegatzioneri, genosu, imbeléschidu, infinitziosu, ispaborzosu, isvilidu, malostiosu, pibigosu, pibincosu, sciringosu, sportinitzu, tzacarredhu / cdh. ribélviu | ctr. discanciosu, ispelegosu Frases cussos sunt una letranca irfadosa e chin issos no si podet tucare a ube si cheret ◊ no bi at babbautzu prus ifadosu de sa musca ◊ bi at triballos chi no sunt peleosos ma ifadosos Ètimu spn. enfadoso Tradutziones Frantzesu ennuyeux, impertinent Ingresu annoying, cheeky Ispagnolu pesado Italianu fastidióso, tedióso, impertinènte, seccante Tedescu lästig, frech, unangenehm.
imbeléschidu , pps, agt: immeréschidu Definitzione de imbelèschere; nau de unu, chi giaet ifadu meda, botosu, malu a peleare Sinònimos e contràrios addeleadu, apigonau, ifadosu, imbelédhidu, nischitzosu, pibincosu 2. as tanta imbeléschida mania de fàghere su chi no ischis! ◊ finindhela, imbeléschidu! ◊ pisedhu imbeléschidu: no istat mai frimmu! ◊ no pensao a símiles rigores de males imbeléschidos gasie, bàtimu túsciu e tales marigores (P.Casu)◊ si li giompo la boco: est imbeléschida! ◊ zòvanu immeréschidu, apenas cojuadu l'at lassadu sa muzere Terminologia iscientìfica ntl Tradutziones Frantzesu lassant, insupportable Ingresu boring, insufferable Ispagnolu fastidioso, pesado Italianu noióso, insopportàbile Tedescu langweilig, unerträglich.
ingrajài , vrb Definitzione essire grae, pesosu, pèrdere s'abbilesa de si mòvere po immarritzone, maladia, becesa (e fintzes improssimare) Sinònimos e contràrios ingraie, ingraonzare / ingrabidare Frases certas curas ingrajant su mali ◊ sa malaria est ingrajendi 2. passaus pagus mesis de su primu fillu est torra ingrajara Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu s'alourdir Ingresu to become heavy Ispagnolu volverse pesado, torpe Italianu diventare pesante Tedescu schwerer werden.
nischitzósu , agt, nm Definitzione chi o chie giaet ifadu, faet pèrdere sa passiéntzia, faet arrennegare Sinònimos e contràrios addeleadu, apigonau, genosu, ifadosu, imbeléschidu, pibincosu, sciringosu, tzacarredhu Frases su cucu cantat a boxi istérria in nischitzosa pibia Ètimu itl. schizzinoso Tradutziones Frantzesu ennuyeux Ingresu boring Ispagnolu aburrido, pesado, molesto Italianu noióso Tedescu langweilig, lästig.
peleósu , agt Definitzione chi dhue bolet pelea, chi giaet pelea, múngia Sinònimos e contràrios arrebbentosu, fadigosu 1, inzotosu, matanosu, pistosu, trabagiosu, trumentosu | ctr. discanciosu, lébiu Frases ah, peleosu andhare… e càriat subra palas su bàrriu pesosu! ◊ a tzapare in binza est peleosu, balla! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu fatigant Ingresu hard Ispagnolu pesado, agobiante Italianu faticóso Tedescu mühsam, anstrengend.
pesàdu , pps, agt: pesau Definitzione de pesare (cun totu is significaos chi tenet)/ a sa pesada = istendhe ritzu, prantau, istantàrgiu; unu pesau, una pesada = logu in artu Sinònimos e contràrios ficadu, ritzu | ctr. corcadu Frases unu apustis s’àturu si ndi seus pesaus po si acostai ◊ ndhe apo pesadu sos pitzinnos ca depent andhare a iscola ◊ cun custu fritu su pane no bi at pesadu 2. zughiat sos pilos pesados pariat un'ultzu ◊ seu abarrada pesada abetendi a tui ◊ comente istat mamma tua: pesada est o in letu? ◊ cussa in bidha dhui parit nàscia e pesada ◊ su chi semus ponindhe pro fàghere sos durches est totu cosa pesada ◊ ch'est mesanote e bois ancora pesados! ◊ is bandidus, biendu su mortu pesau, nc'iscàvuant totu e iscapant a curri Tradutziones Frantzesu debout, bien levé, élevé, pesé Ingresu weighed, raised, reared, leavened Ispagnolu levantado, alzado, fermentado, leudado, criado, educado, pesado Italianu alzato, lievitato, allevato, pesato Tedescu aufgestanden, aufgegangen, aufgezogen.
pesósu , agt Definitzione nau de cosa, chi pesat meda, o fintzes chi costat meda coment'e trebballu, patimentu o àteru, o fintzes chi ofendhet Sinònimos e contràrios grae, greu, pesante, pesudu | ctr. lébiu Frases camino cun passu pesosu ◊ est pesosu che piumbu soltu ◊ sissi, gei dh'apu biu cun d-una gruxi pesosa! 2. si m'iscapas peràulas pesosas ti refàcio e ti naro àteras cosas! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu lourd Ingresu heavy Ispagnolu pesado Italianu pesante, grave Tedescu schwer.
picigóngiu , agt: apicigóngiu Definitzione chi apicigat, totu; nau de ccn., chi istat a tropu aifatu de s'àteru, chi si apicigat a foedhare e no dh'acabbat prus Sinònimos e contràrios apitzigaditu, apodhosu, atacaditu, impodhau, impodhosu, picigosu / apítzigu, genosu, ifadosu 2. est unu picigóngiu, cussu cristianu!… Terminologia iscientìfica ntl Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu gluant, collant, importun Ingresu sticky, irritating Ispagnolu pegajoso, pesado, molesto Italianu appiccicóso, molèsto Tedescu klebrig, aufdringlich, lästig.
rechintósu , agt Definitzione chi costumat a giare rechinta, matana, e, nau de gente, chi sighit a pedire fintzes su chi o candho o comente no depet, giaendho istrobbu Sinònimos e contràrios frapudu / apigonau, genosu, ifadosu 2. su mesi de martzu est rechintosu Terminologia iscientìfica ntl Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu impertinent Ingresu pestering Ispagnolu pesado Italianu petulante Tedescu aufdringlich, lästig.
tropósu , agt Definitzione chi est tropu grae, pesat tropu, nau fintzes de dolore, afrigimentu, de fortza a tropu Sinònimos e contràrios grae, pesosu, pesudu / càdriu, fruscu 1 | ctr. lébiu 2. custa pena est troposa ◊ sos abbusos chi at fatu sunt troposos ◊ s'abba potet èssere neta o bruta, firma o currente, selena o troposa Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu lourd, pesant, dur Ingresu heavy Ispagnolu pesado, gravoso Italianu pesante, grève, gravóso Tedescu schwer, schmerzlich.