Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

aggrinzàre , vrb Definitzione fàere sa bia de conca, petenandho is pilos Tradutziones Frantzesu faire la raie Ingresu to part (hair) Ispagnolu hacer la raya del pelo Italianu fare la scriminatura Tedescu scheiteln.

arràja , nf: arraxa, ràgia* Definitzione prus che àteru, síngia fata a pinna / essire de s'arraxa = essire dae sos límites Sinònimos e contràrios línia, raina, ràglia, sinnale Frases passai de sa raja Tradutziones Frantzesu ligne, signe Ingresu line Ispagnolu raya Italianu lìnea, ségno Tedescu Linie, Zeichen.

arríga , nf: erriga, ria* 1 Definitzione calesiògiat síngia longa e istrinta, prus che àteru dereta, mescamente in su paperi de iscríere; su chi s’iscriet in is errigas, s’iscritura chi dhu’est; genia de aina, orrugu de cosa dereta (e a bortas fintzes a intacas cun is misuras) po marcare, singiare, fàere línias Sinònimos e contràrios arrégula Frases calincuna borta in is lítaras dhue iat cuatru o cincu arrigas cancelladas ◊ oe duas arrigas cherzo iscríere: si no dhu fatzo mi sento in mancàntzia (A.Zedde) Tradutziones Frantzesu règle, ligne, rayure Ingresu ruler Ispagnolu línea, raya, renglón Italianu riga Tedescu Strich.

chírra 1 , nf Definitzione sa via de conca, o de pilu: sa bia chi abbarrat petonandho is pilos parte a una bandha e parte a s'àtera / èssere de mala c. = de mala uta, de naturale malu Sinònimos e contràrios biapilu, cibila, crincera, crinza, scrima Sambenados e Provèrbios smb: Chirra, (Ghirra) Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu raie Ingresu parting (hair) Ispagnolu raya Italianu scriminatura Tedescu Scheitel.

crincèra , nf: cringera, crinsera, crintzera, crinzera, gringera Definitzione bia de conca, genia de erriga, tretu longu ue is pilos funt petenaos parte a una bandha e parte a s'àtera lassandho bíere sa pedhe de conca a síngia bianca: in calecunu logu dhu narant a sa giua Sinònimos e contràrios chirra 1, crinza, iscrinzera, scrima Tradutziones Frantzesu raie des cheveux Ingresu -parting (hair) Ispagnolu raya Italianu discriminatura Tedescu Scheitel.

crínza , nf: gríngia Definitzione bia de conca, de pilu: petenandhosi, s'erriga chi abbarrat trochendho is pilos a duas partes diferentes Sinònimos e contràrios chirra 1, crincera, scrima Ètimu ctl., spn. crenxa, crencha Tradutziones Frantzesu raie des cheveux Ingresu hair-parting Ispagnolu raya Italianu discriminatura Tedescu Scheitel.

ferràssa , nf, nm: ferratza, ferratzu Definitzione genia de musciola o scrita, assimbígiat unu pagu a sa palaja ca est lada meda e de colore prus craru asuta, ma est manna meda, a forma de triàngulu e portat una coa a bisura de foete Sinònimos e contràrios ferradu 1 Terminologia iscientìfica psc, dasyatis pastinaca Ètimu itl. Tradutziones Frantzesu raie pastenague Ingresu common stingray Ispagnolu raya làtigo común Italianu ferràccia, pastinaca comune Tedescu Gewöhnliche Stechrochen.

ifrégiu , nm: irfrégiu, irfréziu, irfrezu, isfrégiu Definitzione dannu, guastu chi si faet a cosa o gente de si pàrrere sèmpere, de abbarrare / fàghere o nàrrere una cosa a i. = pro abbirgonzare s’àteru, pro l’isputzire o fàghere isputzire Sinònimos e contràrios biseltru, bistràsciu, disastru, isémpiu, istrópiu, isvrembu / befa, bergúgna 2. aiant pensadu, pro isfrégiu, de lu covacare de dinari fintzas in su baule! ◊ po resístiri a s'isfrégiu de is santzionis iant ordinau s’arregorta de is anedhus de òru “per la patria”◊ cussa sedha a ifrégiu e ispantu dhi apichent in sa tumba in campusantu Tradutziones Frantzesu balafre Ingresu slash Ispagnolu chirlo, costurón (persona), raya (cosa) Italianu sfrègio Tedescu Schmarre.

scríma , nf Definitzione bia de conca, o de pilu: petenandhosi, sa bia chi abbarrat trantzindho is pilos a parte e àtera Sinònimos e contràrios chirra 1, crincera, crinza, iscrimera Frases dhoi at piciochedhus chi si faint sa scrima in mesu ◊ sa piciochedha est petonara a scrima in mesu Ètimu itl. scrima Tradutziones Frantzesu raie Ingresu parting (hair) Ispagnolu raya Italianu scriminatura Tedescu Scheitel.

scríta 1 , nf: iscrita* Definitzione genia de pische de mare a ossu modhe / calidades de s.: s. lisa, chi faet manna meda, fintzes de metro e mesu (Raja oxyrhynchus), s. perdosa (R.clavata), s. capucina, sa prus manna, faet fintzes de duos metros e mesu (R. batis) Sinònimos e contràrios capitana 1, farratzu 1 Terminologia iscientìfica psc Tradutziones Frantzesu raie (zool.) Ingresu ray Ispagnolu raya Italianu razza Tedescu Rochen.

tíra , nf, nm: tiru 2 Definitzione crantu, orrugu longu e istrintu de calecuna cosa, pruschetotu de cosa lada (orrobba, pedhe e àteru), nau fintzes de tretu de terrenu istrintu e longu; fintzes errigas de colore diferente in s'orrobba / min. tiredha, tiriedha, tirighedha, tirinedha, tirixedha Sinònimos e contràrios loria, tirete, zira Maneras de nàrrere csn: faindi tiras, de unu = bogare a corriolos, fàgherelu a bisera; segai a tiras = a tizas longas Frases nemus cosit una tira de arrobba noa a unu bestiri béciu ◊ portàt is peis e is manus trogaus a tiras de linu ◊ at segau su lentzolu a tiras a tiras ◊ cun sas frófighes at segadu sa velina a tirighedhas ◊ de bestiolus nci nd'at a màncias e a tiras 2. a s'orbescidroxu iat bistu una tira de terra: fiat un'ísula ◊ tengu una tira de terra chi no balit nudha Ètimu ctl., spn. Tradutziones Frantzesu bande, lange Ingresu strip, band Ispagnolu tira, raya Italianu strìscia, banda, fàscia Tedescu Streifen.