atolondrài , vrb: atolondrare Definition fàere a tolondru, s’efetu chi faet s'imbriaghera Synonyms e antonyms atordire, atronai, ispantai, scilibriri / abbalaucare, abberelare, allochiai, ammadainare, asturdire, atontonare, stolondrai Sentences custu fragu fait atolondrai ◊ ti at atolondrau su spantu! 2. is dis nci dhas ghetat a sa sighia a su garropu atolondrau de sa memória Etymon spn. atolondrar.
atolondraméntu , nm: atrollondamentu Definition
su atolondrai
Synonyms e antonyms
alloriamentu
Sentences
tussit pagu pagu e pigat tempus po pòdiri acafai su spantu, s'atrollondamentu, s'imbídia de is cumpàngius
Etymon
srd.
Translations
French
étourdissement,
abrutissement
English
stupidity
Spanish
atolondramiento
Italian
sbalordiménto,
istupidiménto
German
Verblüffung,
Dummheit.
atolondràre atolondrài
atolondràu , pps, agt: atrollondau Definition
de atolondrare
Synonyms e antonyms
abbentau,
ammincau,
atontau,
sculubiau
2.
est chin sa conca a múghitas che moju, mesu atolondrau ◊ lampos de lughe nos at iscutu in cara illuinanne sa mente atolondrada (M.Monterra)◊ si nd'isciumbullat e si càstiat in giru atrollondau
Translations
French
étourdi
English
dazed
Spanish
atolondrado
Italian
stordito
German
betäubt.
atoloría astorolía
atómicu , agt Definition
de s’àtomu, chi pertocat is àtomos / pesu a. = su raportu tra su pesu de un'àtomu de un’elementu chímicu e 1/16 de su pesu de un'àtomu de ossígenu; númeru a. = su tanti de is protones de un'àtomu
Sentences
sa bomba atómica at a fai a arrogus totu s'umanidadi coment'e unu picapetza ◊ iant fatu giura de no ndi ghetai prus, de bomba atómica
Translations
French
atomique
English
atomic
Spanish
atómico
Italian
atòmico
German
atomisch.
atomosfèra , nf Definition totu s'aera, is àrias a inghíriu de sa Terra fintzes a un'otantina de chilòmetros, formadas de un'ammesturu de gasos, logu (in sa parte prus bàscia) de is fenòmenos bentu, annuamentu, próidas; foedhandho de pressione, unidade de mesura chi currespondhet a su pesu de una colonna de mercúriu arta 760 millímetros a paris de mare (iscumproau a paris de mare, su pesu de s'ària faet su matessi tanti de una colunna de mercúriu arta 760 mm. = 1013 millibar, àtera unidade de misura de sa pressione atomosférica) Synonyms e antonyms aeras, molfera.
atomosféricu , agt Definition chi pertocat is aeras, s’ària: es. tempus atomosféricu, su tempus chi faet (sole, abba, bentu, nie, e àteru), pressione a.
àtomu , nm Definition
unu tempus si creiat sa parte prus minuda chi cumponet sa matéria: parte elementare de una sustàntzia chímica (molécula) si cumponet de unu núcleu (parte de mesu) de càrrigas positivas e negativas e de una o prus càrrigas negativas chi ródiant a inghíriu de su núcleu a distàntzia e fortza diferentes
Translations
French
atome
English
atom
Spanish
átomo
Italian
àtomo
German
Atom.
atonàdu , pps, agt: atonau Definition
de atonare 1; chi est in su tonu giustu, nau de sa boghe, de su càntigu; chi arrespondhet a tonu
2.
sa boghe sua atonada faghet allegrare ◊ Sardigna istimada, ti cantu de coru cun boxi atonada ◊ est atonadu su cantare meu pro fiorire coros in armonia?
Translations
French
juste (voix)
English
in tune
Spanish
afinado
Italian
intonato
German
richtig singend.
atonài , vrb: atonare Definition
papare calecuna cosa po asseliare su fàmene / atonai s'istògumu = leare unu mossu, manigare carchi cosa
Synonyms e antonyms
allemungiai,
allibrinzare
Sentences
unu mossu de pane e casu atonat s'istòmacu
Etymon
itl.
attonare
Translations
French
restaurer,
sustenter
English
to feed
Spanish
reconfortarse
Italian
rifocillare
German
stärken.
atonallài atanagiàre
atonàre atonài
atonàre 1 , vrb Definition arrespòndhere a tonu; rfl., agiustare sa boghe cantandho a manera de torrare cuncorda cun sa música e is àteros chi cantant bene.
atonasciòne , nf Definition su atonare, mescamente cantandho Synonyms e antonyms intonadura, intonassione, intonu Sentences candhos sos cantadores ant s'atonascione giusta cherent intesos!
atonàu atonadu
atongiàda , nf: atonzada Definition su tempus de atóngiu Sentences su ferreri at passau atongiada e ierru faendho custu trebballu Etymon srd.
atongiài , vrb: atonzare, atunzare Definition passare s'atóngiu, pàschere in atóngiu; istare giaendho a papare, atèndhere cun cosa po papare / già atonzas si ispetas cussu!… = axiu tenis de abarrai aspetendi! Synonyms e antonyms alibelgare Sentences sa robba sua pro atonzare andhat a sartos de Otana 2. sa mama est atunzendhe su pitzinnu ◊ sas erveghes fint atunzadas a sida, a sa temporada de su nie 3. ant bufadu s'abba de s'identidade pro atunzare sas benas de àteras vidas ◊ milli ranos bos atunzant su coro Etymon srd.
atongiàli , agt Definition
de s'atóngiu
Synonyms e antonyms
atonginu,
atonzile
Translations
French
automnal
English
autumnal
Spanish
otoñal
Italian
autunnale
German
herbstlich,
Herbst.