Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

acociàda , nf Sinònimos e contràrios firmada, istentu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu atermoiement Ingresu delay Ispagnolu demora Italianu indúgio Tedescu Zögern.

acolconàre , vrb: acorconare, acosconare Definitzione tirare acoa, fàere is cosas abbellu coment'e po no dhas bòllere fàere Sinònimos e contràrios acorochinare, atostonare Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu hésiter Ingresu to delay Ispagnolu tardar, demorar Italianu indugiare Tedescu zögern.

acolcónu , nm: acosconu Sinònimos e contràrios atostonu, stentu, tasinzu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu atermoiement Ingresu delay Ispagnolu demora Italianu indùgio Tedescu Zögern.

acorochinàre , vrb Definitzione tirare agoa, lassare passare tempus, istare ibertandho coment'e candho no si bolet fàere una cosa o si tenet pagu paga Sinònimos e contràrios acolconare, atostonare Tradutziones Frantzesu temporiser Ingresu to temporize Ispagnolu ganar tiempo Italianu temporeggiare Tedescu zögern.

afilusigàre , vrb Definitzione pigaresidha a lecuancas, tropu abbellu, faendho e chentza fàere, fàere is cosas cun pagu gana, passare su tempus faendho cositedhas de pagu contu Sinònimos e contràrios acociare, afrimai, aisetare, istentae, tricare | ctr. coitare Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu hésiter, tarder Ingresu to hesitate Ispagnolu demorar, tardar Italianu indugiare Tedescu zögern.

arredutài , vrb: redutai Definitzione istare in pentzos, èssere dubbiosu Sinònimos e contràrios dudai, duritare Ètimu itl. ridottare Tradutziones Frantzesu hésiter Ingresu to hesitate Ispagnolu titubear Italianu titubare Tedescu zögern.

atostónu , nm Definitzione su tirare agoa, su abbarrare ibertandho o istentandho a fàere su dovere Sinònimos e contràrios acolconu, imbaru, tasinzu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu atermoiement Ingresu delay Ispagnolu demora Italianu indùgio Tedescu Zögern.

bilténtu , nm: abbistentu, bistentu Definitzione su istentare, su si tratènnere faendho calecuna cosa e mescamente passandho ora po gustu, divertindho Sinònimos e contràrios iltentu / divertimentu, spàssiu Frases tribàgliu e biltentu apo példidu ◊ pensamentosu pro su bistentu, fit isetendhe in perra de gianna 2. arghentu no b'at o prata chi pagat cussu bistentu ◊ ma già bi arrivis, mancari a bistentu! ◊ tenzo de andhare a su cuile de sos pastores pro bídere si andhant bene o a bistentu sos tribàglios 3. giugher bos depo, si sezis cuntentu, peri su mundhu nostru calchi chida: creo bos det servire de bistentu (P.Casu) Ètimu itl. bistento Tradutziones Frantzesu retard, délai Ingresu delay Ispagnolu retraso, demora Italianu tratteniménto, ritardo, indùgio Tedescu Fackeln, Zögern.

duritàre , vrb Definitzione àere duritu, istare in pentzos, a su time time, prus che àteru coment'e candho paret dolu o ndhe paret male o bregúngia a fàere una cosa Sinònimos e contràrios arredutai, induritare Frases indunas, intrat a campusantu, duritendhe, e annoditat sa puba de un'isconnotu ◊ ti fràighent su palatu e no duritent su gastu! ◊ cun sa malíscia chi tenet, cussu, no duritat de nàrrere, mancari no aggradet a s'àteru ◊ chindhulamus chena duritare un'iscuta ◊ una fémina si ndhe duritat de intrare a domo de un'ómine solu! 2. nois duritamus chirchendhe in sas pijas de su ruinzu bostru sos lughinzos chi amus bisadu tempos e tempórios (G.Maieli)◊ nois duritamus regogliendhe sos pibios de custa terra nostra ◊ si babbu cheret, no durito, no, a ti dare su crastadu ◊ tue as fissu sa parténtzia e no cherzo un'istante duritare Ètimu itl. ridottare + dubitare Tradutziones Frantzesu hésiter Ingresu to hesitate, to defer Ispagnolu titubear, vacilar Italianu titubare, esitare, indugiare, differire Tedescu zögern, verzögern.

ilténtu , nm: istentu, stentu Definitzione su istentare, su istare o arreare unu tanti de ora o de tempus (meda), su istare a irmasionu, abbellu abbellu faendho sa cosa, tempus chi s’istat ibertandho; su si tratènnere a divertire, a passare ora, leandho calecunu gustu; nau in coglionu a is piciochedhos, genia de cosa chi… si podet solu istentare ibertandho Sinònimos e contràrios biltentu, tasinzu Frases so in pensamentu prite piús notíscias no mi as dadu: ma, nàrami, proite tantu istentu? 2. no fit sentza motivu, no debbadas s'istentu de si tínghere in rosa s'aurora 3. - Tia Maria, at nadu mamma a mi dare s'istentu! - Ahn! coro ’e mamma, beni, setzi inoghe za ti lu damus!… Sambenados e Provèrbios prb: chie sàmunat sa conca a s'àinu perdet sa líscia e s'istentu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu retard, délai Ingresu delay, entertainment Ispagnolu demora, entretenimiento Italianu indùgio, intratteniménto Tedescu Zögern, Unterhaltung.

ingroedhàre , vrb Definitzione istare a irmasionu, su si dha pigare tropu abbellu faendho sa cosa, istare faendho e chentza fàere Sinònimos e contràrios immajonare, morighinare 1 Tradutziones Frantzesu barguigner Ingresu to waver, to hesitate Ispagnolu holgazanear Italianu cincischiare Tedescu trödeln, zögern.

sténtu , nm: iltentu* Definitzione su istentare, su istare a tropu in d-unu logu o faendho sa cosa, tempus chi si abbarrat ibertandho; su si tratènnere in divertimentu, a passare ora, pigandhosi calecunu gustu / pigaisí su s. de… = leàresi s'intertenimentu, abbarrare a fàghere carchi cosa Sinònimos e contràrios acolconu, biltentu, imbaru, intertenimentu, tasinzu, tratesa Frases Erode ndi est abarrau cuntentu de si biri ananti a Cristu, ca ndi boliat isciri po anca ndi tenni stentu ◊ mi seu agatau unu bellu stentu a spisai meloni! 2. mi pigu su stentu de ti dhu ispiegai Tradutziones Frantzesu atermoiement, retard Ingresu delay Ispagnolu tardanza, demora Italianu tratteniménto, indúgio Tedescu Verweilen, Zögern.