girài , vrb: girare,
girari,
zirai Definition
andhare peri su logu, istare in giru, abbaidare a un'àtera bandha, furriare de parte una cosa, andhandho fàere unu movimentu tundhu coment’e cricu, a inghíriu de calecuna cosa, o fintzes solu cambiandho filada; nau de chistionu, de foedhare, cricare unu muntone de chistiones, fàere bíere una cosa po un'àtera; atacare, lòmpere a ccn. difendhendhosi
Synonyms e antonyms
furriai,
furrietare,
ghindhare
/
arringai
Idioms
csn:
girare de manu = cambiare manu, lassare fàghere a un'àteru; girai de palas = andaisindi; girare su chervedhu, s'iscàtula = ammachiai, fariare
Sentences
at girau debressi totu su paisu ◊ isceti chini no at girau su mundu podit fuedhai aici!
2.
at girau de palas e si ndi est andau ◊ e proite mi mirades ojos chi deo no miro, proite sos chi suspiro a mie no bos girades? (Grolle)◊ giradí a custa parti! ◊ sa ferida no dhi permitiat de girai su bratzu a parti de palas
3.
dae comente giravat s'arresonu pariat un'avocau
4.
m'imbolo pro lu chiscire e si est giradu a mossu a mie, su cane meu etotu! ◊ cussu si est giradu fintzas a su babbu
5.
cantu mi fit simpàtica Maria: ndhe fia a ndhe girare su chervedhu!
Etymon
itl.
Translations
French
tourner
English
to turn,
to rotate,
to revolve
Spanish
girar,
rodar
Italian
girare,
virare,
ruotare
German
wenden,
drehen,
umkreisen.
giraítzos garaítzos
giraméntu , nm Synonyms e antonyms furriamentu, girada, ibbadhinamentu Sentences mi pigat a giramentus de conca segundu acomenti mi pongu Etymon srd.
giràndula , nf Synonyms e antonyms furrialledha, furriete Etymon itl. girandola.
girantéri , agt, nm Definition
chi o chie istat in giru, prus che àteru bendhendho cosa; chi istat sèmpere in giru
Synonyms e antonyms
arringau,
arroliadori,
arrugaju,
camminante,
curriolu 1,
rundhanu,
rundhellu
/
bendhiolu,
bituleri
Sentences
ses fraitzosu e giranteri e cun iscujas nos bendhes cosa mala ◊ podes fàghere achistos a sa tzega sentza ingannias de su giranteri
2.
su crabitu giranteri brincat su muru e curret a su monte
Scientific Terminology
prf
Etymon
srd.
Translations
French
colporteur,
ambulant
English
strolling,
pedlar
Spanish
ambulante
Italian
ambulante
German
Wander…,
Straßenhändler.
girànti , nm Definition chie andhat in giru bendhendho cosa; nau de un'aparíciu de làuna (capedhu giranti) chi si ponet in punta de is fumajolos po agiudare a che bogare su fumu, comente dhos faet girare s'ària chi passat Synonyms e antonyms bendhiolu, bituleri, giranteri Sentences a is arremonajus chi bendiant s'arràmini dhis narànt "girantis" Etymon srd.
giràntibi , nm Definition una genia de pane grussu (cocòi) Scientific Terminology pne.
giraòlta , nm Definition furriada, tretu de camminu o istrada chi faet a furriadas Synonyms e antonyms biabbólica, biraorba, busada, cabagosta / cdh. catraolta Sentences s'istrada est a giraolta pro pigare a bidha ◊ falat su nie dae sas aeras a giraolta, a brincos e a bolos ◊ sas carrelas sunt totu a giraolta in bidhas de monte.
giraoltàre , vrb Synonyms e antonyms
bandhulare,
corruntonai,
perdulare,
tzincavesare
Translations
French
vagabonder,
flâner
English
to wander
Spanish
vagar
Italian
girovagare
German
wandern.
giràre, giràri girài
girasòle, girasòli, girassòle, girassòli , nm: zirassole Definition
erba de soli, genia de erba chi faet frore grogo e su sèmene ogiosu, dhu sèmenant difatis po fàere ógiu / girasoli arrúbiu = Echinacea purpurea
Sentences
su girassole cun rara frimmesa si addorat su sole!
Scientific Terminology
lrs, Helianthus annuus
Etymon
itl.
Translations
French
tournesol
English
sunflower
Spanish
girasol
Italian
girasóle
German
Sonnenblume,
Helianthus.
gircannoèu , nm: circannoeu* Definition su circu o arcu de Noè, arcu de chelu, de sole, de s'abba, de Donnu Deu: s'arcu chi essit in s'aera in tempus de abba, totu a colores (sete) Synonyms e antonyms alcubbalenu, arcubaradu, arcunieri, circhiola, circuvròngia.
girèdha , nf: airedha,
iredha Definition
genia de friscu po serrare, in is gennas
Synonyms e antonyms
craedhu,
crica,
giótula,
lótura,
zócula
Scientific Terminology
srr
Etymon
srd.
Translations
French
loquet
English
latch
Spanish
aldabilla
Italian
nòttola
German
Klinke.
girèlla , nf, agt Definition orrosinita, rodighedha; nau de gente, chi no tenet firmesa, chi girat coment'e una bandheredha de campanile Synonyms e antonyms barabàtula, bolabbola, bolanderu, liriliri.
girelléri , agt, nm Definition chi o chie andhat in giru Synonyms e antonyms andariegu, zirellu Sentences issu fait su bendhidori girelleri Etymon srd.
girí , nm: girili Definition
paule de abba in logu o tretu fintzes largu inue su terrenu faet a fossu / lon'e irí = loni de girí, pische, una genia de lissa
Synonyms e antonyms
bedile,
pajola,
prògola,
putziaghe
Sentences
innòi su logu fait a fossu e unu tempus fiat totu unu girí ◊ ingunis fiat unu girí e dhoi cresciat su giuncu benemindi!
Scientific Terminology
slg
Translations
French
marécage
English
marsh,
morass
Spanish
charca
Italian
acquitrino,
pantano
German
Lache,
Pfütze.
gíri , nm: chiri Definition genia de pigionedhu de unu coloredhu orrúbiu coment'e de aràngiu in su petus e in su gúturu Synonyms e antonyms barbarrúbia, brinchidhi, brinci, chilisi*, cridhi, dhodhi, grisoni, grisoti, iscalzurúgiu, petiruju, princiotu, tintillu, tradhera, tzichi Scientific Terminology pzn.
giridòja giradòa
giriédhu , nm Definition su cuménciu de sa tessidura de pertiedhas faendho s’iscartedha, in su fundhu, a bisura de cricu Synonyms e antonyms trotilli.
girigíri , nm: tziritziri 2 Definition genia de gana chi benit biendho una cosa / fai su girigiri = fai piubiu, tantare, fagher bènnere su disizu Sentences dhi fait su girigiri candu bit de custas cosas chi dhi praxint! Etymon srd.