atitónzu , nm Synonyms e antonyms atítidu Sentences sa biuda s'at abbratzau su bene suo e at cumintzau s'atitonzu Etymon srd.
atítu atítidu
atitúdine , nf Definition
capacidade naturale de fàere calecuna cosa, prus che àteru unu trebballu, un’arte, una professione
Synonyms e antonyms
abbilesa,
abbilidade,
capatzidade
Translations
French
disposition,
aptitude
English
aptitude
Spanish
aptitud
Italian
attitùdine
German
Begabung.
atitulàu , agt Definition
chi est fatu a títulas, a silibbas, a isprigos es. aràngiu, àgiu)
Etymon
srd.
Translations
French
composé de caïeux,
de gousses,
de quartiérs
English
sliced
Spanish
en gajos
Italian
fatto a spìcchi
German
in Scheiben aufgeteilt.
ativài, ativàre , vrb Definition
pònnere a fàere, pònnere in movimentu
Synonyms e antonyms
fàchere,
traballare
Sentences
tantos impitzos, tantu traballare tempus no lassant a su disaogu: die e note mi tocat de ativare (M.Dore)◊ su ativare est dovere in zovania! ◊ si ativeint a istudare su fogu
Translations
French
activer
English
to activate
Spanish
activar
Italian
attivare
German
in Betrieb setzen.
ativèsa , nf Definition abbrítiu, contivígiu, totu su chi si faet mescamente coment'e trebballu e capacidade de fàere faina.
atívu , agt, nm Definition chi o chie istat faendho, chi si giaet o ponet a fàere, a trebballare; nau de vrb., chi inditat su fàere de unu sugetu Synonyms e antonyms fachidore, fachijolu, faineri, fracóngiu, trabagliante | ctr. mandronàciu, praitzosu.
atíza , nf: tiza* Definition
orrughedhu a pigighedhu fine de carre morta chi s’istacat de sa pedhe
Synonyms e antonyms
atògia,
cadassa,
crosta,
freadu,
muga,
pagiagoda,
solla,
tizola
Translations
French
tranche mince
English
thin slice
Spanish
pizca
Italian
fétta sottile
German
dünne Scheibe.
atizàre , vrb Definition fàere a tizas, segare, istacare a iscatas Etymon srd.
atlànte, atlànti , nm Definition
in sa mitologia greca e latina, su gigante chi portaiat sa Terra a codhu; arregorta de cartinas geogràficas de unu territóriu, de totu is continentes, e fintzes cartas chi presentant fatos e cambiamentos de àtera genia (istóricos, linguísticos, e àteru)
Sentences
s'Atlante de sa Sardigna a lu connosches?
Translations
French
atlas
English
atlas
Spanish
atlas
Italian
atlante
German
Atlas.
atlànticu , agt, nm Definition
de s'ocèanu intremesu de is Américas, s'Àfrica e s'Europa; cust'ocèanu etotu
Translations
French
atlantique
English
atlantic
Spanish
atlántico
Italian
atlàntico
German
atlantisch,
Atlantik.
atlèta , nf, nm Definition chie tenet bene a pràtiga calecunu isporto.
atòa , nf: atzoa,
toa Definition
calidades de sàlighe, genia de linna de logos de abba, modhe e lenta, faet pértigas bonas po intèssere, bestire istrègios, fàere pischedhas e cosas deasi
Synonyms e antonyms
sciova,
tzarpa
Scientific Terminology
mt, Salix cinerea, S. pedicellata
Etymon
grc.
dia iteòn
Translations
French
saule cendré
English
common sallow
Spanish
sauce,
salzmimbre
Italian
sàlice
German
Weide.
atoàdu , pps, agt: atuadu,
atuau Definition
de atoare; nau de ccn., chi atuat a is cosas, chi dhue pentzat, si ndhe serat o acatat / ómine a., fémina atuada, pessone a.
Synonyms e antonyms
abbistu,
achistiadu,
atinadu,
giudisciosu
Sentences
che fis cue: no bi as atuadu a colare a butega a leare su túcaru? ◊ za l'ischia chi depia fàghere cussu puru, ma tandho no bi apo atuadu, fia pessendhe in àteru!
2.
tiat èssere prus atoadu meda a avertire sos parentes! ◊ tenet bíndhighi annos, ma est atuada, no istat ispetendhe a bi lu nàrrere sa mama su de fàghere! ◊ e atuadu, mih, chi no ses… cantu s'àinu: depo pessare a totu deo!
Translations
French
avisé
English
discerning
Spanish
sensato,
consciente
Italian
accòrto,
consapévole
German
klug.
atoàre , vrb: atuai 1,
atuare Definition
fàere atentzione e fàere capia de una cosa, pentzare o fintzes fàere pentzare a una cosa o chistione; cunsiderare, carculare, fàere contu de is cosas e chistiones
Synonyms e antonyms
afetuare,
assagumare,
atinai,
atuire,
cunsentire,
penciai,
supentire
/
ammentare
| ctr.
irbariare
Idioms
csn:
atuare a una cosa = pentzai a una cosa; atuare una cosa a unu = arregordai o nàrriri una cosa a unu a manera de si ndi acatai; atua! = dona atentzioni!, dae tentu!
Sentences
una cosa ebbia fit atoandhe bene como: issa cheriat leada in bonas pro l'azuare ◊ si no bi atoas tue chi ses una fémina, a cosas goi, deo prus pagu puru! (M.Danese)◊ bidet sas cosas, ma no bi atuat: in cussu est pessendhe!…◊ sos pisedhos sunt pessendhe a zogare, si no bi lis atuant sos mannos su dovere ◊ atuendhe fis a su chi at nadu su notaju? ◊ ohi, mancu atuendhe bi fia: setzide a bos combidare! ◊ atuabbilu, cussu cumandhu, a babbu tou, no si ndhe irméntighet! ◊ si unu lezet chentza bi atuare no cumprendhet nudha
2.
bastat de pensare a sa mannària de custos terrinos e si podet atuare cantu podent rèndhere
Etymon
itl.
attuare
Translations
French
comprendre par intuition,
réfléchir
English
to sense,
to be conscious,
to reflect
Spanish
intuir,
ser consciente,
reflexionar
Italian
intuire,
èssere cosciènte,
riflèttere
German
intuitiv erkennen,
bewußt sein,
überlegen.
atobbài, atobbàre addobbài
atobiàe, atobiài, atobiàre, atobiàri adobiài
atóbiu addóbiu