A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Abbreviations Legenda | Symbols Legend

cabagórru , nm: calacorru, calagorru Definition genia de aina chi istringhet, mescamente de is maistos de linna e de ferru, po aguantare firma sa cosa po dha trebballare (ma mescamente su fusu filetau); genia de ferritu, a punta ladita, po pintare pane / is callagorrus = zenia de triballu a brodadura in su costúmene Synonyms e antonyms caracolu, strintoxa / atilloni Sentences medas bivint a coru cracau de unu cabagorru de axiu pitziosu ◊ si no crescis, piciochedha, ti fatzu istirai in su calagorru! Scientific Terminology ans.

cabagòsta , nf, avb: calagosta, canacosta, canagosta, caragosta Definition logu in calada, in costa, a costera /(andhare, andai) a c. = (che cane in costa) de rugadis, a canacostinu, a rugadura, a egaseogas, comente si faet in logu de monte po pesare a pitzu Synonyms e antonyms costera, pala, trempada / biabbólica, biraorba, cirrigosta, giraolta, perraunga Sentences in custas canacostas, andheras de crapas, bi so passadu ◊ in logu de caragosta, candu proit meda, si no dhoi at matas, sa terra si ndi calat a bàsciu ◊ su camminedhu essit tortu che unu colovru peri is cristas e is calagostas ◊ de su muru chi dhoi fut si bidiat totu s'ortu ca fut in cabagosta (S.Leo) 2. Antoni de mala idea chi mi andhas a canacosta, si sa terra ti s'intostat it'est su pessu chi leas? (D.Mele)◊ su carru est rucrandhe a canacosta Etymon srd.

cabài , vrb: calai, calare, calari, callai 1 Definition andhare de unu logu o de unu tretu artu a unu in bàsciu; menguare de calecuna cosa, bènnere mancu, andhare istorra istorra (fintzes nau de sa salude); orrúere coment'e perdendho is fortzas po sonnu o istrachia; nau cun arrennegu, istare, asseliare in d-unu logu; nau de su tempus, bènnere, arresurtare Synonyms e antonyms abasciai, abbaltare, achirrare, conai, falare, ingullire, menguai, rúere | ctr. alciare, ampiai, pigai 1 Idioms csn: cabai ogu = tancare ogru, drommire; cabai in sonnu = rúere de su sonnu, bènnere su sonnu; calai su prantu = essire sas làgrimas, prànghere; calaisí a unu = imbrenugàresi, betàresi a unu pro li pedire cosa; calai sa chighirista a unu = irmurrare, fàghere abbassiare sas pretesas de unu; calai de prétziu = imbaratire; calaisincedha = ingullíreche, crere una cosa; calai in benas = piàghere meda (de una cosa); arriu, frúmini calau = riu essidu, bogadu, prenu prenu de abba de comente at próidu meda; calai su pei a ccn. cosa = pònnere su pè subra de ccn. cosa, fintzas istrecai; callabecalla sole = candho su sole si ch'est betendhe, intrendhe Sentences calandi a bàsciu, de ingunis, ca ndi arruis! ◊ no est cabau un'istídhiu de àcua! ◊ fata, cota e calandedha! ◊ ti ndi cabat sa boada a usu de unu cani arrabiau! ◊ chi nci dhu calint che perda in corropu! ◊ erriu chi calat no pudescit 2. mi est calara sa vista ◊ a mimi mi est calara sa pressioni ◊ Fulanu at fatu su cala cala fintzas chi si ch'est mortu 3. a s'iscurigadroxu mi plaxit a castiai sa dí chi calat ◊ su soli nc'est calau 4. caledi in domo, cantu chi ses semper caladu peri sos magasinos bufenne! 5. candu mi pigu arrennegu no arrennèsciu a nci cabai nudha! (A.Garau) 6. ndi dhi est calau su prantu ◊ dhi est calau su sonnu ◊ fatzu meigama: a su piciochedhu naradhu a no fai budrellu, ca ariseu no mi at lassau cabai ogu! ◊ abbellu abbellu dèu puru mi calu in sonnu 7. gei dhu bis s'annada lègia chi ndi est cabada! Surnames and Proverbs smb: Caladu Translations French descendre English to lower Spanish bajar Italian calare, scéndere German hinuntergehen.

