allicàre , vrb Definition
pigare o tènnere a unu cun allicos, cun calecunu gustu, pigare gustu, pònnere abbitúdine a calecuna cosa chi praghet; pònnere apostu, arrangiare, contivigiare, tènnere contu
Synonyms e antonyms
abbetuare,
abesare,
acomunai,
acostumai,
arranguai,
imbisciare,
ingustai
/
allichionare,
ingolumare
Sentences
sos pitzinnos tue los incantas e allicas cun méndhula e nintzola
2.
su frutu de sa binza cheret allicadu!
Translations
French
s'habituer,
s'accoutumer
English
to get accostumed
Spanish
acostumbrarse
Italian
avvezzarsi,
assuefarsi
German
sich gewöhnen.
allichidía , nf Synonyms e antonyms addirida, illempiada, illertida, innetiada | ctr. imbrutada Etymon srd.
allichidídu , pps, agt: allichidiu,
allichiriu Definition
de allichidiri
Synonyms e antonyms
bellu,
netu,
remonidu,
tramudau
| ctr.
brutu,
iscussertu
2.
est passau unu totu allichidiu in bistiri de festa ◊ tenit sa domu sempri allichiria e bèni cuncordada ◊ biendhe sos istranzos, s'isprúgherat sos pedes e gai allichidiu dimandhat ite cherent ◊ at arretziu su sennore in d-una sala totu bene allighidia ◊ a ómini de campu no dhi abarrat logu allichiriu
Translations
French
ordonné,
propre
English
tidy,
clean
Spanish
ordenado
Italian
ordinato,
pulito
German
in Ordnung,
sauber.
allichidíe , vrb: allichidire,
allichidiri,
allichiriri,
allighidire,
lichidiri Definition
muntènnere límpiu, pònnere apostu su logu, sa domo; rfl. cambiare bestimentu, pònnere bestimentu límpiu, bellu, mudare; a logos dhu narant de sa fémina chi faet su fedu
Synonyms e antonyms
addirire 1,
arremonire,
assetiai,
cuncordai,
illichidire,
iserrinire
/
tramudai
/
iglierare,
insinnigare,
iscendiai
| ctr.
acadhotzai,
imbratare
Idioms
csn:
allichidire sos contos = fàere is contos; allichidíresi de calicuna cosa = pònnere apostu, lassare apostu sa cosa
Sentences
nosu innòi nci seus po isfrigociai, mundai e allichidiri su logu ◊ benit, prandit, allichidit su logu e si ndi andat ◊ dèu allichidu e tui tréuas!
2.
sa bròscia si dha poniant is féminas in pithu de su pannu de petus ◊ allichidint su letu cun is mantas prus bellas po erriciri is istràngius
3.
sa fémina mia si est allichidia, at tentu unu maschixedhu
Etymon
srd.
Translations
French
nettoyer
English
to tidy up,
to clear
Spanish
arreglar,
ordenar
Italian
assettare,
far pulizìa
German
aufräumen.
allichidiméntu , nm Definition totu su chi si faet po pònnere in assentu o mantènnere límpiu su logu, sa domo, sa persona Synonyms e antonyms allichidóngiu, innetadura, rimoninzu Sentences fatu s'allichidimentu in domu, is féminas funt essias cun is pipius Etymon srd.
allichidíre, allichidíri allichidíe
allichidíu allichidídu
allichidóngiu , nm Synonyms e antonyms allichidimentu, allichiru, innetadura, rimoninzu Sentences s'allichidóngiu de sa domu si fait a Pascamanna Etymon srd.
allichídu , agt: lichidu Definition dhu narant sèmpere po nàrrere chi unu est própriu male postu, malibigau, istat male: za ses allichidu, fizu meu!… = ses brutu chi no faghet a ti abbaidare, ses totu istropiadu, ses totu malegontzu, débbile meda, no ses bonu a nudha, e gai Synonyms e antonyms malacónciu, malibigau Etymon srd.
allichinídu , agt Synonyms e antonyms afrodhiosu, apedhiosu, pistichinzosu, spedhiosu, unigosu.
allichionaméntu , nm Definition allicamentu, su allichionare Etymon srd.
allichionàre , vrb Definition
pigare gustu, pònnere abbitúdine a calecuna cosa chi praghet
Synonyms e antonyms
abbetuare,
abesare,
acomunai,
acostumai,
arranguai,
imbisciare,
ingustai
/
allicare,
ingolumare
Sentences
si fit allichionau a bidha e de andhare a campu no ndhe cheriat intèndhere (G.Piga)◊ sos pitzinnos allichionaos a su monte ghirabant a bidha ma no bidiant s'ora de dare borta
Translations
French
accoutumer
English
to accustom
Spanish
acostumbrar
Italian
assuefare
German
gewöhnen.
allichionàu , pps, agt Definition de allichionare 2. fit un'ómine imbeléschiu e allichionau a su binu biancu.
allichíre , vrb Definition pònnere apostu, bene, limpiare; nau in cobertantza, imbrutare, pònnere male, guastare / a. su procu = acontzare, segare e cufetare, salire, arranzare totu sas partes comente si depent costoire Synonyms e antonyms illitire / afrogongiai, azinare, inchirrire, manuire, mitujire 2. za l'allichit su logu, custu bentu fritu: totu guastat! ◊ za mi l'allichis su logu cun cussas iscarpas brutas!…◊ gosi deo no apo mai pasu: mi l'allichint sa pala e su codhu!… Etymon srd.
allichiríri allichidíe
allichiríu allichidídu
allichíru , nm Definition
su allichidiri
Synonyms e antonyms
allichidimentu,
allichidóngiu,
remonimentu
Etymon
srd.
Translations
French
nettoyage,
rangement
English
cleaning,
good order
Spanish
limpieza,
aseo
Italian
pulizìa,
assètto
German
Sauberkeit,
Ordnung.
allícu , nm Definition
genia de ispédhiu, cosa chi praghet, chi si disígiat; fintzes badàngiu, profitu
Synonyms e antonyms
desizu
/
ingàgiu
Sentences
sos ricones ant allicu de crèschere sa fortuna (A.Paba)◊ mastru Bainzu aiat postu allicu a sas Musas ◊ a sos pulíticos nostros lis piaghet s'aligarza furistera: e ite allicu, s'insoro! ◊ no at allicu de peruna cosa
2.
padronos anturzos mi betant ossos ispulpados pro allicu ◊ domo, parentes, totu olvidaiat chie li faghiat cuss'allicu ◊ de su dinari chi at fatu no ndhe tenet perunu allicu
Etymon
srd.
Translations
French
goût,
attrait
English
taste,
lure
Spanish
gusto
Italian
gusto,
allettaménto,
adescaménto
German
Lust,
Anlockung.
allicuterài , vrb Definition istare alleghetandho de s'unu e de s'àteru deasi chentza cabu, tanti po foedhare de ccn. Synonyms e antonyms contularjare, crastulai, licutai, pidanciulai, piscinargiai, spisciulari.
allidigoràda , nf Definition marcu druchesau de pistadura Synonyms e antonyms allidigoramentu Etymon srd.