atitónzu , nm Sinònimos e contràrios atítidu Frases sa biuda s'at abbratzau su bene suo e at cumintzau s'atitonzu Ètimu srd.
atítu atítidu
atitúdine , nf Definitzione
capacidade naturale de fàere calecuna cosa, prus che àteru unu trebballu, un’arte, una professione
Sinònimos e contràrios
abbilesa,
abbilidade,
capatzidade
Tradutziones
Frantzesu
disposition,
aptitude
Ingresu
aptitude
Ispagnolu
aptitud
Italianu
attitùdine
Tedescu
Begabung.
atitulàu , agt Definitzione
chi est fatu a títulas, a silibbas, a isprigos es. aràngiu, àgiu)
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
composé de caïeux,
de gousses,
de quartiérs
Ingresu
sliced
Ispagnolu
en gajos
Italianu
fatto a spìcchi
Tedescu
in Scheiben aufgeteilt.
ativài, ativàre , vrb Definitzione
pònnere a fàere, pònnere in movimentu
Sinònimos e contràrios
fàchere,
traballare
Frases
tantos impitzos, tantu traballare tempus no lassant a su disaogu: die e note mi tocat de ativare (M.Dore)◊ su ativare est dovere in zovania! ◊ si ativeint a istudare su fogu
Tradutziones
Frantzesu
activer
Ingresu
to activate
Ispagnolu
activar
Italianu
attivare
Tedescu
in Betrieb setzen.
ativèsa , nf Definitzione abbrítiu, contivígiu, totu su chi si faet mescamente coment'e trebballu e capacidade de fàere faina.
atívu , agt, nm Definitzione chi o chie istat faendho, chi si giaet o ponet a fàere, a trebballare; nau de vrb., chi inditat su fàere de unu sugetu Sinònimos e contràrios fachidore, fachijolu, faineri, fracóngiu, trabagliante | ctr. mandronàciu, praitzosu.
atíza , nf: tiza* Definitzione
orrughedhu a pigighedhu fine de carre morta chi s’istacat de sa pedhe
Sinònimos e contràrios
atògia,
cadassa,
crosta,
freadu,
muga,
pagiagoda,
solla,
tizola
Tradutziones
Frantzesu
tranche mince
Ingresu
thin slice
Ispagnolu
pizca
Italianu
fétta sottile
Tedescu
dünne Scheibe.
atizàre , vrb Definitzione fàere a tizas, segare, istacare a iscatas Ètimu srd.
atlànte, atlànti , nm Definitzione
in sa mitologia greca e latina, su gigante chi portaiat sa Terra a codhu; arregorta de cartinas geogràficas de unu territóriu, de totu is continentes, e fintzes cartas chi presentant fatos e cambiamentos de àtera genia (istóricos, linguísticos, e àteru)
Frases
s'Atlante de sa Sardigna a lu connosches?
Tradutziones
Frantzesu
atlas
Ingresu
atlas
Ispagnolu
atlas
Italianu
atlante
Tedescu
Atlas.
atlànticu , agt, nm Definitzione
de s'ocèanu intremesu de is Américas, s'Àfrica e s'Europa; cust'ocèanu etotu
Tradutziones
Frantzesu
atlantique
Ingresu
atlantic
Ispagnolu
atlántico
Italianu
atlàntico
Tedescu
atlantisch,
Atlantik.
atlèta , nf, nm Definitzione chie tenet bene a pràtiga calecunu isporto.
atòa , nf: atzoa,
toa Definitzione
calidades de sàlighe, genia de linna de logos de abba, modhe e lenta, faet pértigas bonas po intèssere, bestire istrègios, fàere pischedhas e cosas deasi
Sinònimos e contràrios
sciova,
tzarpa
Terminologia iscientìfica
mt, Salix cinerea, S. pedicellata
Ètimu
grc.
dia iteòn
Tradutziones
Frantzesu
saule cendré
Ingresu
common sallow
Ispagnolu
sauce,
salzmimbre
Italianu
sàlice
Tedescu
Weide.
atoàdu , pps, agt: atuadu,
atuau Definitzione
de atoare; nau de ccn., chi atuat a is cosas, chi dhue pentzat, si ndhe serat o acatat / ómine a., fémina atuada, pessone a.
Sinònimos e contràrios
abbistu,
achistiadu,
atinadu,
giudisciosu
Frases
che fis cue: no bi as atuadu a colare a butega a leare su túcaru? ◊ za l'ischia chi depia fàghere cussu puru, ma tandho no bi apo atuadu, fia pessendhe in àteru!
2.
tiat èssere prus atoadu meda a avertire sos parentes! ◊ tenet bíndhighi annos, ma est atuada, no istat ispetendhe a bi lu nàrrere sa mama su de fàghere! ◊ e atuadu, mih, chi no ses… cantu s'àinu: depo pessare a totu deo!
Tradutziones
Frantzesu
avisé
Ingresu
discerning
Ispagnolu
sensato,
consciente
Italianu
accòrto,
consapévole
Tedescu
klug.
atoàre , vrb: atuai 1,
atuare Definitzione
fàere atentzione e fàere capia de una cosa, pentzare o fintzes fàere pentzare a una cosa o chistione; cunsiderare, carculare, fàere contu de is cosas e chistiones
Sinònimos e contràrios
afetuare,
assagumare,
atinai,
atuire,
cunsentire,
penciai,
supentire
/
ammentare
| ctr.
irbariare
Maneras de nàrrere
csn:
atuare a una cosa = pentzai a una cosa; atuare una cosa a unu = arregordai o nàrriri una cosa a unu a manera de si ndi acatai; atua! = dona atentzioni!, dae tentu!
Frases
una cosa ebbia fit atoandhe bene como: issa cheriat leada in bonas pro l'azuare ◊ si no bi atoas tue chi ses una fémina, a cosas goi, deo prus pagu puru! (M.Danese)◊ bidet sas cosas, ma no bi atuat: in cussu est pessendhe!…◊ sos pisedhos sunt pessendhe a zogare, si no bi lis atuant sos mannos su dovere ◊ atuendhe fis a su chi at nadu su notaju? ◊ ohi, mancu atuendhe bi fia: setzide a bos combidare! ◊ atuabbilu, cussu cumandhu, a babbu tou, no si ndhe irméntighet! ◊ si unu lezet chentza bi atuare no cumprendhet nudha
2.
bastat de pensare a sa mannària de custos terrinos e si podet atuare cantu podent rèndhere
Ètimu
itl.
attuare
Tradutziones
Frantzesu
comprendre par intuition,
réfléchir
Ingresu
to sense,
to be conscious,
to reflect
Ispagnolu
intuir,
ser consciente,
reflexionar
Italianu
intuire,
èssere cosciènte,
riflèttere
Tedescu
intuitiv erkennen,
bewußt sein,
überlegen.
atobbài, atobbàre addobbài
atobiàe, atobiài, atobiàre, atobiàri adobiài
atóbiu addóbiu