cabàle , agt Definition chi leat o balet su matessi tanti, chi torrat apare, chi tenet sa matessi mannària, artària, chi est cantepare, fintzes chi est totunu / dare contos cabales = precisos, giustos Synonyms e antonyms cantepare, giustu, guale Sentences nois duos no semus cabales ◊ teniat unu giú, una prendha: fint duos boes cabales ◊ a totu su mundhu at brotadu frutu de gràtzias cabale ◊ no est semper chi su resultadu est cabale a su disizu Etymon ctl., spn. cabal Translations French exact English right, o.k Spanish cabal Italian esatto, giusto, pari German richtig, gleich.

cabancúnu , prn, agt: caincunu, calancunu, calchiunu, calecunu, calencunu, calicune, calicunu, caligunu, calincunu, callegunu, callincunu, chelecunu, chelegunu Definition si narat coment'e prn., su pl. puru, (de gente o de cosa) e coment'e agt. indefiniu (calicune solu pron.) in su sensu de unu calesiògiat de is medas possíbbiles / calicunos Synonyms e antonyms calchi, cancunu, concu 2 | ctr. neune, nudha Sentences intendheit sonos istranos pariat chi calincunu si fit lamentendhe ◊ calchiunu at a domandhare pro ischire cosa ◊ timiat chi l'esseret bista calicune 2. in calincunu logu dhoi nd'at de su chi ses circhendi ◊ donamí calincuna cosa! ◊ donat a connòsciri calancunas propiedadis ◊ calicun'àteru faghet gai ◊ in su fógliu chi fatzu dogna chida dhui pòngiu chelecunu versetu de su Vangelu in sardu Translations French quelqu'un English someone Spanish alguien, alguno Italian qualcuno German einige, jemand.

cabànna, cabànnu , nf, nm Definition genia de aprigu prus míseru de su barracu o pinneta Synonyms e antonyms pennetu Scientific Terminology pst.

cabàntza , nf: calansa, calassa, galansa* Definition genia de pedra chi portat prumu, prata e fintzes àteros metallos, che a medas orrocas de s'Iglesiente, de Lúvula e àteros logos, inue ant apertu minieras; genia de immaltu chi si ponet a is arregiolas Scientific Terminology mnr.

cabapàre , avb Definition a cabu apare = totu impare, cun s'agiudu de… Sentences Giannica at aprontadu sa tiaza cun s'ustu, a cabapare cun Gavina Etymon srd.

cabardína , nf Definition bestiredhu de tela po piciochedhos Synonyms e antonyms caracutza Scientific Terminology bst.

cabaróssu , nm: cabarussu Definition genia de anade Scientific Terminology pzn, aythya ferina Etymon itl. caporosso Translations French morillon English pochard Spanish morillón Italian moriglióne German Tafelente.

cabàrra , nf, nm: caparra, caparru Definition una parte de su chi costat sa cosa chi si còmporat (o leat in afitu) giada innanti, comente si faet s'acórdiu, po assegurare sa còmpora (o afitu)/ donai, dare cabarras Synonyms e antonyms antibitzu, inforu Sentences amus cumbinadu pro comporare cussu possessu e l'apo dadu cabarras puru, no siat fintzas chi s'irbortet ◊ manchendi de fuedhus, chini còmporat perdit su caparru, chini bendit dhu depit torrai a dópiu Etymon itl. Translations French arrhes English deposit Spanish fianza, señal Italian caparra German Anzahlung.

