A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Abbreviations Legenda | Symbols Legend

codiàrba , nf Definition genia de erba Synonyms e antonyms araminzu, arramanarxu, cannajoni 1, eràmine, ereminzu, gràmene, ilaila, norodhàsile, orgodhàsile, pastudrèmini Scientific Terminology rba Etymon srd.

codiàre , vrb: acodiare, cuidare 1 Definition lassare agoa a ccn. o una cosa camminandho passandho prus ainnanti, lassare cosa chentza fàere, chentza ndhe dha leare, lassare e bastat coment'e candho unu s'imméntigat, lassare o fintzes acabbare de fàere cosa; andhare aifatu de s'arrastu / no codiare cosa = furai totu Synonyms e antonyms acadiare, acogiai, cambare, cogiai, coigiare, incoizare, lassai, scaresci / sensai | ctr. pigai, furai Sentences essit foras de su semenadu e totora l'intórticat s'aradu o códiat terrinu ancora intreu ◊ su maridu fit mortu e l'at codiada sola chin sos fizos ◊ su teracu si at codiau sa ghistrale ◊ mamma aprontaiat donzi cosa, chena cuidare sas lezes 2. no nche codiabat sa missa mancu pro sas cosas prus bellas de custu mundhu 3. fae e chibudha, basolu, patatu e azu… no codiaias nudha! ◊ de matzone aumentant sos delitos: - no códiat porchedhu e ne anzone (D.Mele) Etymon srd. Translations French laisser qqnqqch derrière soi, oublier qqch English to omit, to disregard Spanish colar, dejar Italian lasciare indiètro German unterlassen, jdn. zurücklassen.

codiàrzu codiàlzu

codiatúra , nf Definition su immentigare sa cosa Synonyms e antonyms codiada, coizadura Etymon srd.

códice , nm: códitze, códixi Definition leis e normas de unu logu arregortas impare totu a unu; sistema de sinnos; paperis iscritos a manu de is tempos antigos / genias de códice: penale, civile, militare, e àteru, segundhu de ite chistione si tratat in is leis; códice de aviamentu postale = sos números chi distinghent una bidha, una tzitade (o apendítziu) pro indiritzare sa posta in pabilu; c. iban: sistema internatzionale de identificatzione de unu contu in banca; c. ISBN: identíficat un'òpera pubblicada a istampa Translations French code English code Spanish código, códice Italian còdice German Gesetzbuch.

codícia , nf: (co-dí-ci-a) codíssia, cudíssia, gudítzia Definition disígiu mannu, gana forte de tènnere una cosa, de godimentu Synonyms e antonyms abudesa, agodíssia, agudéntzia, arràngulu, asuréntzia, asuria, limiore / afródhiu 2. teniat sa codíssia de àere unu fizu preíderu ◊ sa codíssia t'ispinghet dogni die piús atesu pro giòmpere a s'arcanu (G.Porcheddu) Etymon spn. Translations French avidité, ambition English ambition, avidity Spanish codicia Italian avidità, ambizióne German Gier, Ehrgeiz.

codiciósu , agt, nm: (co-di-ci-ó-su) codissiosu, cudissiosu Definition chi o chie tenet codíssia, gana forte de àere calecuna cosa, de lòmpere a un'iscopu Synonyms e antonyms abbissiosu, abbramidu, agudiciosu, àidu 1, assuriu, aulidu Sentences cudissiosu e inguglione, brujat su logu Scientific Terminology ntl Etymon spn. Translations French ambitieux English ambitious Spanish ambicioso, codicioso Italian ambizióso German ehrgeizig, Ehrgeizige.

codiédhu , nm Definition in cobertantza, cussu chi portat totu is códias, su dimóniu Synonyms e antonyms anemigu, antzipirri, arremínciu, coixedha, demóniu, foradenosu, lutzedhu, pudidinosu Etymon srd.

codifía , nf Synonyms e antonyms coisaia, culisàida Scientific Terminology pzn.

codígliu , nm Synonyms e antonyms brulla Etymon spn. codillo.

codigòne, codigòni , nm Definition su frustale o fuste de sa coa, o fintzes ossu o rughe de crocas Synonyms e antonyms crogale, frustale Sentences su burràgliu pro sa tocadura giughet malandras, giughet s'ata de su codigone pista, iscolzolada, abbuscinada Scientific Terminology crn.

codíle, codíli , nm Definition carena, carenalzu, su corpus / de c. = forte, de agguantu (boes, ómines de bonu c., fintzes índula, caràtere) Sentences a si pesare a cumeradas gai chin megus no l'aiat fatu mai: fit de codile e bonu caràtere!

codilònga , nf Definition genia de pigione Synonyms e antonyms codisàgala, coeta, coisàida, culisàida, culisaita, isposita, madisca, madiscedha, merreschedha, niacoa, tzantzigadita Scientific Terminology pzn Etymon srd.

codína, códina , nf: corina 1, cudina Definition genia de pedra chi essit a orrughedhos, a giarra; logu de terra a pigighedhu fine, de codina asuta; dhue at logu chi narant codina a sa cotzina de una mata, a s'arraighina grussa, e fintzes a s'orrugu curtzu chi abbarrat de unu cambu truncau, a sa linna grussa de su fundhu de sa bide / èssere conca de c. (nau de ccn.)= tostorrudu Synonyms e antonyms arroca, cocoda, code, nodu / codinatu / cocina / cdh. cutina Sentences su fogu che est iscazandhe finas sas codinas ◊ su tretu uve si curriat su palu fit unu cucuredhu de cutina ◊ che est essidu e si che pasat in punta de una cudina 2. ca est codina, nudha bi fiorit, s'erva comente naschet si che morit 3. cussu pischedhu de casu fut tostu che codina ◊ ma tandu ses própiu codina: possíbbili chi no cumprendas?! 4. bellos sos ranos bolendhe dae sa paza seberendhe e brinchendhe in sa codina! (B.Truddaju) 5. cun sa corina de su sarmentu si arrustit sa pècia ◊ sa trapa bollit de corina, no pértia de frutu!◊ in su fogili dhue teniat unu fogu de codinas de lione 6. cust'ómini est conca de codina e prus dhu pistas e prus est pertiassu! (G.C.Mameli) Surnames and Proverbs smb: Codina, Codinas / prb: chie at dinare pastinzat binza in sa codina Etymon srd. Translations French roc, grésière English rocky ground, rock, sandstone Spanish pedregal, crestón Italian suòlo roccióso, ròccia, arenària German felsiger Boden, Sandstein.

codinagódina , avb Definition andhare c. = cuatu cuatu, deasi abbellu de no si lassare sapire, a iscúsiu Synonyms e antonyms brainubbràinu, piotibioti.

codinài , vrb: codinare Definition fàere sonu de pedra, sonu buidu, nau de sa mola candho est girandho chentza laore a mòlere Synonyms e antonyms iscodinai 2. s'incràs a mesudie mammai si che at codinadu totu su pudhu. Etymon srd.

codinàlla , nf Definition cotzighinas, tzompas Synonyms e antonyms cotzigonalla Etymon srd.

codinàre codinài

codinàrzu , nm: cudinarju, cudinarzu, cutinàgliu Definition logu de codina, inue si bogat codina Synonyms e antonyms rocàgliu Sentences in cussos cudinarzos de terra sútile in maju sos orzos sont zai cambiandhe colore Scientific Terminology slg Etymon srd. Translations French terrain caillouteux English stony ground Spanish suelo pedregoso Italian terréno sassóso, di arenària German steiniger Boden.

codinàta , nf Definition orroca pitica lada.