atocàda , nf Definizione su atocare, su giare atocu, apedhu Sinonimi e contrari apédhida, apedhu, atocu, bàulu, tzàulu Etimo srd.
atocadòlza atacadòlza
atocadòri , nm Definizione prus che àteru, pastore, angionàrgiu, cun s’impreu de giare s’atocu, de furriare su bestiamenedhu custodiandhodhu Sinonimi e contrari agnonàrgiu Etimo srd.
atocadòrza atacadòlza
atocài, atocàre , vrb Definizione
su guguliare chi faent is canes, is gugúlios chi faent candho intendhent atesu àteros canes guguliandho o apedhandho; fàere atocu, atóchida; abboghinare che is canes, giare atocu, nàrrere cosa a ccn. fintzes a briga, a boghes; giare ifadu
Sinonimi e contrari
alloroscare,
apedhae,
arrulliai,
aciaulai,
baulai,
imbauai,
inciauai
2.
candho fit massajada, sa Sardigna produiat meda: como l'atocant "Sardigna brujada"
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
aboyer
Inglese
to bark
Spagnolo
ladrar,
aullar
Italiano
latrare
Tedesco
kläffen.
atocatòca , avb Definizione
su istare atocandho, su giare atocu / istare a. = istare a atóchidas, istare nendhe e dendhe ifadu, dare s'atóchida a tropu
Frasi
est a s'atocatoca cun megus pro li fàghere cussa faina
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
plusieurs fois
Inglese
again and again
Spagnolo
repetidamente
Italiano
ripetutaménte
Tedesco
wiederholt.
atochiàre , vrb: atzochiare,
atzuchiare Definizione
tzucare, andhare o intrare a unu logu cun fuliesa e fortza, prus che àteru po fàere male, furare
Sinonimi e contrari
lòmpere
Frasi
su marzane fit a rodeu in chirca de atzochiare a sos crapitos ◊ issu fit sèmpere su primu a atzochiare a mesu de s'abbolotu
Traduzioni
Francese
faire irruption
Inglese
to break into
Spagnolo
irrumpir
Italiano
irrómpere
Tedesco
eindringen.
atóchida , nf Definizione
genia de apédhidu de su cane
Sinonimi e contrari
atocu
Frasi
su cane at dadu un'atóchida, comente at intesu su silvone ◊ si cumprendhet si su cane at intesu tzocu de zente o de àteru, ca faghet atóchida divèscia
Terminologia scientifica
bga
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
aboiement
Inglese
barking
Spagnolo
ladra,
ladrido
Italiano
abbaìo,
canizza
Tedesco
Bellen.
atochidài, atochidàre , vrb Definizione giare o fàere s’atóchida; betare boghe, tzerriare, o fintzes giare cropos comente faet su coro Sinonimi e contrari atocare, atochire Frasi atochidadu ant sos úrtimos ninnados morindhe in sa serina tóchidos de campana (S.Baldino)◊ su reixedhu andat a cassa e cudhus canis atochidànt, tzaulendu, tzaulendu! 2. "Si podit, oh?!" iat atochidau me in s'eca ◊ at atochidau po si fai intèndiri 3. in su petus atóchidat su coro chircandhe pasu in custa note fea (S.Murgia Niola)◊ su coru mi atóchidat a forti a forti Etimo srd.
atochíre , vrb Definizione giare o fàere s’atóchida, apedhare Sinonimi e contrari atochidai Frasi cussos bracos s'avisant atochindhe e si cumprendhent a sa mira Etimo srd.
atócu , nm Definizione
su apedhare de is canes; su chi si narat a boghes, a unu, po dhu fàere mòvere a calecuna cosa / dare o betare s'a. a unu = abboghinare, brigare a unu, betare una boghe donzi tantu
Sinonimi e contrari
apédhida,
apedhu,
atóchida,
bàulu,
tzàulu
/
aciocu
Frasi
sos canes chi bidiant a Predu no li betaiant su mínimu atocu ◊ catziendhe, comintzat sa tempesta de canes e canalzos, atocos e isparos ◊ ístabbi fitivu tzochendhe, in gialdinu, e de tantu in tantu dae s'atocu a sos puzones!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
aboiement
Inglese
barking
Spagnolo
ladridos
Italiano
abbaìo,
canizza
Tedesco
Bellen.
atodociàe , vrb Definizione essire todoci, ingrussare e ingrassare de carena Sinonimi e contrari atruntzedhare Etimo srd.
atoedhàu , agt Definizione nau de cosa chi creschet a sola, essire a tuedha, naschire craca, a tupighedha Frasi su cardulinu, segundhu sa calidade, essit atoedhau.
atofàre , vrb Definizione fàere a tofu Etimo srd.
atogadúra , nf: atzogadura Definizione su atogare Sinonimi e contrari aggangadura, atzoga Etimo srd.
atogaméntu , nf Definizione genia de tupamentu (a su nasu, a su gúturu) chi no lassat torrare àlidu, chi no lassat respirare bene Sinonimi e contrari atogadura Frasi s'atogamentu no lu lassat drommire Etimo srd.
atogàre ataogàre
atógnu , nm: atóngiu,
atonzu,
atúngiu,
atunzu,
otóngiu Definizione
s’istagione a coa de annu, de su binti tres de cabudanni a su bintiunu de nadale, intremesu de istade e ierru / intrare, essire s’a.
Sinonimi e contrari
atongile
/
cdh.,
ttrs. atugnu
Frasi
eco s'atunzu, solu àlbores ispozos e abba, bentu, lentore, traschia (M.Nikodimocih)◊ est atonzu: sas dies sunt comintzandhe a s'incurtziare ◊ a sa scoada de s'atóngiu custumat a èssi frischixedhu ◊ istadi o ierru, atóngiu o beranu, issu fut sèmpiri isganiu
Cognomi e Proverbi
prb:
atóngiu ispiliu, bacàrgiu famiu
Terminologia scientifica
tpc
Traduzioni
Francese
automne
Inglese
autumn
Spagnolo
otoño
Italiano
autunno
Tedesco
Herbst.