cístu , nm Definition
cosa chi si narat, essia curiosa po erríere
Synonyms e antonyms
bàlcica
Etymon
spn.
Translations
French
facétie
English
pleasantry
Spanish
chiste
Italian
facèzia
German
Witz.
citàde, citàdi , nf: tzitade Definition
logu de abbitu mannu, de gente meda, inue dhue funt is istitutziones e cumandhos prus mannos
Sentences
in Sardigna fundhada si est Carbónia in d-una carbonífera contrada, sa chi fit terra istérile, infrutífera, tenet oe 'e citade s'alta insigna (Sassu)◊ me is citadis no arrennescint a ci cabai unu buconi chi non portant sa luxi elétrica me is ogus! ◊ su tempus est passau chi festus bisendi in citadis furisteras sartus sena de làcanas anca frorit s'olioni! (F.Carlini)
Etymon
itl.
cittade
Translations
French
ville
English
town,
city
Spanish
ciudad
Italian
città
German
Stadt.
citadinàntzia , nf Definition su èssere sugetu in totu a is leis de un'istadu, guvernaos cun is leis de calecunu istadu.
citadínu , nm, agt: tzitadinu Definition
chie po cantu est e istat coment'e parte de un'istadu est sugetu a is leis suas, a diritos e doveres; de citade, chi pertocat sa citade
Sentences
in dónnia citadinu chi abbarret su caminu de su progressu e su benèssere sentza filare e ne tèssere mai tramas de abbusu! (A.Barra)
2.
si cucuzat de ervas e fiores inuve citadinos e pastores iscuvilant chito su manzanu
Translations
French
citoyen
English
citizen
Spanish
ciudadano
Italian
cittadino
German
Bürger.
citàre , vrb: tzitare Definition
pònnere a unu in càusa, denuntziare
Translations
French
appeler en justice
English
to convene
Spanish
llevar a juicio
Italian
chiamare in giudìzio
German
jdn. verklagen.
citída , nf Definition su si chellare Synonyms e antonyms acaida, cagliada | ctr. faedhada Etymon srd.
citíre, citíri , vrb: tzitire Definition
(intrs.) abbarrare, istare mudu, firmare de foedhare: si narat fintzes de sonos e moidas / citirisí a sa muda = callàresi a sa muda
Synonyms e antonyms
assamudare,
atzitare,
atzitire,
cagliare
| ctr.
faedhare
Sentences
citide, pro caridade, e mancu vos intendhant! ◊ s'est citia sa múida de s'arriu ◊ s'est citiu su càntidu de is pillonis ◊ custu cristianu no citit mai, sempri fuedhendi! ◊ candho at intesu de gai s'est citidu ◊ ma citidí sa buca: ita megas de nai?!
Etymon
itl.
zittirsi
Translations
French
se taire
English
to be silent
Spanish
callar
Italian
tacére
German
verschweigen.
citíu , pps, agt Definition
de citire; chi si est chellau, chi no est naendho nudha
Synonyms e antonyms
cagliadu,
citu,
múdrigu,
mudu
Idioms
csn:
a sa citia = a sa muda, chentza faedhare; citiu che muru = mudu che croca
2.
funt citius citius che canis aperdiaus!
Translations
French
silencieux
English
silent,
hissed
Spanish
callado
Italian
zittito,
zitto
German
still.
citòfanu , nm Definition genia de aparíciu fatu che a unu telèfono po si foedhare de sa genna, fora, a aintru de domo, mescamente in palàtzios e domos mannas cun is duos tretos atesu Sentences isse mi tzocaiat su portale e deo li betaia boghe dai su balcone, ca su citòfanu no l'aiant ancora inventadu (T.Masala).
cítu , agt, iscl: tzitu Definition
chi no est foedhandho; foedhu chi si narat a unu po dhu fàere chellare
Synonyms e antonyms
mudu
/
cagliadu,
citiu,
múdrigu
Sentences
citu, no musciat, incravau in fundu de s'errori
2.
papa e citu! ◊ citu, citu po caridadi, no itzerrist!
Etymon
itl.
Translations
French
silencieux,
silence!
English
shut up!
Spanish
callado,
¡cállate!
Italian
zitto,
silènzio!
German
Ruhe!
cítu 1 , nm: tzitu 1 Definition
dinare, nau in su sensu de pagu cosa
Synonyms e antonyms
sodhu,
tzentésimu
Sentences
pro su retore fint sas matanas piús malas, cussas: no li rendhiant mancu unu citu ◊ est capatzu chi s’ómine bochit su frade pro unu citu! ◊ fit un'ómine abbistu in sa siendha, ma unu paghighedhu trupia in s'interessu e no lassaiat cúrrere unu citu pro contu fatu perunu
Etymon
itl.
citto
Translations
French
centime,
sou
English
the hundredth part,
coin
Spanish
céntimo,
(blanca)
Italian
centèsimo,
monéta
German
Centesimo.
cítula , nf: gítula Definition
is orrugos de s'aràngiu, de s'àgiu, de su mandarinu deasi comente funt ispartzios a solos; fita de calecuna cosa
Synonyms e antonyms
fítula,
ispixu,
isprécu 1,
istígia,
sibícua,
títaba*
Sentences
coenno custa cosa dhue pones duas cítulas de àgiu
Translations
French
quartier,
tranche
English
segment
Spanish
gajo (m)
Italian
spìcchio
German
Scheibe.
cítzu císso
ciú , art: su*, tzu Definition artículu mascu po númene síngulu comente dhu narant a logos candho capitat apustis de is prep. in o cun Sentences fut in ciú mellus fai ◊ no ti abarrist in foras cun ciú soli budhiu!
cíu , nm Definition genia de barca pitichedha chi assimbígiat a su fassoni, ma fatu de linna, a fundhu ladu, ciatu, po piscare in istagnos, in abbas bàscias Sentences su piscadori a sa becesa iat dépiu abbandonai su ciu, arretzas, nassas e totu is ainas ◊ is piscadoris torrant cun is cius càrrigus de pisci Etymon ltn. scyphus.
cíu 1 , nm Definition in su foedhóngiu de is pipios, pigionedhu Synonyms e antonyms cicitzuliu, ciciu Etymon srd.
cíu 2 , nm: siu, tiu, tziu* Synonyms e antonyms titiu Sentences mi ammento a bois, ciu Pepedhu e cia Paschedha.
cíu 3 chíbu
ciuàle, ciuàli , nm: giuabi* Sentences aiat unu ciuale fatu cun de linna de olia ◊ su ciuali, coment'e sinnu de craba, est sa forma de su ciuali ◊ de su croxu de su crabu fiant is lorus po giungi is bois in su carru, su ciuali.
ciuàre , vrb: (ci-u-a-re?)
Definition
cantare, nau de sa tzonca
Sentences
cíuat sa tonca, créculat sa rana, ischémiat su biju, grígliat su grígliu
Scientific Terminology
bga
Translations
French
cri du petit duc
English
horned owl call
Spanish
el grito del autillo
Italian
il vèrso dell'assiuòlo
German
Gesang der Zwergohreule.