atongínu , agt: atonzinu,
atunzinu Definizione
de s'atóngiu
Sinonimi e contrari
atongiali
Frasi
sas nues passizant in artu, s'intendhet su friscu atonzinu (P.Mura)◊ mi ant dadu assustu su fritu punghinosu e su mufore de una die atunzina
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
automnal
Inglese
autumnal
Spagnolo
otoñal
Italiano
autunnale
Tedesco
herbstlich,
Herbst.
atóngiu atógnu
atóngiu 1 , nm Definizione provista de frutuàriu sicau (figu de giuncu, pilarda, figumorisca e àteru) chistiu po papare in ierru Frasi totus faiant s'atóngiu de figu e de figumoro (L.Monni)◊ s'atóngiu de figu e sa pilarda de pruna dh'apu arrimau aintru de sa càscia Etimo srd.
atonicàre , vrb: atunicare Definizione su si meravigliare, ispantare meda Sinonimi e contrari ilmeravizare, isbaudire, ispantai, meraitzare, mirificai.
atonníle atongíle
atonomía , nf: autonomia Definizione
nau de unu pópulu, podere de si fàere is leis issu etotu, de si guvernare a solu, de manu sua, a manu sua; pràtiga istórica de amministratzione regionale chi nudha tenet de indipendhéntzia in cantu s'istadu chi dha cuncedit dha controllat deunudotu in su chi prus contat. Su foedhu si manígiat fintzes foedhandho de sa síngula persona po totu su chi no dipendhet o no depet dipèndhere de àtere
Sinonimi e contrari
indipendhéntzia
/
regionalismu
Frasi
s'autonomia no est una cosa in prus, un'ispétzia de casu fratadu o de pimentu chi si podet o no si podet ponner pro facher prus licantzu su gustu: s'autonomia est su gustu
2.
sa Sardinna tenet una autonomia fartza, chi est dipendhéntzia
Traduzioni
Francese
autonomie
Inglese
autonomy
Spagnolo
autonomía
Italiano
autonomìa
Tedesco
Autonomie.
atonostàdu , pps, agt Definizione de atonostare; chi est che ammarmurau de su dolore, de su dispraxere Sinonimi e contrari atrudiu, trassicu 2. sa bidha intrea fit atonostada: s'intendhiat solu su lamentu de s'isposa ca li aiant mortu s'ómine (S.Saba).
atonostàre , vrb Sinonimi e contrari atordire, trassicare.
atontadúra , nm Sinonimi e contrari atontamentu, aturdimentu Frasi ite seis istrecandho? Bosi est calau Peilébiu e eis drommiu a atontadura! Etimo srd.
atontài , vrb: atontiai,
atontare Definizione
fàere o essire tontu, fàere a tontu, istare coment'e ammammalucaos chentza cumprèndhere
Sinonimi e contrari
abbambanai,
abbrabbalucai,
abbucallotare,
ammacocae,
ammammalucai,
atolondrai,
atontixinare,
collonare,
improsae
Frasi
sas criaduras no si depent iscúdere, ca las atontat ◊ cussu mobetzugu tontu… a nosu fiat acanta de atontai! ◊ a cussu piciochedhu dh'atóntiant a corpus
Etimo
spn.
Traduzioni
Francese
abrutir,
abêtir
Inglese
to stun
Spagnolo
atontar
Italiano
intontire
Tedesco
betäuben.
atontaméntu , nm Sinonimi e contrari
atontiadura,
atontononzu,
aturdimentu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
abêtissement,
abrutissement
Inglese
dull feeling
Spagnolo
atontamiento
Italiano
intontiménto
Tedesco
Betäubung.
atontàre atontài
atontàu , pps, agt Definizione
de atontare
Sinonimi e contrari
abbentau,
ammincau,
atolondrau
/
cdh. intuntitu
Frasi
sos banzos l'ant atontadu
2.
no istes gai atontadu: bae e faghe sa cosa!
Traduzioni
Francese
abruti
Inglese
stunned
Spagnolo
atontado
Italiano
intontito,
istupidito
Tedesco
betäubt,
verblödet.
atontiadúra , nf Sinonimi e contrari atontamentu, atontononzu, aturdimentu Etimo srd.
atontiài atontài
atontinàdu , agt Definizione chi est coment'e atontau, chi no est atuandho, immadoinau Sinonimi e contrari istronadu Frasi su muscone a su corpu est rutu a terra atontinadu Etimo srd.
atontixinàre , vrb Sinonimi e contrari ammammalucai, atolondrai, atontai Etimo srd.
atontonàre , vrb: atuntonare Definizione
coment'e atontare etotu, fàere a tontone
Sinonimi e contrari
abbalaucare,
abbanghelare,
abbelare,
abberelare,
atolondrai,
iselentare,
istronae,
isturdinare,
scilibriri,
stolondrai
2.
sa pitzinna, iscontzadu su fatuzu, fit ancora atontonada e débbile ca in tres dies no aiat manigadu nudha
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
abasourdir
Inglese
to astonish
Spagnolo
aturdir
Italiano
sbalordire
Tedesco
verblüffen.
atontonónzu , nm Definizione su atontonare Sinonimi e contrari atontamentu, atontonu Etimo srd.
atontónu , nm Sinonimi e contrari atontamentu, atontononzu Etimo srd.