A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Abbreviations Legenda | Symbols Legend

atocàda , nf Definition su atocare, su giare atocu, apedhu Synonyms e antonyms apédhida, apedhu, atocu, bàulu, tzàulu Etymon srd.

atocadòlza atacadòlza

atocadòri , nm Definition prus che àteru, pastore, angionàrgiu, cun s’impreu de giare s’atocu, de furriare su bestiamenedhu custodiandhodhu Synonyms e antonyms agnonàrgiu Etymon srd.

atocadòrza atacadòlza

atocài, atocàre , vrb Definition su guguliare chi faent is canes, is gugúlios chi faent candho intendhent atesu àteros canes guguliandho o apedhandho; fàere atocu, atóchida; abboghinare che is canes, giare atocu, nàrrere cosa a ccn. fintzes a briga, a boghes; giare ifadu Synonyms e antonyms alloroscare, apedhae, arrulliai, aciaulai, baulai, imbauai, inciauai 2. candho fit massajada, sa Sardigna produiat meda: como l'atocant "Sardigna brujada" Etymon srd. Translations French aboyer English to bark Spanish ladrar, aullar Italian latrare German kläffen.

atocatòca , avb Definition su istare atocandho, su giare atocu / istare a. = istare a atóchidas, istare nendhe e dendhe ifadu, dare s'atóchida a tropu Sentences est a s'atocatoca cun megus pro li fàghere cussa faina Etymon srd. Translations French plusieurs fois English again and again Spanish repetidamente Italian ripetutaménte German wiederholt.

atochiàre , vrb: atzochiare, atzuchiare Definition tzucare, andhare o intrare a unu logu cun fuliesa e fortza, prus che àteru po fàere male, furare Synonyms e antonyms lòmpere Sentences su marzane fit a rodeu in chirca de atzochiare a sos crapitos ◊ issu fit sèmpere su primu a atzochiare a mesu de s'abbolotu Translations French faire irruption English to break into Spanish irrumpir Italian irrómpere German eindringen.

atóchida , nf Definition genia de apédhidu de su cane Synonyms e antonyms atocu Sentences su cane at dadu un'atóchida, comente at intesu su silvone ◊ si cumprendhet si su cane at intesu tzocu de zente o de àteru, ca faghet atóchida divèscia Scientific Terminology bga Etymon srd. Translations French aboiement English barking Spanish ladra, ladrido Italian abbaìo, canizza German Bellen.

atochidài, atochidàre , vrb Definition giare o fàere s’atóchida; betare boghe, tzerriare, o fintzes giare cropos comente faet su coro Synonyms e antonyms atocare, atochire Sentences atochidadu ant sos úrtimos ninnados morindhe in sa serina tóchidos de campana (S.Baldino)◊ su reixedhu andat a cassa e cudhus canis atochidànt, tzaulendu, tzaulendu! 2. "Si podit, oh?!" iat atochidau me in s'eca ◊ at atochidau po si fai intèndiri 3. in su petus atóchidat su coro chircandhe pasu in custa note fea (S.Murgia Niola)◊ su coru mi atóchidat a forti a forti Etymon srd.

atochíre , vrb Definition giare o fàere s’atóchida, apedhare Synonyms e antonyms atochidai Sentences cussos bracos s'avisant atochindhe e si cumprendhent a sa mira Etymon srd.

atócu , nm Definition su apedhare de is canes; su chi si narat a boghes, a unu, po dhu fàere mòvere a calecuna cosa / dare o betare s'a. a unu = abboghinare, brigare a unu, betare una boghe donzi tantu Synonyms e antonyms apédhida, apedhu, atóchida, bàulu, tzàulu / aciocu Sentences sos canes chi bidiant a Predu no li betaiant su mínimu atocu ◊ catziendhe, comintzat sa tempesta de canes e canalzos, atocos e isparos ◊ ístabbi fitivu tzochendhe, in gialdinu, e de tantu in tantu dae s'atocu a sos puzones! Etymon srd. Translations French aboiement English barking Spanish ladridos Italian abbaìo, canizza German Bellen.

atodociàe , vrb Definition essire todoci, ingrussare e ingrassare de carena Synonyms e antonyms atruntzedhare Etymon srd.

atoedhàu , agt Definition nau de cosa chi creschet a sola, essire a tuedha, naschire craca, a tupighedha Sentences su cardulinu, segundhu sa calidade, essit atoedhau.

atofàre , vrb Definition fàere a tofu Etymon srd.

atogadúra , nf: atzogadura Definition su atogare Synonyms e antonyms aggangadura, atzoga Etymon srd.

atogaméntu , nf Definition genia de tupamentu (a su nasu, a su gúturu) chi no lassat torrare àlidu, chi no lassat respirare bene Synonyms e antonyms atogadura Sentences s'atogamentu no lu lassat drommire Etymon srd.

atogàre ataogàre

atògia , nf: atoza, tògia* Definition pigighedhu de cosa, de sola Synonyms e antonyms tígia.

atógnu , nm: atóngiu, atonzu, atúngiu, atunzu, otóngiu Definition s’istagione a coa de annu, de su binti tres de cabudanni a su bintiunu de nadale, intremesu de istade e ierru / intrare, essire s’a. Synonyms e antonyms atongile / cdh., ttrs. atugnu Sentences eco s'atunzu, solu àlbores ispozos e abba, bentu, lentore, traschia (M.Nikodimocih)◊ est atonzu: sas dies sunt comintzandhe a s'incurtziare ◊ a sa scoada de s'atóngiu custumat a èssi frischixedhu ◊ istadi o ierru, atóngiu o beranu, issu fut sèmpiri isganiu Surnames and Proverbs prb: atóngiu ispiliu, bacàrgiu famiu Scientific Terminology tpc Translations French automne English autumn Spanish otoño Italian autunno German Herbst.

atolàre , vrb Definition nau mescamente de aperturas, serrare (e pònnere s'istanca o tola) Synonyms e antonyms cugnare, serrai, tancare | ctr. abbèrrere Sentences atola za zanna! 2. sas ventanas sunt atoladas, su logu est atoladu e iscurosu (A.M.Pala).