aspríxi , agt Definition
asprixedhu, unu pagu aspru, aghedu
Synonyms e antonyms
acronzu,
agritu,
aspritu
Scientific Terminology
sbr
Etymon
srd.
Translations
French
aigrelet
English
rather tart
Spanish
áspero
Italian
asprigno
German
säuerlich.
aspronàre , vrb Definition púnghere a isprones; pònnere presse, atzitzare Synonyms e antonyms ispronai / impunciai, impuntzonare, ispuntogliare Sentences aiat aspronau s'ebba e pac'ora apustis nche fit arribbau 2. aspronabat pro allestrare su passu ca teniat presse Etymon srd.
aspròne , nm: isprone*,
sproni Definition
genia de orrodighedha totu a puntas, posta in d-unu ferru arcau intrau in su cracàngiu, po púnghere a costas de s’animale po dhu fàere andhare, candho si cicit a cuadhu; orrugu o tretu de muru fatu a istúturu cun àteru a parte de fora po dhi giare prus fortza de costau; agt. puru? / minestr'e isprone = zenia de minestredha de brou a zisa de un'isprone minudu
Synonyms e antonyms
contrammuru,
limboro
Sentences
a su cabadhu fíchili s'asprone e bola! ◊ a s'achicada de sos asprones, sos cadhos sunt tucados isuliendhe prúere
3.
est una de sas famíllias prus asprones de sa bidha
Surnames and Proverbs
smb:
Asproni
Translations
French
éperon
English
spur
Spanish
espuela,
contrafuerte
Italian
speróne,
contraffòrte
German
Sporn,
Strebemauer.
aspronúdu , agt Definition chi portat isprones, nau in cobertantza de gente metzana Sentences fint ómines aspronudos: fachiant bardanas e aiant fatu annos de galera Etymon srd.
aspròre, aspròri aspòri
asprósu , agt Synonyms e antonyms arraspinosu, arraspiosu, arrescidhosu, aspru Sentences in su caminu asprosu de sa vida abbandhonadu mi as a sos afannos de custa orfanidade! (A.Frau)
àspru , agt: aspu Definition
nau de sabore, chi est unu pagu aghedu; nau de orrobba, de pomentu, de unu pígiu, chi a dhu tocare arreschet e punghet unu pagu; nau de terrenu, chi est metzanu, logu malu
Synonyms e antonyms
agritzu
/
arràspidu,
arraspinosu,
arraspiosu,
arrescidhosu,
asprosu
/
asprinu
| ctr.
durche
/
lísiu
Sentences
su nuragus est bonu po fai binu, ma aspixedhu po papai
2.
custu pamentu de cantu est aspru est malu a mundhare ◊ cuss'abba depet èssere carcària: sa robba samunada la faghet aspra
3.
est su padronu de cussos aspros ue tenet su bestiàmine
Etymon
ltn.
asp(e)ru
Translations
French
aigre,
âpre,
rêche
English
sour
Spanish
áspero
Italian
aspro,
rúvido
German
herb,
rauh.
asprúra , nf Definition su èssere aghedu de unu sabore Synonyms e antonyms acriore, agrura Etymon srd.
àspu àspru
àspu 1 , nm Synonyms e antonyms àspia, impilóriu, naspa, trobidógiu Etymon itl. aspo.
àssa ànsa
àssa 1 , nf: ata,
atza Definition
sa parte segante de una ferramenta, ue custa si torrat a unu filu fine fine; oru, tretu ue acabbat unu paris (o logu sétidu, ciciu) chi totinduna si che abbàsciat, nau de logu de monte, oru artu de mare, oru de erriu, ma fintzes de una pedra, de una tàula e cosas deasi; fritu meda, chi paret chi punghet, ispirtit
Synonyms e antonyms
tàgliu
/
oru
/
bica,
trempa
/
fritu
| ctr.
tolu
Idioms
csn:
bogare s'ata a una forramenta = acutzai o fintzas mallai un'aina a manera chi s'atza arresurtit prus fini e seghit; s'ata de sa die = faghindhe die, orbescendi; s'ata de sa còscia = s'ímbena; pònnere de ata = (nadu de pedra, matone o àteru de gai, prus largu chi no russu) cun s'ala larga a fàghere fatzada, a zisa de aina seghendhe; passai de atza = colare de fiancu, ispostèndhesi a destra o a manca chentza si zirare; pònneresi de ata = cadredhare, fàghere su rempellu; castiaisí a perra de atza = a cul'e ogu, male; atza de arriu, de mari, de istrexu = oru de riu, de mare, de isterzu; èssere, istare atza a… = acanta a…; camminai, passai atza atza de… = colare ororu de…; pònneresi atza = bogai sa faci, pigai coràgiu e fuedhai o fai chentza bregúngia
Sentences
s'ata de sa bistrale, de sa farche, de su fartzone, de sa lepa ◊ s'ispada durlindana in forte est fata chi cantu prus la corpo bogat s'ata! (M.Murenu)◊ at bogau s'atza a is ferrus
2.
