alabàtu 1 , nm: alapatu 1,
lampatzu* 1 Definition
pedra buida, tuvuca, ue abbarrat s'abba
Synonyms e antonyms
lutone 1,
presete
Sentences
alapatos bulluzaos
Translations
French
cuve,
cavité
English
basin
Spanish
cuenca
Italian
cónca,
cavità
German
Becken,
Höhle.
alabatzàu , agt Definition chi est coment'e fatu a un'alabatu, nau de persona chi portat sa gobba Synonyms e antonyms aggobbedhau, inconchedhadu, incrubedhau, paligrobedhatzu, tónchinu 1.
alabbàstru , nm Definition
genia de màrmuri
Scientific Terminology
mnr
Translations
French
albâtre
English
alabaster
Spanish
alabastro
Italian
alabastro
German
Alabaster.
alabínna , nf: alapinna,
lapinna Definition
css. cosa po fàere de aprigu, furriare su bentu; muru de pedra o de sida chi si faet ananti de su barracu po furriare su bentu / fàghere alabinna a unu, a una cosa
Synonyms e antonyms
acóstiu,
paramuru
Sentences
tiu Antiogu cun ojos de braja intrat in s'alabinna a petus chíbberu ◊ su pastore iscampiabat sa conca dae s'alapinna e ghetabat duas boches
Etymon
srd.
Translations
French
abri
English
shelter
Spanish
amparo,
abrigo
Italian
riparo
German
Schutz.
alàbri , nm, agt: alalpe,
alarpe,
alarpi,
alarpu Definition
pigione papadore de petza; ómine furuncu; sa giustítzia / acudire che alalpes = ghetaisí a calecuna cosa po ndi aprofitai
Synonyms e antonyms
achiladori
Sentences
che alarpu at aggarrau unu cropu de sartitza e istichiu in buca! ◊ sos puzones in binza fint manicandhe che alarpos ◊ deretu si est ghetatu che alarpe, currenne a chentu e unu cantu, a reghepedhe (G.Albergoni)◊ s'alarpu at lantau unu puzone chin sas ungras a unchinedhu
2.
sunt in chirca de notíscia cussos alarpes cronistas
3.
est currendhe su bentu alarpu de sos mannos
Scientific Terminology
anar
Etymon
spn.
alarbe
Translations
French
harpie,
rapace
English
harpy,
predacious
Spanish
rapaz
Italian
arpìa,
rapace
German
Harpyie,
gierig.
alàbu , nm: allabu Definition
cosas de bonu chi si narant de unu coment'e bantandhodhu
Synonyms e antonyms
alabansa
Sentences
impleadu est su pensamentu meu pensendhe in sos alabos de ti dare ◊ torra a cuili, pegus arestau: ti ant a colliri in meriagu bélidus de allabu
Etymon
srd.
Translations
French
louange,
éloge
English
praise
Spanish
alabanza
Italian
lòde
German
Lob.
alacàgliu, alacàju , nm: allacaju,
allecaju,
lacaju* 1 Definition
genia de serbidore de unu tempus, oe nau a disprétziu; una calidade de pische (su mascu)
Synonyms e antonyms
manècia 1
/
conchemallu 1
Sentences
tzertos domant su cadhu assennènneli chin d-una fruntza, àteros ponent un'alacàgliu pro li cúrrere ifatu a l'iscútere chin d-unu ramu
Etymon
ctl.
alacaio
Translations
French
laquais
English
lackey
Spanish
lacayo
Italian
lacchè
German
Lakai.
alacàsu , nm Definition iscova de argiolas o mundha domos, una genia de erba linnosa, fragosa, bona po iscobarzolas e po fàere fràmula po auscare porcos Synonyms e antonyms alluevogu 1, bronzedhu, calacasu, cocici, locasu*, luchitu, lucrexu, mummueu, olocasu, ossassi, spinedopis, vratacasu Scientific Terminology rbl, Stachys glutinosa.
alacúcu , nm: alicucu, aligucu Definition pedra tundha de erriu Synonyms e antonyms biscacu, caróngiu, códua, cogólidu, ladhia, lecucu*, lódhuru.
aladérri, aladérru aivérru
aladràu , nm: ladrau* Definition isciustura manna, cun abba meda fintzes apaulada, e mescamente ammesturada cun terra; ludu ledreledre Synonyms e antonyms allagarzu, lodu, ludrina, modhaca, molma.
alàdu , agt Definition chi portat is alas Synonyms e antonyms aludu.
alaepèdhe , nm, nf: alebedhe,
alibedhe,
alipedhe Definition
pilloni annapau, de noti, de su tiàulu o sóriche càmpinu o pinnàdigu, tzuntzurredhu, genia de animaledhu (de tantas calidades), múrinu o fintzes in colore de castàngia, chi essit a denote ebbia (no biet in sa lughe): assimbígiat unu pagu a is pigiones ca portat una genia de alas e andhat a bolu, ma est unu mammíferu e faet su fedu che a custos; papat bobbois chi essint a denote
Synonyms e antonyms
arratapignata,
cincidedhu,
cixinedhu,
impedhone,
murredhu,
napone,
napurredha,
pibiristedhu,
pinnedhu,
pistedhu,
ragabedhe,
rundedhu,
satzamurredhu,
terriolubedhe,
tuturedhu,
tzintzuredhu
Sentences
candho fia su re de sos puzones, sas alipedhes mi batiant gríglios, bermes, tintirriolos e muscones ◊ sas alaepedhes volant a torchietes
Scientific Terminology
anar, pipistrellus pipistrellus, rhinolophus ferrumequinum, myotis myotis, eptesicus serotinus, nyctalus noctula, barbastella barbastellus, plecotus austriacus
Etymon
srd.
Translations
French
chauve-souris
English
bat
Spanish
murciélago
Italian
pipistrèllo
German
Fledermaus.
alaésu , agt, nm Definition chi o chie est de Alà.
alaghinzàdu , nm Definition laghinza, sa parte de su tàgiu chi no at angiau e no est bogandho late Synonyms e antonyms bagadiàrgiu Sentences ndhe tèngio batórdighi de alaghinzadu Etymon srd.
alaghinzàrzu , nm: lachinzaju Definition pastore chi càstiat, contivígiat su bestiàmene chi no at angiau Synonyms e antonyms agnonàrgiu, bagadriaxu, laghinzaresu Sentences alaghinzarzu de pagu balia, sos pastores ti giughent a errisu (L.Pisano).
alagràssu , nm Definition genia de caragantzu Scientific Terminology rba Etymon srd.
alagúrtza , nf Definition calidade de tunnina Scientific Terminology psc.
alagústa , nf: alegusta,
aligusta,
aliusta,
arigusta,
legusta Definition
genia de animale de mare, a corgighedhu grussu (prus che àteru de mesania, e orrúbiu (mescamente cotu), totu a farrancas longas (genia de cambas, chimbe a cada fiancu), e coment'e duos corros longos longos (antennas) cricau che licantzadoria: faet abbitu in logu de orroca a baranta e chimbanta metros suta ma si faet crèschere fintzes in logu fatu apostadamente (marrufu)/ aligusta de terra = pibitziri
Sentences
ita iast a bolli a ti fai, alagusta?! ◊ cussa genti no si acuntentat de papai matzamurru: bolit aligusta ◊ in sos traghinos si podet piscare s'ambidha, no s'aligusta!
Scientific Terminology
crx, palinurus vulgaris
Etymon
itl.
aligusta
Translations
French
écrevisse
English
lobster
Spanish
langosta
Italian
aragòsta
German
Languste.