A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z

allandàri , vrb: allandhare, allandhiare Definition abbrovendhare e ingrassare a landhe; apastamare de landhe; intostare che landhe, nau de aligúmenes malos a còere / porcos allandhiados = aténdius o ingrassaus a landhi Synonyms e antonyms aggrandhare Sentences at portau is procus a padenti a allandari Etymon srd.

allandhadúra , nf Definition su allandhare Etymon srd.

allandhàre, allandhiàre allandàri

allangorídu , agt: langoridu Definition nau de ccn., chi istat male de sa debbilesa Synonyms e antonyms malacónciu, illangoriu Sentences su bestiàmine geunu, pili frujadu e allangoridu, est morzendhe de su fàdigu ◊ sos corvos bolant in punta de sas noderas bramendhe calchi pegus allangoridu Translations French maladif, asthénique English asthenic, sickly Spanish enfermizo Italian malatìccio, astènico German kränklich, kraftlos.

allangorzàre , vrb Definition indebbilitare, pigare a debbilesa Synonyms e antonyms indebbilitai.

allaníre , vrb: lanire* Definition pònnere sa lanedha, de s'umidore Synonyms e antonyms afungai, afungorai, allanae, ammucorai, ammufai, annabrai, atufai, intufire, morighinire, mufire.

allanósu , agt Definition chi giughet sa lanedha Synonyms e antonyms allanadu, ammucorau, lanidu, mugheradu Etymon srd.

allanternài , vrb Definition allampiare sa vista cun lughe forte de lanterna Synonyms e antonyms alluinai, illugerrai, illughinare, impannare, slugerrai Etymon srd.

allanternàu , pps, agt Definition de allanternai; chi at bufau meda, chi est alligru a binu Synonyms e antonyms alluinau / abbenzinadu, allegritu, allegrútzulu, alluchitadedhu, apischirillau, incidaiu.

allantionàu , agt Definition chi est firmu ammammalucau, incantau, che lampione Sentences ita dhoi fais, tui, allantionada acanta de sa genna?! ◊ e ita mi abarru, allantionau castiendi a issus? Etymon srd.

allàpat! , iscl Definition anchi tengas!, ma càstia!, labai! Sentences allapat chie ti at pesadu: finas inoghe ndh'ant ischidu ite mi narant a paranúmene! Etymon srd.

allapiàu , agt Definition chi est coment'e allampau, incantau Synonyms e antonyms acogau, afatuzadu Sentences su rei furiat allapiau de cussa bellesa.

allaputzài , vrb: allepuciae, allepuciai, alleputzai, alleputzare, alliputzai, ellepuciare Definition papare calecuna cosa, torrare in fortzas, ingrassare; bestire bene, bene cuncordaos, su si fàere bellos in contu de bestimentu Synonyms e antonyms allepuciri, arrempudhire / addinghillai, allepuritzare, arrepicai 2, assamodare, atrigliare, chinchinnare, cumpòniri, cuncodrai Sentences castit, su dotori, chi mi dha podit torrai a allaputzai sa piciochedha, ca est mesu iscòncia ◊ pensa a sa saludi: a trabballai gei andat bèni, ma innantis ti depis torrai a alleputzai! (I.Murgia) 2. poneisí is capedhus e allaputzaisí bèni! ◊ funt sannoris totu bèni allaputzaus e boint èssi serbius cun totu s'arraspetu ◊ dhui fiat genti totu alliputzara, totu infrochitara ◊ e tochit, babbai, allaputzissí ca seus in festa! Etymon srd. Translations French ragaillardir, se pomponner, se parer English to dress up to make cocky (oneself) Spanish fortalecer, acicalarse Italian rinvigorire, ringalluzzire, attillarsi German stark werden, eitel werden, sich aufputzen.

allardàdu , pps, agt: allardiau, lardiau Definition de allardare; chi portat lardu, chi est grassu; nau de figumorisca, chi est cota meda Synonyms e antonyms allardarau, allardonadu, rassu. Idioms csn: pira allardada = (a calidades) pira fata, tzúriga, cun sa purpa in colore de castanza, aghedhosa, in sa menzus muta pro la manigare; fàgherendhe mannas e allardadas = fàgherendhe (de cosas chi no andhant bene, assiones malas) a cadhu e a pè, de dónnia colori

allardaràu , agt Synonyms e antonyms allardadu, rassu Etymon srd.

allardàre, allardiài , vrb Definition pònnere lardu, ingrassare; istidhigare su lardu allutu a sa petza orrostindho, pònnere fitas de lardu a sa petza coendho; rfl. nau de ccn., su si crèdere meda / allardàresi de una cosa = abantaisí de calincuna cosa Synonyms e antonyms illardionare, ingrassai, saginai / istedhiare, preutire, untinare Etymon srd. Translations French prendre de l'embonpoint English to fatten, to lard Spanish engordar, mechar Italian diventare pìngue, lardellare German dick werden, spicken.

allardiàu allardàdu

allardionàre , vrb Definition ingrassare meda, pònnere lardu Synonyms e antonyms allardare, illardionare, ingrassai, saginai Etymon srd.

allardonàdu , agt Definition chi est grassu meda, totu lardu Synonyms e antonyms allardarau, rassu.

allaredhiadúra , nf Definition atacamentu Synonyms e antonyms allaredhiamentu Etymon srd.