A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Abbreviations Legenda | Symbols Legend

gísa ghísa 1

gísciu ghísciu

gíscu , nm Definition mógliu po fàere su casu Synonyms e antonyms discu*, discuedhu Sentences puntore, nci ant papau arrescotu e giscu!

gismínu germínu

gispàre , vrb: cispai* Definition bogare fogu, bogare cispas, ischintídhias Synonyms e antonyms cicidhai, cincidhiri, ischentidhare, scincidhai Sentences sias in morte timida, chi gispes fogu a s'iscuru! (P.Mossa).

gíssu , avb: cisso Definition a bon'ora, chitzo, tempus innanti si est postu apare cun aterunu, ma mescamente nau de su mengianu cantu prima Synonyms e antonyms chici* | ctr. taldu, trigadiu Sentences apu connotu una mamma in is mengianus fritus fuendu a Missa de gissu po pregai.

gistèrra, gistérru , nf, nm: zisterra Definition genia de fossu tundhu fungudu a muru o bartza manna, a fràigu, asuta de paris terra, prus che àteru po arregòllere e chistire abba próina Synonyms e antonyms chisterra, funtana, putu Idioms csn: cardaxu de g. = su fundhu; ghetai àcua a g. = fàghere cosa chi no agabbat mai Sentences in sa gisterra de crésia ant agatau iscusórgiu ◊ est pischendi àcua frisca de gisterra ◊ de s'àcua de sa gisterra no ndi possu bufai Etymon ltn. cisternum Translations French citerne English cistern Spanish cisterna Italian cistèrna German Zisterne.

gistràre , vrb: azistrare*, zistrare Synonyms e antonyms addiciai, allomingiai, aparalumenare, aproegliare Sentences sa bidha lu aviat gistrau "Marranu" pro sa fòrcia chi teniat, ca non bi aviat de li pònnere su marranu etotu!

gístris, gístru , nm: zistru* Definition ingiúliu, númene de ingiúliu Synonyms e antonyms annomíngiu, impróveru Sentences a gistris li naraiant "Molaetrucu" ◊ cussu est su gistru de sos istràngios paraos in bidha.

gíte , agt Synonyms e antonyms ghite, ita*.

gitonàre , vrb Definition illargare is dentes a su serrone Synonyms e antonyms intriscare 1.

gitòne , nm Definition aina po illargare is dentes a su serracu, a su serrone e àteras ferramentas deasi Synonyms e antonyms intriscadore Scientific Terminology ans

gítu , pps Definition de gíghere Synonyms e antonyms batidu, bitu 3, giutu, leadu, portau Sentences est gitu a vantu in totu sas filadas ◊ inoghe ses: cale bentu ti ndhe at gitu? Translations French porté English brought Spanish llevado Italian portato German gebracht.

gítula , nf: cítula Definition is fitas o silibbas de s’aràngiu, de su mandarinu, de s'àgiu, deasi comente funt ispartzios desesi; fita de calecuna cosa Synonyms e antonyms fítula, ispixu, istiza, títaba* Scientific Terminology rbr.

gíu , nm: chibu* Definition (upm) su sèmene, sa parte bona a papare de unu frutu chi portat ossu Synonyms e antonyms papu 1 Sentences tegno su mele e su giu chistiu in su funnaghedhu po fàere su turrone.

giú, giúa , nm: giubu, giui, giuo, giuu, giuvu, zú Definition loba de boes domaos (ma si narat fintzes giú de bacas) chi si giunghent impare po tirare su carru, s'arau o àteru / min. giuitedhu, giuxedhu, zuitu Synonyms e antonyms ciuntu Idioms csn: arat a otu giús: is terras sunt allenas e is bòis non sunt suus = si narat a befe pro unu pazosu meda, chi istat bantèndhesi fintzas de su chi no tenet; èssiri a giú fatu (nadu de duos)= istare sempre paris, chentza iscrobare mai Sentences s'aradu tichirriaiat a donzi acollada forte de su giuo ◊ teniat unu giuu che vascellu ◊ oi est totu a màchina, no si domant mancu prus giús ◊ issu tenit unu bellu giua Scientific Terminology msg Etymon ltn. jugum Translations French couple de bœufs English yoke oxen Spanish yunta de bueyes Italian còppia di buoi German Ochsengespann.

giúa 1 , nf: giuba, zua Definition is pilos longos chi calant in tzugu a su cuadhu, de sa pubusa a grughes, a manu de pitzu in sa crista de su tzugu Synonyms e antonyms guja Sentences fio sempre aferradu a sa giua e a bríglia tirada ◊ a manu in giua currimus su mundhu subra pudhedras de úngias amigas Surnames and Proverbs smb: (Deiua, Dejua), Giua Scientific Terminology crn Etymon ltn. iuba Translations French crinière English mane Spanish melena, crines Italian crinièra German Mähne.

giúa 2 , nf, nm: giura 1, giuru 3, zura* Definition orrugu de terrenu comunale giau a prènnere a unu; bículu de terrenu, mescamente po fàere domo Sentences a cumpridura de messonzu, che carrucaiant su laore a giuros de bidha, in sas pamidas de codina ue totu triulaiant 2. chin mortificu che so resessidu a mi comporare unu cantu de giura (N.Rubanu).

giúa 3 , nf, nm: zua 2 Definition is lobas, is giuos Synonyms e antonyms giuada 1 Etymon ltn. iuga.

giuàbi , nm: ciuale, giuale, giuali, giubale, giuvale, zuale Definition orrugu grussu de linna forte, unu pagu ladu, longu prus de metro, cun ischeaduras paríviles e simmétricas a manera de dhue pòdere giúnghere is boes (prus grussu e forte su de su carru, prus piticu e lébiu cussu po arare, candho no si ponet su matessi): in cobertantza, domíniu; sinnu de bestiàmene, nau fintzes truncu zuale, una genia de ischeadura a mesa luna chi si faet in s’origa, in mesania, a cara a denanti o a cara a daesegus, in d-una sola o in ambas, o fintzes un'ischeadura a denanti in d-un'origa e una a daesegus in s'àtera / in su giuale si distinghent: is cambedhas, su ponti (o punta de su giuabi), is gravillas, s'ajone (de pedhi crua) o frontabi; genia de giuale: g. falsu = a tres istampas pro intrare sa sesuja (o ajoni) a manera de pòdere ispostare sa tira prus a un'ala o prus a s'àtera Synonyms e antonyms iabi Idioms csn: g. de mola = zenia de zuale chi si ponet a s'àinu pro zirare sa mola; g. de bíngia o de sermentu = órdine de bide Sentences a sa punta de su carru poniaus unu giuali fatu de ollastu ◊ no si depit acapiai a su giuali unu bòi giòvunu cun d-unu béciu! 2. po fai su giuabi me is origas de is animalis, sinnendidhus, si ndi bogat una títua 3. su piscigani portat sa buca cun tres giualis de dentis ◊ in atóngiu is giualis in bíngia parint cuncordaus a festa! ◊ curriant intr'e is giuales mutetos de amore…◊ apo postu unu giuale de muristellu (P.La Croce)◊ immoi in bíngia est tempus de dhi donai una passadedha de marroni in is giualis ◊ sa bíngia gopai dh'atendit, dha tenit pulida in pratza e giuabi Scientific Terminology msg Etymon ltn. iugale(m) Translations French joug English yoke Spanish yugo Italian giògo German Joch.