alabàtu 1 , nm: alapatu 1, lampatzu* 1 Definition pedra buida, tuvuca, ue abbarrat s'abba Synonyms e antonyms lutone 1, presete Sentences alapatos bulluzaos Translations French cuve, cavité English basin Spanish cuenca Italian cónca, cavità German Becken, Höhle.
alabatzàu , agt Definition chi est coment'e fatu a un'alabatu, nau de persona chi portat sa gobba Synonyms e antonyms aggobbedhau, inconchedhadu, incrubedhau, paligrobedhatzu, tónchinu 1.
alabbàstru , nm Definition genia de màrmuri Scientific Terminology mnr Translations French albâtre English alabaster Spanish alabastro Italian alabastro German Alabaster.
alabínna , nf: alapinna, lapinna Definition css. cosa po fàere de aprigu, furriare su bentu; muru de pedra o de sida chi si faet ananti de su barracu po furriare su bentu / fàghere alabinna a unu, a una cosa Synonyms e antonyms acóstiu, paramuru Sentences tiu Antiogu cun ojos de braja intrat in s'alabinna a petus chíbberu ◊ su pastore iscampiabat sa conca dae s'alapinna e ghetabat duas boches Etymon srd. Translations French abri English shelter Spanish amparo, abrigo Italian riparo German Schutz.
alàbri , nm, agt: alalpe, alarpe, alarpi, alarpu Definition pigione papadore de petza; ómine furuncu; sa giustítzia / acudire che alalpes = ghetaisí a calecuna cosa po ndi aprofitai Synonyms e antonyms achiladori Sentences che alarpu at aggarrau unu cropu de sartitza e istichiu in buca! ◊ sos puzones in binza fint manicandhe che alarpos ◊ deretu si est ghetatu che alarpe, currenne a chentu e unu cantu, a reghepedhe (G.Albergoni)◊ s'alarpu at lantau unu puzone chin sas ungras a unchinedhu 2. sunt in chirca de notíscia cussos alarpes cronistas 3. est currendhe su bentu alarpu de sos mannos Scientific Terminology anar Etymon spn. alarbe Translations French harpie, rapace English harpy, predacious Spanish rapaz Italian arpìa, rapace German Harpyie, gierig.
alàbu , nm: allabu Definition cosas de bonu chi si narant de unu coment'e bantandhodhu Synonyms e antonyms alabansa Sentences impleadu est su pensamentu meu pensendhe in sos alabos de ti dare ◊ torra a cuili, pegus arestau: ti ant a colliri in meriagu bélidus de allabu Etymon srd. Translations French louange, éloge English praise Spanish alabanza Italian lòde German Lob.
alacàgliu, alacàju , nm: allacaju, allecaju, lacaju* 1 Definition genia de serbidore de unu tempus, oe nau a disprétziu; una calidade de pische (su mascu) Synonyms e antonyms manècia 1 / conchemallu 1 Sentences tzertos domant su cadhu assennènneli chin d-una fruntza, àteros ponent un'alacàgliu pro li cúrrere ifatu a l'iscútere chin d-unu ramu Etymon ctl. alacaio Translations French laquais English lackey Spanish lacayo Italian lacchè German Lakai.
alacàsu , nm Definition iscova de argiolas o mundha domos, una genia de erba linnosa, fragosa, bona po iscobarzolas e po fàere fràmula po auscare porcos Synonyms e antonyms alluevogu 1, bronzedhu, calacasu, cocici, locasu*, luchitu, lucrexu, mummueu, olocasu, ossassi, spinedopis, vratacasu Scientific Terminology rbl, Stachys glutinosa.
alacúcu , nm: alicucu, aligucu Definition pedra tundha de erriu Synonyms e antonyms biscacu, caróngiu, códua, cogólidu, ladhia, lecucu*, lódhuru.
aladérri, aladérru aivérru
aladràu , nm: ladrau* Definition isciustura manna, cun abba meda fintzes apaulada, e mescamente ammesturada cun terra; ludu ledreledre Synonyms e antonyms allagarzu, lodu, ludrina, modhaca, molma.
alàdu , agt Definition chi portat is alas Synonyms e antonyms aludu.
alaepèdhe , nm, nf: alebedhe, alibedhe, alipedhe Definition pilloni annapau, de noti, de su tiàulu o sóriche càmpinu o pinnàdigu, tzuntzurredhu, genia de animaledhu (de tantas calidades), múrinu o fintzes in colore de castàngia, chi essit a denote ebbia (no biet in sa lughe): assimbígiat unu pagu a is pigiones ca portat una genia de alas e andhat a bolu, ma est unu mammíferu e faet su fedu che a custos; papat bobbois chi essint a denote Synonyms e antonyms arratapignata, cincidedhu, cixinedhu, impedhone, murredhu, napone, napurredha, pibiristedhu, pinnedhu, pistedhu, ragabedhe, rundedhu, satzamurredhu, terriolubedhe, tuturedhu, tzintzuredhu Sentences candho fia su re de sos puzones, sas alipedhes mi batiant gríglios, bermes, tintirriolos e muscones ◊ sas alaepedhes volant a torchietes Scientific Terminology anar, pipistrellus pipistrellus, rhinolophus ferrumequinum, myotis myotis, eptesicus serotinus, nyctalus noctula, barbastella barbastellus, plecotus austriacus Etymon srd. Translations French chauve-souris English bat Spanish murciélago Italian pipistrèllo German Fledermaus.
alaésu , agt, nm Definition chi o chie est de Alà.
alaghinzàdu , nm Definition laghinza, sa parte de su tàgiu chi no at angiau e no est bogandho late Synonyms e antonyms bagadiàrgiu Sentences ndhe tèngio batórdighi de alaghinzadu Etymon srd.
alaghinzàrzu , nm: lachinzaju Definition pastore chi càstiat, contivígiat su bestiàmene chi no at angiau Synonyms e antonyms agnonàrgiu, bagadriaxu, laghinzaresu Sentences alaghinzarzu de pagu balia, sos pastores ti giughent a errisu (L.Pisano).
alagràssu , nm Definition genia de caragantzu Scientific Terminology rba Etymon srd.
alagúrtza , nf Definition calidade de tunnina Scientific Terminology psc.
alagústa , nf: alegusta, aligusta, aliusta, arigusta, legusta Definition genia de animale de mare, a corgighedhu grussu (prus che àteru de mesania, e orrúbiu (mescamente cotu), totu a farrancas longas (genia de cambas, chimbe a cada fiancu), e coment'e duos corros longos longos (antennas) cricau che licantzadoria: faet abbitu in logu de orroca a baranta e chimbanta metros suta ma si faet crèschere fintzes in logu fatu apostadamente (marrufu)/ aligusta de terra = pibitziri Sentences ita iast a bolli a ti fai, alagusta?! ◊ cussa genti no si acuntentat de papai matzamurru: bolit aligusta ◊ in sos traghinos si podet piscare s'ambidha, no s'aligusta! Scientific Terminology crx, palinurus vulgaris Etymon itl. aligusta Translations French écrevisse English lobster Spanish langosta Italian aragòsta German Languste.