A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Abbreviations Legenda | Symbols Legend

apalincionài , vrb Definition pònnere is palincionis (a sa bide, a cosa prantada) po seguresa po su bentu e fintzes po aguantare sa cosa in artu Synonyms e antonyms apontedhae, apuntalai, arradicare, fíere, impuntedhai, incradiare Etymon srd.

apalisàre , vrb: aparigiai, aparigiare, aparisare, aparixai, aparizare, parigiai Definition fàere in paris; fàere una cosa a su matessi paris de un'àtera, cantu s'àtera, bogare is diferéntzias / aparizare sos contos = schitiai, assardare sos contos, pagai is dépidos Synonyms e antonyms aglianai, alladiae, apianare, arrepranai, illadiare, imparisare, ispegnare, ispianare, splanai / aggalire, aggualai, aparinare, arrasai 1 Sentences aparixai is logus malus! ◊ pro aparisare custu muru bi cheret intúnigu meda ◊ aparixaus su mòri ca est totu fossus ◊ aparizade su caminu pro su Deus nostru! ◊ prima de semenare, sa terra cheret aparizada unu pagu ◊ sos montes si trement, s’irghítinant e si apalisant 2. aparixit a deximila, ca no portu dinai in càmbiu! ◊ mancari chirchemus de aparizare sos contos, cun Deus semus semper in dépidu ◊ po su disturbu nostru no as perunu dépidu de aparisare Etymon srd. Translations French niveler, aplanir English to level Spanish aplanar, allanar Italian livellare, appianare German einebnen.

apallàda , nf Definition cosa de papare, pàgia, po is animales Synonyms e antonyms addescu, musúngiu, pravenda Sentences cancunu est andendi a ghetai s’apallada a is bois Etymon srd.

apalladròxa , nf Definition istrégiu de pértigas atruvullonadas (múllias, atrotigadas) po pònnere pàgia o àteru a is animales po papare Etymon srd.

apalladróxu , nm Definition corratzu, corrale, istadha, logu inue si giàt a papare (pàgia ma no solu cussa) a is animales de trebballu Etymon srd.

apalladúra , nf: apazadura Definition su apallai, su pònnere pàgia a su bestiàmene a papare Synonyms e antonyms apallamentu Etymon srd.

apallài apagiàre 2

apallaméntu , nm Synonyms e antonyms apalladura Etymon srd.

apallíbi , nm Definition su logu inue si apàgiat su bestiàmene (boes, àinu o àteru); muntone de pàgia de mare? Sentences allà unus poàtzius bellus, innòi: gei no funt apallibis de buca de istani! Etymon srd.

apalonadúra , nf Definition su apalonare, is palones postos Synonyms e antonyms cradiadura Etymon srd.

apalonàe, apalonàre , vrb: aparonai Definition pònnere o fichire palones, puntedhos, raiga; istrantagiare, pònnere prantau che unu puntedhu Synonyms e antonyms apichetare, cradiare / istantargiai, arritzare, ficare 2. feimí isparessi custa pantàsima chi s’est aparonara in sa porta mia! Etymon srd.

apalonàu , pps, agt: palonadu Definition de apalonare; nau de ccn., chi est prantau firmu, abbaidandho Synonyms e antonyms ficadu, istantàrgiu, reu | ctr. corcau, sétidu Etymon srd.

apalpadúra , nf Definition su istare tocandho cun is manos Synonyms e antonyms apàlpidu, apupudhu, atràpidu Etymon srd. Translations French tâtage English patting Spanish manoseo Italian palpeggiaménto German Befühlen.

apalpài, apalpàre , vrb: aprapai, palpare 1 Definition tocare cun sa manu, cun is pódhighes Synonyms e antonyms ammanucai, apalpidare, aplopodhare Sentences su dotori a su pipiu dh'at aprapau in totu sa persona ◊ su tzegu si desit a apalpare a cadeunu ◊ apalpendhe apalpendhe, chircat intro de su nítzulu e tocat un'imbóligu Etymon srd. Translations French palper, toucher English to touch Spanish manosear Italian palpare, brancicare German betasten.

apalpedhàre , vrb Definition tocare cun is manos a cariadura, a suighidura Synonyms e antonyms apalpuzare, aplopodhare Sentences li ant apalpedhadu su melmu chi li doliat.

apalpidàre , vrb: aparpidare, aprapidare Definition istare tocandho cun is manos, che chi siat andhandho o faendho cosa a s'apràpidu, a s'iscuru Synonyms e antonyms ammanucai, apalpare, apalpuzare, aplopodhare, atrapidare Sentences aprapidandho, at detau s'istória de sa vida sua Etymon srd. Translations French palper, toucher English to squeeze Spanish toquetear, tantear Italian palpare German betasten.

apàlpidu , nm, avb: apàrpidu, apràpida, apràpidu, apràpidus, apràpiu, pràpidu Definition su tocamentu chi si faet cun is manos cricandho calecuna cosa (mescamente a s'iscuru)/ avb. a s'apàrpidu/a = a su toca toca, chentza ischire giustu ite e ne inue si tocat o si caminat (o si faet), a su prova prova Synonyms e antonyms apalpu, apraponis Sentences a lugore de istedhos si andhat a s'apàrpidu ◊ a s'apàrpidu sigo in su mundhu rue rue ◊ sa cariasa a denote l'agataimos a s'apràpida Etymon srd. Translations French tâtage, à tâtons English gropingly Spanish tanteo Italian tasteggiaménto, tastóni, brancichìo German Tasten, tastend, dauerndes Betasten.

apalpòne , avb Definition a s'a. = a s'apàlpidu, a s'apalpu.

apàlpu , nm, avb: apapu, aparpu, aprapu, palpu Definition su tocare cun sa carre, mescamente cun is manos, po connòschere is cosas; una de is chimbe capacidades chi tenet su cristianu de si acatare de is cosas e de ndhe bodhire is calidades (e mescamente sa forma) de is cosas Synonyms e antonyms apàlpidu, aprapudhi, tocu 2. so chirchendhe sa cosa a s'apalpu ◊ so legendhe su líbberu de sa vida a s'apalpu, a trúmbulu de iscuru (G.Monzitta)◊ ómines atrigantados si chircant a s'apapu giamèndhesi, in miniera Etymon srd. Translations French toucher English touch Spanish tacto Italian tatto German Tasten.

apalpuzàre , vrb: palpuzare, parpuzare Definition istare a su toca toca cun is manos Synonyms e antonyms ammanucai, apalpedhare, aparpidare, aplopodhare, atrapidare Sentences baso, toco, apalpuzo! Etymon srd. Translations French palper, toucher English to pat Spanish toquetear Italian palpeggiare German befühlen.