intènta , agt Definition nau de fémina, chi est chinta cun sa gunnedha; su chintzu de sa gunnedha Etymon ltn. intenta.
intentàrzu , agt Definition chi est in posidura verticale, prantau / fàghere cosa a s'intentarza = a sa ritza Synonyms e antonyms daretu, istantàrgiu*, ritzu, tolu Sentences s'Evangéliu s'iscurtat a s'intentarza.
intentiedhàre , vrb: intintiedhare,
intitibedhare,
intitiedhare,
intzintziedhare,
intzitzivedhare Definition
pònnere, frigare o picigare tzintziedhu (es. in cara, a carrasegare, a giogu), imbrutare de tzintziedhu
Synonyms e antonyms
ammascarai,
imberdonare,
infodhinai,
tintiedhare
Sentences
su fumu de su fogu intitiedhat s'isterzu
2.
si divertiat a machine bidendhe sa zente intintiedhada ◊ est totu intitiedhada chi paret essida dae fraile!
Etymon
srd.
Translations
French
noircir de suie
English
to soil with soot
Spanish
tiznar
Italian
sporcare di fulìggine
German
mit Ruß beschmutzen.
inténtu , nm Definition
su chi unu disígiat, iscopu a ue bolet lòmpere
Synonyms e antonyms
idea,
integione,
iscopu
Idioms
csn:
giòmpere a s'i. = lòmpere a su chi unu disizat, lograre s'i.; fàghere una cosa a totu i. = bèni meda, apostadamenti, cun totu s'interessamentu; a tot'i. = cun totu is fortzas, cun totu sa bona volontadi
Sentences
a s'intentu tou siat! ◊ li pariat chi no fit bonu de giòmpere a s'intentu sou ◊ a Deus solamente est su chi timo si no mi lassat s'intentu lograre ◊ pro portare a s'intentu sa faina ti ses postu cun trassas e malesa
2.
a Ninnitedha bella bi lu cherzo pranciare a intentu, su bestire! ◊ mancu fatu a intentu, s'àtera borta tocheit a nois
3.
cantos passos ant postu sos pastores pro amare a totu intentu s'ama issoro! ◊ abburro sos pecados mios a totu intentu ◊ apo letu a intentu sas líricas de custu libbru
Etymon
itl.
Translations
French
but
English
aim
Spanish
intento
Italian
intènto
German
Ziel.
intentzionàdu intensionàu
intentziòne, intentziòni integiòne
intentzionídu , agt Definition chi tenet idea, o gana, intentzione de fàere ccn. cosa Synonyms e antonyms imbideadu, inganatzidu, intensionau* Sentences cudhu, de parte de èssere unu pudhighinu malavesadu e presumidu, fit deabberu tantu intentzionidu.
intepiàre intebiài
ínter , prep: intre Definition
aintru o in mesu de: prep. chi faet a cumprèndhere comente calecuna cosa o ccn. est in mesu de àteras duas, in relatzione s’una cun s’àtera, impreada fintzes coment’e prefissu po cumpònnere àteros foedhos
Synonyms e antonyms
intra,
tra
Idioms
csn:
inter pare = intrepare, tra unu e àteru, s'unu cun s'àteru; intre mesu (intramesu) de… = in mesu; èssiri intre billa e sonnu = a su dromm'ischida
Sentences
passat su bentu inter sas rocas ◊ sos coros s'istimant inter pare ◊ amus sempre mantesu s'afetu inter pare ◊ mi as a iscoberri acuau intr'e is fuedhus (V.Pisanu)◊ fint inter pare totas chimbe e totuna passione ◊ intre is àterus nci fiant issus puru ◊ intre is cortinedhas obertas biriat is opinus ◊ intre issos bi at un'istranzu
Etymon
ltn.
inter
Translations
French
entre
English
between,
among
Spanish
entre
Italian
fra,
tra
German
zwischen.
interbènnere , vrb: intervèniri, intervènnere Definition intrare in su chistionu o in is chistiones de àtere, su si pònnere.
interbéntu , nm: interventu Definition su intrare, su si pònnere in mesu in calecuna chistione (fintzes foedhandho ebbia); foedhandho de malàidos, su operare Synonyms e antonyms chistionada, faedhada / operassione.
intercíllus , nm Definition in cara, su tretu de mesu de is chígios, in pitzu de su nasu Scientific Terminology crn.
