ajèta, ajète agèta
ajó! , iscl Definition
de ajòere: beni tui!, benide bois! (ma si narat fintzes pedindho adduimentu); nau cun fortza e unu pagu cun ifadu, ajortu! (est ajó chi si che fúrriat e faet essire in àteru foedhu, deasi comente si costumat foedhandho cun arrennegu)
Synonyms e antonyms
ajoni!,
ajosa!,
alè!
Sentences
ajó, si benis, Nina! ◊ coro, anninnò anninnò, si cheres bènnere ajó! ◊ si cheres bènnere ajó a sa binza a binnennare! ◊ ajó, ajó, chi za tenet resone, cudhu!
Surnames and Proverbs
smb:
Aiò
Etymon
srd.
Translations
French
du courage,
allons!
English
come on
Spanish
¡vamos!,
¡ánimo!
Italian
orsú,
suvvia!
German
wohlan!
ajòere agiòere
ajòla, ajòlla , nf Definition ajolla de conca: genia de bonete (no est totue su matessi) Synonyms e antonyms barriola, bonete, cicia / cambúsciu Sentences me in Santadi e Terresoli nant "ajola" a sa cicia, sa chi in Sant'Antiogu est "becàcia" ca portat sa visiera ◊ sa fémina dh'at lassau cun s'ajola in manu che prupu alluau! Scientific Terminology bst.
ajólu , nm Definition istrégiu, traste a pònnere cosa Sentences sos pitzinnos faghiant banchitos, ajolos de ortigu e malinzones (E.Pes).
ajòna, ajòne agiòne
ajonedhàdu agionedhàdu
ajòni agiòne
ajóni!, ajònne! , iscl Definition bvrb. de ajòere (nau a medas, o a gente manna: ajonie!): beni!, andaus! (ma fintzes in su sensu de pedire adduimentu) Synonyms e antonyms ajó! Sentences ajoni chin nois a s'Àfrica, ca ti cojubamus chin una nighedha! ◊ ajoni, pesa e andha a umbe su dovere est isetendhe! ◊ Diegu meu, pesa, ajoni a Mammujata!◊ ajoninnonne! 2. ajonne, comà, menzus maridu ’e Bachis?! Etymon srd.
ajópu! , iscl Definition boghe chi si betaiat a is cuadhos treulandho, coment'e trubbandhodhos Sentences su messaju messaiat cantendhe s'ajopu.
ajòsa! , iscl Definition
bvrb. de ajòere
Synonyms e antonyms
ajó!
Sentences
ajosa, e prite no tzessas sas boghes disisperadas?! ◊ ajosa, a candho ispetades?!
Translations
French
du courage
English
come on
Spanish
¡vamos!
Italian
orsú
German
wohlan!
àju , nm: asiu,
àsiu,
axiu 1,
àxiu,
axu Definition
tempus chi unu si leat a discantzu, cun trancuillidade, po fàere calecuna cosa prus che àteru de divagu, chentza pentzamentos / a ndh'at de s'àsiu de!… (+ vrb.) = totu est chi abarrit!…(+ vrb. ger.), est in debbadas chi abetit, chi sigat a…; istare de mal'àsiu = male, duritosu
Synonyms e antonyms
praxu
Sentences
s'aju sou fit a intèndhere píulos de cionca in note de luna ◊ ischit petzi a irgherrimiare, cussu pitzocu: s'àsiu l'est zirandhe su tinu! ◊ in dommo issoro àsiu no bi ndh'at mai: sa mama fachindhe sas fainas de dommo, sas fizas cusindhe, babbu e fizu fachindhe sa zorronada ◊ de cudha cosa gei nd'eus a chistionai in ora de àsiu ◊ ponedibbei cun aju a tentare in binza!
2.
a ndh'at de s'àsiu de aspetare: su chi cheret isse no bi l'ant a dare mai! ◊ ndh'apo aju de istare iseta iseta: giustítzia pro me iseto invanu! ◊ teniat àsiu de itzerriai: cudh'ómini fiat surdu e no dh'intendiat ◊ ndhe aiat de aju de rispòndhere cun peràulas santas e giustas!…
3.
no tocat a donai asiu a is delincuentis de sumbullai sa genti ◊ no bi agguanto afaca a unu maláidu: mi leat sa brigonza, isto de mal'ásiu ca no isco it'e nàrrere
Etymon
itl.t
asio
Translations
French
aise
English
comfort
Spanish
holgura
Italian
àgio,
còmodo
German
Bequemlichkeit.
àju 1 , nm Synonyms e antonyms abu, ajaju Sentences su babbu, su minnannu e ajos suos che isse apesint ànima e figura ◊ li sunt apàssitos sos mortos, mannoi e mannai, sos ajos.
ajuài, ajuàre agiadài
ajubòre , nm: ajuvore,
axubore Definition
genia de cuntentesa manna
Synonyms e antonyms
biadesa,
bríllida,
cuntentesa,
dícia,
gosa,
prégiu
| ctr.
dispiachere,
tristura
Sentences
su coro mi riesit de ajubore (P.Mossa)◊ sa bellura de sa rosa atzendhet sos ajubores in su coro ◊ rica pramma fozida, rica maja in fiore, ti bestat de ajubore su beranu!
Translations
French
jubilation
English
joy
Spanish
júbilo
Italian
giùbilo
German
Jubel.
ajúca , nf Definition
genia de erba ispinosa, mala in is laores, ma impreada fintzes po cura
Synonyms e antonyms
arrestabboi,
erbanighedha,
sorighina,
spinedopis,
stasibbois,
stragabbois
Scientific Terminology
rba, Ononis spinosa
Etymon
srdn.
Translations
French
genêt de corse,
arrête boef
English
ononis spinosa (bot.)
Spanish
gatuña
Italian
restabùe
German
Dornige Hauhechel.
ajudatòne aidatòne
ajúdu agiúdu
ajuntàre aciuntài
ajutàre agiadài