A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

ciuculatèra , nf: tziculatera Definitzione istregighedhu po fàere su ciculatu, ma mescamente cussu po fàere su cafei Sinònimos e contràrios cafetera Terminologia iscientìfica stz Ètimu itl. Tradutziones Frantzesu chocolatière Ingresu chocolate pot Ispagnolu cafetera Italianu cioccolatièra Tedescu Schokoladenkanne.

ciuculàti ciculàte

ciucullíta, ciucullítu, ciucurítu , nf, nm: suculitu, taculitu, tzaculitu* Definitzione est s'efetu chi faet su parasàmbene candho s'intèterat totinduna e faet intèndhere coment'e unu cropu in su gúturu Sinònimos e contràrios cianculita, coràltile, isticullida, súcuru 1, taculida, tzaculitata, tzicorrida, tzitzilicu, tzucu / chirighita Tradutziones Frantzesu hoquet Ingresu hiccup Ispagnolu hipo Italianu singhiózzo Tedescu Schluckauf.

ciúcuru , nm: (su c. = nr. suciúcuru) súcaru túcaru*, tzúcaru Definitzione sa sustàntzia druche de is erbas, frutuàrios e àteros alimentos, fata de idrados de carbóniu: su tzúcuru industriale est a farinedhos piticos, biancu o in colore de castàngia (cussu de canna) Frases ponimí duus cocerinus de ciúcuru a su cafei! ◊ cussa cosa dh'apu indruciara a ciúcuru Terminologia iscientìfica mng Tradutziones Frantzesu sucre Ingresu sugar Ispagnolu azúcar Italianu zùcchero Tedescu Zucker.

ciudhína , nf: (ci-u-dhi-na) Definitzione prantàgia de chibudha Sinònimos e contràrios chibudhita.

ciuérgiu, ciuérxu , nm: ciuexu, subérgiu* Sinònimos e contràrios elichesuerinu, súaru Frases dónnia noi annus is ciuexus si depint idortigari ◊ in s'oru de cussu ciuexu dhoi at una pedra niedha ◊ is atzalis ispratus de su ciuerxu ndi pigant unu bellu tretu ◊ in s'ora prus bascosa si ponint asuta de is ciuèrgius.

ciuétu , pps, agt Definitzione de ciuexi, ciuèxiri Sinònimos e contràrios cariadu, subetu Frases eus cumossau sa farra cun s'àcua, eus aciuntu su fromentu e apustis dh'eus ciueta Tradutziones Frantzesu pétri Ingresu rippled Ispagnolu amasado Italianu gramolato Tedescu geknetet.

ciuetúra , nf: suetura Sinònimos e contràrios cariadura, ciuexidura, ciueximentu, soigonzu Frases sa pasta, candu tzacat, ciuetura dhi ammancat.

ciuèxere, ciuèxi , vrb: ciuèxiri, suèxere Definitzione trebballare a istrecadura cun fortza sa farra impastada fintzes a candho essit de totunu andhare, a unu cumossu chentza chi dhue abbarret farinedhu perunu e siat fintzes lisa / c. a unu = cariàrelu a corpos, mazare Sinònimos e contràrios cariare, iscarasciare 1, soíghere Frases si suexu sa pasta mi fatzu unu cocòi 2. chi mi benit a manus gei mi dhu ciuexu dèu! Ètimu ltn. subjicere + subjectus Tradutziones Frantzesu pétrir Ingresu to knead Ispagnolu amasar Italianu gramolare la pasta Tedescu kneten.

ciuexidòra , nf Definitzione fémina (o màchina) chi suighet, trebballat sa pasta preparandhodha po fàere pane Sinònimos e contràrios suetora, suighidora Ètimu srd.

ciuexidúra , nf Definitzione su trebballu a istrecadura chi si faet a sa farra impastada Sinònimos e contràrios cariadura, carionzu, ciueximentu, soigonzu, spongiadura Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu pétrissage Ingresu kneading Ispagnolu amasadura Italianu gramolatura della pasta Tedescu Kneten.

ciueximéntu , nm Definitzione su trebballu chi si faet a sa farra impastada preparandhodha po fàere su pane Sinònimos e contràrios cariadura, cariamentu, ciuexidura, soigonzu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu pétrissage Ingresu kneading Ispagnolu amasadura Italianu gramolatura della pasta Tedescu Kneten.

ciuèxiri ciuèxi

ciuéxu ciuérgiu

ciúfa , nf Sinònimos e contràrios bria, certu Ètimu itl. zuffa.

ciúfi , nm Definitzione foedhu chi si narat coment'e faendho intèndhere sa moida chi faet su pei chi che afundhat in s'abba, in su ludu Ètimu srd.

ciuficiúfi , nm Definitzione folla de ferru, folla de santu Giorgi o de santu Nicolau, genia de erba, bona fintzes po bellesa, a fògias mannas totu in s'oru de terra, bogat sa candhelita chi faet unu frore biancu giaendho a s'orrúbiu Sinònimos e contràrios acantu 2, fozaligada Terminologia iscientìfica rba, Acanthus mollis Ètimu itl. ciuffo.

ciúfu , nm: tzufu Definitzione chirrionedhu de pilos (ma comente abbarrat abbandha in conca, mescamente chentza petonada), chirrione de lana, de erba / pigai a unu a su ciufu = leàrelu a pilos Sinònimos e contràrios cherrione, cirru, cucuredhu, mammulloni, pubusa, pubusone 1, tipisone Ètimu itl. Tradutziones Frantzesu touffe, houppe Ingresu quiff Ispagnolu mechón Italianu ciuffo Tedescu Schopf.

ciúghere , vrb: giúchere, zúchere Definitzione prus che àteru, pigare o portare in dossu, in sa carena, o apresu meda, siat foedhandho de gente, siat de animales o cosas / ger. ciughindhe Sinònimos e contràrios batire, batúchere, bíghere, dúcere*, gíchere, leai, poltare / cadhicare, futire | ctr. lassai Frases su coro tue lu ciughes de granitu! ◊ sa pudhedra la ciughia in giru ◊ a minore, mi che aiant ciutu fena a su méigu de sos pisedhos ca no manigaia Tradutziones Frantzesu avoir sur soi Ingresu to have something on Ispagnolu llevar Italianu portare addòsso, avére con sé Tedescu tragen.

ciúghere 1 , nm: (su c. = nr. suciúghere) piúghere* Sinònimos e contràrios brúere, bruine, peúere, prúghine Frases candho non v'apo a èssere ciús, e su corpus meu a ciúghere at a torrare, no cianghedas pro mene! (G.Cheri).