intère , nm, prep: interi,
ínteri,
interis,
íntiri,
intiris,
iteris Definition
s'ora, su tempus tra duos momentos, tra duos oràrios diferentes: tra, in mesu de… / inter'e mesu de… = in mesu de…, intremesu
Synonyms e antonyms
assunteris,
impeltantu,
interinti,
intertantu,
paristantu,
pestantu,
sughestantu,
tramente,
trassintru,
trastempus
/
inter,
tra
Sentences
lu devias nàrrere in s'intere ◊ in s'interis seus andaus a biri calincun'àtera cosa, po no abarrai abetendi ◊ in s'interis, su fàmini dhi pigàt a iscrafíngiu, poita fiant giai passadas binti cuatru oras sentza tastai nudha ◊ in s'interi chi fit andhendhe a crésia
2.
interis is tessíngius e is arricamus tessiat is sonnus puru
3.
apo apubadu un'iscritura antiga e àteros signales inter'e mesu de molas e cubas
Etymon
ltn.
interim
Translations
French
en attendant,
pendant que
English
while,
interim
Spanish
mientras tanto
Italian
frattèmpo,
méntre,
interim
German
inzwischen,
Interim.
interemàre , vrb Definition passare, andhare in mesu de tèremas, de trèmenes Sentences sa carrera manna de sa bidha s’ispérriat a costazos in andheras chi s’intèremant a destra e a manca (Ptz.Mura) Etymon srd.
interèsa , nf Definition
su èssere intreu, su dhu'èssere totu de una cosa, su èssere chentza tocada
Etymon
spn.
entereza
Translations
French
intégrité
English
entireness
Spanish
integridad
Italian
integrità,
interézza
German
Vollständigkeit.
interessài , vrb: interessare Definition
reguardare, èssere importante po ccn. o po calecuna cosa; prnl. fàere bíere contivígiu, incuru, atentzione po calecuna cosa o po ccn.
Synonyms e antonyms
importai,
reguardai
/
contifizare,
intertènnere
Sentences
sa chistioni interessat a issus puru, mancai giòvunus e pagu pràtigus de língua sarda ◊ custas cosas chi sezis nendhe bois no m'interessant
2.
si ndh'est interessadu, de sa faina, e l'at fata a dovere ◊ ti promitu de mi nd'interessai dèu, de cussa chistioni
Translations
French
intéresser
English
to concern
Spanish
interesar
Italian
interessare
German
angehen.
interessaméntu , nm Definition
su s'interessare, fintzes in su sensu de amparare o cricare o giare amparu, agiudu, a ccn.; su tènnere contu o contivigiare calecuna cosa o chistione
Synonyms e antonyms
contibizu,
importu
Sentences
custa fémina no drommit po s'interessamentu chi si pigat ◊ custos amministradores no tenent interessamentu pro sa bidha ◊ Luisicu no cumprendiat totu custu interessamentu de Pàulu po is cosas suas ◊ cun interessamentos est ammissu in d-un'orfanotrófiu, in s'istitutu inue de s'anzenu contribbutu vivent àteros símiles a issu (Zizi)◊ cudh'impiegadu trabagliaiat in banca gràscias a s'interessamentu sou
Translations
French
intérêt
English
interest
Spanish
interés
Italian
interèsse,
interessaménto
German
Interesse.
interessànte, interessànti , agt, nm Definition chi o cosa chi interessat, chi podet serbire, pràghere / in istadu i. = nau de fémina, príngia, impedida Sentences est interessanti me in Monti Prama sa forma de is tumbas e fintzas sa manera de pònniri is mortus ◊ su prus interessante fut issu ca teniat domo e cungiadedhos ◊ vostè si est lamentadu e dh'ispiego crachi puntu interessante 2. mancai no lígiat, s'interessanti est chi ísciat a contai! 3. sa fémina in istadu interessanti no nci dh’at fata a tratenni su pipiu e aici fuat nàsciu.
interessàre interessài
interessósu , agt Definition nau de ccn., chi est atacau a s'interessu, afarista Sentences fuat un'ómini interessosu ◊ fiat unu préide tropu interessosu e de funtziones chena pagare no ndhe faiat ◊ interessosu su piciochedhu: bollit bèndiri custa cosa! ◊ fustei no bivit bèni ca est tropu interessosa, ma balit prus mes'ora de afetu chi no centu millionis! Etymon srd.