A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Abbreviations Legenda | Symbols Legend

allainàdu , pps, agt: allainau Definition de allainare Synonyms e antonyms brutu, iscurrentau, iscussuradu 2. paris una brabei allainada! ◊ citiridha ca no at a èssi malaria màua: est coment'e is brebeis candu funt allainaras! 3. dh'acabbàt a matzucu, a su babbu, po no dhu biri cun su marmedhu assicorrau taraxiendu ferosu e allainau, sèmpiri agoa, a passu carrapau.

allainadúra , nf Definition iscurrentziadura chi patit su bestiàmene segundhu ite est papandho Synonyms e antonyms iscussuradura.

allainàre , vrb: alloinare, alluignare, alluinare, lainare Definition èssere a loina, tènnere laíngiu, fàere a laíngiu, ladamíngiu modhe modhe Synonyms e antonyms atilimai, illabinare, iscacaredhare, iscacarinare, iscagantzinare, iscussurare 1, tirchinare Etymon srd.

allàinu , nm, nf: allàuna, allàunu Definition metallu a pígiu fine / allàuna de múlliri = istrégiu, murghiola Synonyms e antonyms liànua*, lama Sentences cun bòtolos de allàunu si faiant giogus ◊ at fatu una cascita cun tauledhas e incones de allàunu ◊ portat duos botixedhos de allàinu Etymon srd.

allajólu , nm Definition cosighedha de pagu contu Synonyms e antonyms catzavusalla, frusulia, imbaratzu Sentences bollu sa mesa bèni cuncodrada, sa pratza sgombrada de is allajolus! (D.Erriu)◊ candu est chi mi nci bogas cussus allajous?!

allalgàre , vrb: allargae, allargai, allargare, allarghiare, largai Definition fàere largu, prus largu; rfl. istesiare, andhare prus atesu; pigare cunfidàntzia Synonyms e antonyms astesiai, illalgare, sciamplai, stratallai | ctr. acoltziare, afíere, astrínghere Idioms csn: allargai s'ocasioni = frànghere sas cunzunturas, a manera de no ndhe àere; allargai is parrochianus = catzàresi sos comporadores; allargaisí cun ccn. = leàresi tropu ballassa Sentences si est allargadu faedhendhe ◊ allarghiàtebbos, sinono non b'istamos! 2. issu a dommo no intrat mai, su rimitanu: bae chi ti lu allargo deo! ◊ s'istupa allàrgala dae su fogu! 3. cussu si est allargau cun filla mia: parit ca tenit idea de dha cojai ◊ in domu mia no ti allarghis meda, no! Etymon srd. alargar Translations French élargir English to enlarge Spanish ensanchar, alejarse Italian allargare German verbreitern.

allàlgu aillàdru

allàma , nf Definition lama*, istrégiu de làuna fintzes po múrghere Synonyms e antonyms illama.

allamài , vrb: lamai Definition lamentare, tzerriare cun boghe o sonu lamentosu, nau prus che àteru de is campanas chi sonant a mortu a is interràrgios Synonyms e antonyms ciamare* Sentences s'ànima a arrogus… ohi natzioni acabbada… allamat su logu ma no acabbat su bisu ◊ ant allamau po s'interru.

allamaméntu , nm Definition su allamai, tocu lamentosu de campana po interràrgiu, po gente morta Etymon srd.

allamàtu , agt Definition its Sentences prus famitu chi no allamatu, nche at bistu innedha acurtzu a su rivu un'ortu de latuca e deretu s'est ghetatu che alarpe.

allambrídu , agt: lambridu* Definition chi si papat o bufat totu, chi no ndhe lassat a is àteros Synonyms e antonyms aframicosau, agganidu, famidu, irfamigadu / allimbridu, allimidu, allupidu, bentranu, inguglione, ingultonàrgiu, pasteri, sassagoni, sgalluponi Scientific Terminology ntl Translations French gourmand, goulu, vorace English greedy Spanish glotón, voraz Italian ghiótto, ingórdo, vorace, divoratóre German genäschig, gierig, gefräßig.

allambrigàre , vrb Definition fàere a làmbriga Synonyms e antonyms lacrimare Sentences su bentu sonat e múliat, intrat in sa carena, allàmbrigat sos ogros (G.Chessa).

allàmia , nf: lama Synonyms e antonyms allama, bote, bidone, lamedha.

allamiàdu , agt Synonyms e antonyms agurtiu, bíciu Sentences devatu a sete ispigas de trigu bellas ingranidas si ndh'at presentadu àteras sete, allamiadas e sentza ranu (A.Loy).

allamídhu , iscl Synonyms e antonyms allodhu.

allamiédhu , nm Definition istrégiu piticu a un'asa a forma de cilindru, de pòdere tupare, po dhue pònnere cosa de papare (es. late) Synonyms e antonyms sidellu Scientific Terminology stz.

allamièra , nf: lamiera Synonyms e antonyms liàuna, lama

allampàda , nf: allampata, allampiada, lampada Definition su lampare, nau de una lughe, de is ogos, su bíere una cosa un'apenas, su tanti de si ndhe acatare: fintzes abbaidada lestra Synonyms e antonyms allampigiada / abbaidada, slampiada 2. at biu s'allampiada de un'animali intanendusí 3. sos ómines zant un’allampiada a su caminu e apubant unu pitzocu brincandhe su muru Etymon srd. Translations French éclair, regard vif English gaze, winking Spanish relampagueo, parpadeo Italian lampeggiaménto, sguardo vivace German Funkeln.

allampàdu , agt: allampau Definition nau de ccn., chi est coment'e intzurpau a lampu, chi no cumprendhet, coment'e atontau, tontu Synonyms e antonyms abbadharinadu, alluinadu, atambainadu / alembru, baodru, pertocau Etymon srd. Translations French ébloui, halluciné, balourd English dazzled, deafened, senseless Spanish deslumbrar, alucinado Italian abbagliato, allucinato, intronato German geblendet, benommen.