s'ata de s'adhe, de s'orizonte, de su muru, atza de mari, de riu, de roca, de zannile, de sa roca, de monte ◊ su cucu fit cantendhe in d-un'ata de nae ◊ candho che sezis in cudh'ata, imbucade sos canes a ndhe suguzare sos porcrabos ◊ fut lómpiu a s'oru de s'atza e si fut incrarau ◊ medas si nci fuant iscutus de s'atza
3.
est tirendhe un'atighedha de travuntana… sos pes arressos los leat s'astrau!
4.
est nendhe machines de punta e de ata
5.
ísci s'ebba, candho mai ti mi pones goi de ata?!
6.
m'apo postu atza e semus intradas in arregionamentu
Surnames and Proverbs
smb:
Atza, Atzas
Etymon
ltn.
*acia
Translations
French
fil tranchant
English
edge
Spanish
corte,
filo
Italian
filo tagliènte,
tàglio
German
Schneide.
assabàre , vrb: assapare Definition indrucare o cundhire cun saba, fàere a saba / a. su binu = pònniri saba a su binu Etymon srd.
assabàtu , agt Definition nau de cosa de papare, chi est fata a saba, druche che a sa saba, druche tropu Etymon srd.
assabbàre , vrb: assuabbare Definition
assaubbai, pònnere in abba, isciúndhere, impastare cun abba, aciunghendho abba, allagare de abba, inciupire abba
Synonyms e antonyms
ammorgodhare,
assatzaulari,
imbibbiri
/
apantamare
Sentences
sa pedhitza si sàmunat cun d-un'istratzitu assuabbadu in murza ◊ sa farina si assuabbat pro l'impastare
Etymon
srd.
Translations
French
imbiber,
tremper
English
to soak
Spanish
empapar,
mojar
Italian
intrìdere
German
einrühren.
assabbatàu , agt Definition nau de ccn., chi est malegrabbau, bestiu male, stravàgiu (e nau cun cunsideru de disprétziu) Synonyms e antonyms malibigau Sentences cussu male assabbatau, tue che dh'as batiu a domo?! (M.Deiana)
assabédhu , nm Definition
gancitu po cannacas, cadenas, asas, fintzes po limbatzu de is sonàgias
Synonyms e antonyms
gantzitu
Etymon
srd.
Translations
French
petite agrafe
English
small hook
Spanish
ganchete,
corchete
Italian
gancétto
German
kleiner Haken.
assabèschere , vrb: assebèschere, sapèschere Definition su si acatare, arrennèscere a bíere o intèndhere ccn. cosa Synonyms e antonyms abbigiare, assaborire, assebeltare, sapire Sentences apo paradu s'orija chirchendhe de assebèschere cussu ciúnciu (S.Tedde)◊ no ti assabesches chi che ses fora? ◊ si bos assabeschides chi bi at malíssia in cussas paràulas no li ponzedas mente 2. no podia assabèschere perunu movimentu (P.Mossa).
assabiàdu , agt, nm Definition
chi o chie at cagiau a crebedhu, si est fatu sàbiu
Synonyms e antonyms
acabadu,
acuntzentau,
atinadu
Etymon
srd.
Translations
French
assagi,
devenu sage
English
become sane again
Spanish
que ha recobrado el juicio
Italian
rinsavito
German
wieder zu Verstand gekommen.
assaborài , vrb: assaborare,
assaboriai,
assaboriare,
assaporare,
assaporjare,
assoborare Definition
pigare su sabore, tastare po su sabore, pigare gustu a calecuna cosa chi si papat, o fintzes chi si faet o si ascurtat
Synonyms e antonyms
assaborizare,
gustai,
saboreai
Sentences
si at inchesu unu mesu zigarru e si l'est assaporjandhe ◊ cherjo assaporjare sa frútora ◊ at assaporatu su tzuculate
2.
ant légidu e assaboriadu sas cantones suas ◊ eallu in chirca de assaborare unu gustu! ◊ assoborat tantu disaogu
Etymon
srd.
Translations
French
savourer
English
to savour
Spanish
saborear
Italian
assaporare
German
kosten.