A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z

alluadòri , nm: luatore Definition piscadore (a furinu) chi betat sa lua po cassare su pische Etymon srd.

alluàdu , pps, agt: alluau, alluatu, luadu Definition de alluare; nau de erriu, chi dhue ant betau lua, chi dh'ant avelenau, tocau a lua o cun itesisiat chi noghet a gente e cosa; nau de ccn., chi est coment'e atontau, incantau / buca alluada = abberta, coment'e de pische mortu a lua, coment'e chie est abbaidendhe trassidu, ammeravizadu, atontadu Synonyms e antonyms abbelenadu / abbabballocadu 2. ispantaus, coment'e piscis alluaus seus aturaus a castiai 3. immoi ca seis primada non boleis essiri… gei si nd'iat a arriri cussa buca alluada! (L.Cocco)◊ is piciochedhus ascurtànt a buca alluara is contus de su piscadori ◊ ses alluau che trota! Translations French pollué, halluciné, égaré English contaminated, dazed Spanish contaminado, alucinado Italian inquinato, allucinato German verseucht, halluziniert.

alluadúra , nf Definition su alluare o luare e fintzes s'efetu chi faet de pigare is fortzas, su cumprendhóniu Synonyms e antonyms allulluradura / cundhidura, luonzu Etymon srd. Translations French étourdissement English giddiness Spanish aturdimiento Italian stordiménto German Betäubung.

alluàe, alluài, alluàre , vrb: luai* Definition betare (a s’abba) sa lua, su velenu chi faet sa tupighedha de custu númene: bochit su pische; nau in cobertantza po gente, atontare Synonyms e antonyms atoscai, atossicai Sentences po piscai ant alluau is barrocus Translations French éblouir English to hallucinate Spanish alucinar, envenenar Italian allucinare, avvelenare German täuschen, vergiften.

alluàtu alluàdu

alluatzàdu , agt Definition alluau, avelenau a lua Etymon srd.

alluatzài, alluatzàre , vrb Definition fàere luatzu, nau in su sensu de giare fortza Sentences assurbita assurbita m'iscinitzas is venas, mi alluatzas, mi àrbigas e mi ponis forrogu Etymon srd.

alluàu alluàdu

allubionàda , nf Definition su allubionare Etymon srd.

allubionaméntu , nm Synonyms e antonyms allubionada Etymon srd.

allubionàre , vrb Definition si narat prus che àteru in su sensu de atontare, de no cumprèndhere su chi dhi est capitandho, a unu.

allucài allocài

allucheràtu , agt Definition illuminadu, chi dhue at lughe, allutu Synonyms e antonyms allugorau Sentences s'aposentu fit allucheratu cun bàtoro candhelas Etymon srd.

alluchetàda , nf: alluchetata Definition su alluchetare; sa lampada, sa lughe chi faet su luchitu allutu, ma fintzes su lampu o àtera alluta, nau fintzes in su sensu de dificurtade manna, de perígulu, isparu Synonyms e antonyms alluta / luinamentu 2. est a tronos e a lampos e a donzi alluchetada si apunzat e abbratzat su fizu assustadu 3. de candho zughiat su breve no aiat tentu mancu unu dolore de conca: e mih chi si ndhe aiat bidu de alluchetadas!… Etymon srd. Translations French lueur, lueur des éclairs English flash Spanish resplandor Italian baglióre German blendendes Licht.

alluchetài , vrb: luchetare Definition friscare, serrare a lucheto, pònnere su lucheto Etymon srd.

alluchetàre , vrb: alluchitae, alluchitai Definition meighinare su binu cun su tzúrfuru o luchitu allutu po abbarrare bonu; nau in cobertantza, imbriagare Synonyms e antonyms insulfarare, zorfare / alluae, imbriagare 2. lu bidiat alluchetau, cudhu zòbanu ◊ canno sont totu alluchetatos bi la mertzant a cantare ◊ sas ispuntatas de pede t'istronant sa chervedhera, ti alluchetant sos ocros Etymon srd. Translations French soufrer, sulfurer English to sulphur Spanish azufrar Italian solforare German schwefeln.

alluchetàta alluchetàda

alluchetàu , pps, agt: alluchitatu, alluchitau, luchetadu* Definition de alluchetare; chi dhi ant postu su luchitu 2. su binu est bellu candu est forti e no est alluchitau ◊ su binu alluchetau (o postu in s'istrexu alluchetau) imbriagat Translations French sulfurisé English bisulphited Spanish azufrado Italian bisolfitato German geschwefelt.

alluchiàu , agt Definition allochiau, coment'e atontau.

alluchinzàre , vrb: allughinzare Definition allúere su fogu Synonyms e antonyms allúere, alluminzare, imbièscere | ctr. studai Sentences framaridas in su foghile, allughinzendhe s'aposentu, ilciarint sa cara de babbu e mama ◊ si alluchinzas su focu cochimus sa peta Etymon srd.