cabarússu cabaróssu

cabàsciu , nm: cadàsciu, cadassu, calàsciu, calassu, caràsciu (ca-là-sciu, ca-rà-sciu) caràssiu, carassu, calàssiu, chedàsciu Definition in is móbbiles (mesa, armuà, cantaranu, credentza, e àteru) genia de cascita aperta in pitzu chi si aguantat e iscurret in duos incàscios de fiancu e si ndhe pòdere bogare cantu serbit po pònnere o pigare cosa / èssere a calàscios (nau de is orrocas) = a pillus Sentences at cumpudau totu sos cadassos in chirca de unu cantu de pane ◊ bulletinos e cuntratos fint frischiatos intro de unu calassu ◊ che at cuadu sa lepa in su calàssiu ◊ in su cadascedhu si arrimant is furchitas, culleras, gortedhos e cocerinus Etymon ctl. calaix Translations French tiroir English drawer Spanish cajón Italian cassétto German Schublade.

cabatzàu , nm Definition sa parte de su letu inue chie crocat ponet sa conca Synonyms e antonyms cabita Sentences a cabatzau de letu mi pòngiu a santu Lorentzu.

cabbàle, cabbàli , nm: gabbale Definition dinare, interessu, fundhu, totu su chi est orrobba de propiedade; cosa chi balet, chi serbit, nau fintzes de su chi balet una persona candho est de giudu, de caràtere, onesta, àbbile Synonyms e antonyms balanzu, lucru, profetu / imprastu, valore, zudu Sentences ndhe as bogadu su cabbale de un'annu de triballu, mancu su chi as semenadu!…◊ arratza de cabbale, triballendhe e chentza pagados! ◊ istat semper pistandhe ma chene fàchere cabbale ◊ barriamus meda, assumancus acoghi faghimus su fiazu est cun cabbale! 2. cussa est fémina de cabbale, ómine de cabbale Etymon ctl. cabal Translations French gain English gain, value Spanish propriedad, cabal (detto di persona) Italian guadagno, valóre German Gewinn, Wert.

cabbanèdha, cabbanèlla , nf: gabbanella Definition una de is duas partes de su lode; in costúmenes de ómine, genia de capotinu curtzu de furesu cun su cugudhu Sentences andhiamos a ballare mascaradas cun cambales e cabbanedhas Scientific Terminology cst.

cabbànu , nm: cobbanu, gabbanu Definition genia de telu de furesu, longu e largu, a betare in conca e in palas Synonyms e antonyms cavannu Sentences cun su cabbanu betadu subra de palas e cun su fuste in manu pasches sa bama (F.Manca)◊ cugudhadu de cabbanu si fit bidu su pastore ◊ su pastoredhu fit semper issustu cun cudhu cobbanu ca no teniat paràculu Surnames and Proverbs smb: Cabanu, Cabbanu, (Gabbanu) Scientific Terminology bst Etymon itl. Translations French caban English loose overcoat Spanish gabán, tabardo Italian gabbano German Mantel.

cabbellòtu , nm: gabbellotu Definition chie arregollet is pagamentos; chie bendhet e ue si bendhet cosa a fumare Synonyms e antonyms istancu Sentences ses che unu desertu: ne cabbellotu, ne cafei obertu, ne duas ànimas firmas arrallendi! ◊ si ndi abarrant in magasinu o in su cabbellotu.

cabbéssu , nm Definition cropu forte giau cun sa manu a cara Synonyms e antonyms bofetada, bussinada, ciafarada, irbirroncu, iscabbessu, iscantargiara, iscantulada, istuturrone, scambussara, sporsugada Sentences ti dongu un'isciarrocada de cabbessus! ◊ dhi at donau unu cabbessu de fai a tremi! Translations French gifle English slap in the face Spanish bofetón Italian ceffóne German Ohrfeige.

càbbia , nf: càpia, gàbbia Definition genia de aprigu, serrau coment'e a ferrada de passare s'ària, po mantènnere pigiones o àteros animales isserraos / càbbia paradora = càbbia chi si parat po cassai pillonis.