bumburonàu , agt Definition chi est totu bumburones, a còcoros Synonyms e antonyms abbultzonadu, acrocongiolau, becosu.
bumburòne , nm Synonyms e antonyms bumburusone.
bumburusòne , nm Definition su giúmburu chi faet sa pistadura de un'orrutroxa, de unu cropu forte in sa carre chi si ufrat Synonyms e antonyms abbugnadura, ammaciugadura, buglione, burrugnone, ciumbone, cocoroi 1, tzulumbone, tzumburisone Sentences issa, sa coltza, totu ispilusida, fit tota piena de bumburusones Etymon srd.
buncài , vrb Definition andhare aintru de unu logu, de una cosa Synonyms e antonyms imbucai, intrae, intretire Sentences tintillu babbassu, bunca a sa tella ca ti fait grassu!…◊ at buncau genti a bíngia.
bundàdi , nf Definition su èssere bonos, de coro bonu Synonyms e antonyms bonesa, bonidade | ctr. malesa, malugoro.
búndha , nf Definition ortigu grussu istirau, fatu in paris, coment'e a tàula.
búndha 1 , nf, nm: bundhu 1 Definition
seriedade, naturale bonu e giustu de unu chi tenet firmesa
Synonyms e antonyms
bundóriu,
cabu,
capia,
caràtere,
cumprendhóniu,
sinnu,
tinnu
Idioms
csn:
ómine, fémina chentza b. = chentza caràtere, chi no bi at de si ndhe fidare; pònnere b. in o a unu, a carchi cosa = pònnere cabu, pònnere fatu o iscurtare a unu, dare importu; passare sa bundha = passai sa ganas, su disígiu
Sentences
custas féminas no tenent bundhu, si ant intacadu s'onestade cun fainas malas ◊ fit cantadore de bundhu chi at onoradu sa poesia
2.
s'istadu fit a ponner bundhu a tie ti aia dadu una proendha noa! (A.Serra)◊ a pònnere bundhu in féminas est lucura…◊ mudemus fundhamentu a sos inzitos ponzendhe bundhu a sas cosas chi contant! (P.G.Marras)◊ mi ndhe seo pentidu ca no apo postu bundhu a tie
3.
ndhe zuchio brama, ma mi est passaa sa bundha (A.Cucca)
Translations
French
bon sens,
jugement,
sagesse
English
wisdom
Spanish
sensatez,
cordura
Italian
sénno,
saviézza
German
Verständigkeit,
Weisheit.
búndha 2 , nf, nm: bundhu 2 Definition su bundhare, cosa a meda, bundhàntzia Synonyms e antonyms bundhàntzia Sentences de pèlcias e ruedhos bi ndhe at a bundha in cussu logu (P.M.Canu)◊ a sèmene ti frundhit in su pranu inube imprinzas e produis bundhu pro su primu alimentu de su mundhu ◊ de sa rócula ndhe at essidu abba a bundhu Etymon srd.
bundhadósu , agt: bundharosu Definition chi bundhat, chi bogat o frutat meda Synonyms e antonyms abbundanti, abbundhosu, bundhansciosu | ctr. iscassu Sentences tandho fit bundhadosa ogni funtana: como mancu sas abbas parent issas! ◊ su pàsculu rupiat bundharosu, bastante a feras, bamas e masones (P.Canu) Etymon srd.
bundhajólu , agt Definition chi est bundhante Synonyms e antonyms bundhansosu, bundhantile | ctr. iscassu Etymon srd.
bundhansciósu, bundhansósu , agt: abbundhantziosu,
bundhantziosu Definition
chi est bundhante, meda, chi bundhat
Synonyms e antonyms
bundhajolu,
abbundanti,
abbundhosu,
budansciosu
| ctr.
iscassu,
mancante
Sentences
sa vena sua poética fit bundhansciosa ◊ màndhiga forte tzibbu bundhansciosu e bufa binu de Olíana! ◊ no est unu suore bundhansosu chi che podes catzare cun sa manu
Etymon
srd.
Translations
French
copieux,
abondant
English
plentiful
Spanish
copioso
Italian
copióso,
esuberante
German
reichlich.
bundhànte , agt: abbundanti, bunnante Definition chi est meda, fintzes prus de su chi serbit / annada b. = annada bona, de cosa meda Synonyms e antonyms abbundhantziosu, abbundhosu, bundhansciosu | ctr. ammerchinzadu, iscassu, pacu Sentences sas ervas de cura creschent bundhantes in sos cunzados e peri sos caminos ◊ deviat atraessare un'àteru riu bundhante ◊ sa tanca fit un'istérrida de terrinos abbas, catzas e pasturas bundhantes ◊ sa funtana botat abbas bundhantes ◊ sa lughe fuit bundhante Etymon ltn. abundante(m).
bundhàntile , agt Definition chi est bundhante Synonyms e antonyms abbundanti Sentences corófulos bundhàntiles Etymon srd.
bundhàntzia , nf: abbundhànscia*,
bundhàssia,
bunnàntzia Definition
su èssere meda, nau de sa cosa
Synonyms e antonyms
budàntzia,
sobra
| ctr.
bisognu,
carestia,
grusura,
iscassesa,
iscassia
Sentences
sos chi sunis in povertade apant bundhàntzia!
Translations
French
abondance
English
abundance
Spanish
abundancia
Italian
abbondanza
German
Überfluß (an+Akk.).
bundhantziósu bundhansciósu
bundhàre , vrb: abbundai* Definition
giare, produire, bogare a meda, nau mescamente de funtanas, de terras e àteru
Synonyms e antonyms
abbenai,
abbundiri,
rebbucare 1
| ctr.
mancai 1
Sentences
asciuta su sucutu de cussos ojos chi sunt bundhendhe làgrimas! ◊ bundhat sa vida in noa gioventura, bundhet sa terra frutos e laores! ◊ frisca continu ti bundhet sa vena de maju bellu in lughe e armonia (P.Casu)◊ sa funtana de Luitu sichit a bundhare ◊ in beranu s'erba bundhat ◊ custa est terra chi bundhat
Translations
French
abonder
English
to produce plenty of
Spanish
abundar
Italian
produrre mólto,
in abbondanza
German
viel hervorbringen.
bundharósu bundhadósu
bundhàssia bundhàntzia
bundhíle , agt Synonyms e antonyms bundhajolu, abbundanti, abbundhosu, budansciosu | ctr. iscassu, pacu Etymon srd.
bundhíre , vrb: abbundiri Definition crèschere bene, meda, nau de cosa prantada Sentences inie crisantemos fioridos bundhint cun gladiolos profumados ◊ su rú at a bundhire sentza ispina… Etymon srd.