A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

cístu , nm Definitzione cosa chi si narat, essia curiosa po erríere Sinònimos e contràrios bàlcica Ètimu spn. Tradutziones Frantzesu facétie Ingresu pleasantry Ispagnolu chiste Italianu facèzia Tedescu Witz.

citàde, citàdi , nf: tzitade Definitzione logu de abbitu mannu, de gente meda, inue dhue funt is istitutziones e cumandhos prus mannos Frases in Sardigna fundhada si est Carbónia in d-una carbonífera contrada, sa chi fit terra istérile, infrutífera, tenet oe 'e citade s'alta insigna (Sassu)◊ me is citadis no arrennescint a ci cabai unu buconi chi non portant sa luxi elétrica me is ogus! ◊ su tempus est passau chi festus bisendi in citadis furisteras sartus sena de làcanas anca frorit s'olioni! (F.Carlini) Ètimu itl. cittade Tradutziones Frantzesu ville Ingresu town, city Ispagnolu ciudad Italianu città Tedescu Stadt.

citadinàntzia , nf Definitzione su èssere sugetu in totu a is leis de un'istadu, guvernaos cun is leis de calecunu istadu.

citadínu , nm, agt: tzitadinu Definitzione chie po cantu est e istat coment'e parte de un'istadu est sugetu a is leis suas, a diritos e doveres; de citade, chi pertocat sa citade Frases in dónnia citadinu chi abbarret su caminu de su progressu e su benèssere sentza filare e ne tèssere mai tramas de abbusu! (A.Barra) 2. si cucuzat de ervas e fiores inuve citadinos e pastores iscuvilant chito su manzanu Tradutziones Frantzesu citoyen Ingresu citizen Ispagnolu ciudadano Italianu cittadino Tedescu Bürger.

citàre , vrb: tzitare Definitzione pònnere a unu in càusa, denuntziare Tradutziones Frantzesu appeler en justice Ingresu to convene Ispagnolu llevar a juicio Italianu chiamare in giudìzio Tedescu jdn. verklagen.

citída , nf Definitzione su si chellare Sinònimos e contràrios acaida, cagliada | ctr. faedhada Ètimu srd.

citíre, citíri , vrb: tzitire Definitzione (intrs.) abbarrare, istare mudu, firmare de foedhare: si narat fintzes de sonos e moidas / citirisí a sa muda = callàresi a sa muda Sinònimos e contràrios assamudare, atzitare, atzitire, cagliare | ctr. faedhare Frases citide, pro caridade, e mancu vos intendhant! ◊ s'est citia sa múida de s'arriu ◊ s'est citiu su càntidu de is pillonis ◊ custu cristianu no citit mai, sempri fuedhendi! ◊ candho at intesu de gai s'est citidu ◊ ma citidí sa buca: ita megas de nai?! Ètimu itl. zittirsi Tradutziones Frantzesu se taire Ingresu to be silent Ispagnolu callar Italianu tacére Tedescu verschweigen.

citíu , pps, agt Definitzione de citire; chi si est chellau, chi no est naendho nudha Sinònimos e contràrios cagliadu, citu, múdrigu, mudu Maneras de nàrrere csn: a sa citia = a sa muda, chentza faedhare; citiu che muru = mudu che croca 2. funt citius citius che canis aperdiaus! Tradutziones Frantzesu silencieux Ingresu silent, hissed Ispagnolu callado Italianu zittito, zitto Tedescu still.

citòfanu , nm Definitzione genia de aparíciu fatu che a unu telèfono po si foedhare de sa genna, fora, a aintru de domo, mescamente in palàtzios e domos mannas cun is duos tretos atesu Frases isse mi tzocaiat su portale e deo li betaia boghe dai su balcone, ca su citòfanu no l'aiant ancora inventadu (T.Masala).

cítu , agt, iscl: tzitu Definitzione chi no est foedhandho; foedhu chi si narat a unu po dhu fàere chellare Sinònimos e contràrios mudu / cagliadu, citiu, múdrigu Frases citu, no musciat, incravau in fundu de s'errori 2. papa e citu! ◊ citu, citu po caridadi, no itzerrist! Ètimu itl. Tradutziones Frantzesu silencieux, silence! Ingresu shut up! Ispagnolu callado, ¡cállate! Italianu zitto, silènzio! Tedescu Ruhe!

cítu 1 , nm: tzitu 1 Definitzione dinare, nau in su sensu de pagu cosa Sinònimos e contràrios sodhu, tzentésimu Frases pro su retore fint sas matanas piús malas, cussas: no li rendhiant mancu unu citu ◊ est capatzu chi s’ómine bochit su frade pro unu citu! ◊ fit un'ómine abbistu in sa siendha, ma unu paghighedhu trupia in s'interessu e no lassaiat cúrrere unu citu pro contu fatu perunu Ètimu itl. citto Tradutziones Frantzesu centime, sou Ingresu the hundredth part, coin Ispagnolu céntimo, (blanca) Italianu centèsimo, monéta Tedescu Centesimo.

cítula , nf: gítula Definitzione is orrugos de s'aràngiu, de s'àgiu, de su mandarinu deasi comente funt ispartzios a solos; fita de calecuna cosa Sinònimos e contràrios fítula, ispixu, isprécu 1, istígia, sibícua, títaba* Frases coenno custa cosa dhue pones duas cítulas de àgiu Tradutziones Frantzesu quartier, tranche Ingresu segment Ispagnolu gajo (m) Italianu spìcchio Tedescu Scheibe.

cítzu císso

ciú , art: su*, tzu Definitzione artículu mascu po númene síngulu comente dhu narant a logos candho capitat apustis de is prep. in o cun Frases fut in ciú mellus fai ◊ no ti abarrist in foras cun ciú soli budhiu!

cíu , nm Definitzione genia de barca pitichedha chi assimbígiat a su fassoni, ma fatu de linna, a fundhu ladu, ciatu, po piscare in istagnos, in abbas bàscias Frases su piscadori a sa becesa iat dépiu abbandonai su ciu, arretzas, nassas e totu is ainas ◊ is piscadoris torrant cun is cius càrrigus de pisci Ètimu ltn. scyphus.

cíu 1 , nm Definitzione in su foedhóngiu de is pipios, pigionedhu Sinònimos e contràrios cicitzuliu, ciciu Ètimu srd.

cíu 2 , nm: siu, tiu, tziu* Sinònimos e contràrios titiu Frases mi ammento a bois, ciu Pepedhu e cia Paschedha.

cíu 3 chíbu

ciuàle, ciuàli , nm: giuabi* Frases aiat unu ciuale fatu cun de linna de olia ◊ su ciuali, coment'e sinnu de craba, est sa forma de su ciuali ◊ de su croxu de su crabu fiant is lorus po giungi is bois in su carru, su ciuali.

ciuàre , vrb: (ci-u-a-re?) Definitzione cantare, nau de sa tzonca Frases cíuat sa tonca, créculat sa rana, ischémiat su biju, grígliat su grígliu Terminologia iscientìfica bga Tradutziones Frantzesu cri du petit duc Ingresu horned owl call Ispagnolu el grito del autillo Italianu il vèrso dell'assiuòlo Tedescu Gesang der Zwergohreule.