intènta , agt Definizione nau de fémina, chi est chinta cun sa gunnedha; su chintzu de sa gunnedha Etimo ltn. intenta.
intentàrzu , agt Definizione chi est in posidura verticale, prantau / fàghere cosa a s'intentarza = a sa ritza Sinonimi e contrari daretu, istantàrgiu*, ritzu, tolu Frasi s'Evangéliu s'iscurtat a s'intentarza.
intentiedhàre , vrb: intintiedhare, intitibedhare, intitiedhare, intzintziedhare, intzitzivedhare Definizione pònnere, frigare o picigare tzintziedhu (es. in cara, a carrasegare, a giogu), imbrutare de tzintziedhu Sinonimi e contrari ammascarai, imberdonare, infodhinai, tintiedhare Frasi su fumu de su fogu intitiedhat s'isterzu 2. si divertiat a machine bidendhe sa zente intintiedhada ◊ est totu intitiedhada chi paret essida dae fraile! Etimo srd. Traduzioni Francese noircir de suie Inglese to soil with soot Spagnolo tiznar Italiano sporcare di fulìggine Tedesco mit Ruß beschmutzen.
inténtu , nm Definizione su chi unu disígiat, iscopu a ue bolet lòmpere Sinonimi e contrari idea, integione, iscopu Modi di dire csn: giòmpere a s'i. = lòmpere a su chi unu disizat, lograre s'i.; fàghere una cosa a totu i. = bèni meda, apostadamenti, cun totu s'interessamentu; a tot'i. = cun totu is fortzas, cun totu sa bona volontadi Frasi a s'intentu tou siat! ◊ li pariat chi no fit bonu de giòmpere a s'intentu sou ◊ a Deus solamente est su chi timo si no mi lassat s'intentu lograre ◊ pro portare a s'intentu sa faina ti ses postu cun trassas e malesa 2. a Ninnitedha bella bi lu cherzo pranciare a intentu, su bestire! ◊ mancu fatu a intentu, s'àtera borta tocheit a nois 3. cantos passos ant postu sos pastores pro amare a totu intentu s'ama issoro! ◊ abburro sos pecados mios a totu intentu ◊ apo letu a intentu sas líricas de custu libbru Etimo itl. Traduzioni Francese but Inglese aim Spagnolo intento Italiano intènto Tedesco Ziel.
intentzionàdu intensionàu
intentziòne, intentziòni integiòne
intentzionídu , agt Definizione chi tenet idea, o gana, intentzione de fàere ccn. cosa Sinonimi e contrari imbideadu, inganatzidu, intensionau* Frasi cudhu, de parte de èssere unu pudhighinu malavesadu e presumidu, fit deabberu tantu intentzionidu.
intepiàre intebiài
ínter , prep: intre Definizione aintru o in mesu de: prep. chi faet a cumprèndhere comente calecuna cosa o ccn. est in mesu de àteras duas, in relatzione s’una cun s’àtera, impreada fintzes coment’e prefissu po cumpònnere àteros foedhos Sinonimi e contrari intra, tra Modi di dire csn: inter pare = intrepare, tra unu e àteru, s'unu cun s'àteru; intre mesu (intramesu) de… = in mesu; èssiri intre billa e sonnu = a su dromm'ischida Frasi passat su bentu inter sas rocas ◊ sos coros s'istimant inter pare ◊ amus sempre mantesu s'afetu inter pare ◊ mi as a iscoberri acuau intr'e is fuedhus (V.Pisanu)◊ fint inter pare totas chimbe e totuna passione ◊ intre is àterus nci fiant issus puru ◊ intre is cortinedhas obertas biriat is opinus ◊ intre issos bi at un'istranzu Etimo ltn. inter Traduzioni Francese entre Inglese between, among Spagnolo entre Italiano fra, tra Tedesco zwischen.
interbènnere , vrb: intervèniri, intervènnere Definizione intrare in su chistionu o in is chistiones de àtere, su si pònnere.
interbéntu , nm: interventu Definizione su intrare, su si pònnere in mesu in calecuna chistione (fintzes foedhandho ebbia); foedhandho de malàidos, su operare Sinonimi e contrari chistionada, faedhada / operassione.
intercíllus , nm Definizione in cara, su tretu de mesu de is chígios, in pitzu de su nasu Terminologia scientifica crn.
intère , nm, prep: interi, ínteri, interis, íntiri, intiris, iteris Definizione s'ora, su tempus tra duos momentos, tra duos oràrios diferentes: tra, in mesu de… / inter'e mesu de… = in mesu de…, intremesu Sinonimi e contrari assunteris, impeltantu, interinti, intertantu, paristantu, pestantu, sughestantu, tramente, trassintru, trastempus / inter, tra Frasi lu devias nàrrere in s'intere ◊ in s'interis seus andaus a biri calincun'àtera cosa, po no abarrai abetendi ◊ in s'interis, su fàmini dhi pigàt a iscrafíngiu, poita fiant giai passadas binti cuatru oras sentza tastai nudha ◊ in s'interi chi fit andhendhe a crésia 2. interis is tessíngius e is arricamus tessiat is sonnus puru 3. apo apubadu un'iscritura antiga e àteros signales inter'e mesu de molas e cubas Etimo ltn. interim Traduzioni Francese en attendant, pendant que Inglese while, interim Spagnolo mientras tanto Italiano frattèmpo, méntre, interim Tedesco inzwischen, Interim.
interemàre , vrb Definizione passare, andhare in mesu de tèremas, de trèmenes Frasi sa carrera manna de sa bidha s’ispérriat a costazos in andheras chi s’intèremant a destra e a manca (Ptz.Mura) Etimo srd.
interèsa , nf Definizione su èssere intreu, su dhu'èssere totu de una cosa, su èssere chentza tocada Etimo spn. entereza Traduzioni Francese intégrité Inglese entireness Spagnolo integridad Italiano integrità, interézza Tedesco Vollständigkeit.
interessài , vrb: interessare Definizione reguardare, èssere importante po ccn. o po calecuna cosa; prnl. fàere bíere contivígiu, incuru, atentzione po calecuna cosa o po ccn. Sinonimi e contrari importai, reguardai / contifizare, intertènnere Frasi sa chistioni interessat a issus puru, mancai giòvunus e pagu pràtigus de língua sarda ◊ custas cosas chi sezis nendhe bois no m'interessant 2. si ndh'est interessadu, de sa faina, e l'at fata a dovere ◊ ti promitu de mi nd'interessai dèu, de cussa chistioni Traduzioni Francese intéresser Inglese to concern Spagnolo interesar Italiano interessare Tedesco angehen.
interessaméntu , nm Definizione su s'interessare, fintzes in su sensu de amparare o cricare o giare amparu, agiudu, a ccn.; su tènnere contu o contivigiare calecuna cosa o chistione Sinonimi e contrari contibizu, importu Frasi custa fémina no drommit po s'interessamentu chi si pigat ◊ custos amministradores no tenent interessamentu pro sa bidha ◊ Luisicu no cumprendiat totu custu interessamentu de Pàulu po is cosas suas ◊ cun interessamentos est ammissu in d-un'orfanotrófiu, in s'istitutu inue de s'anzenu contribbutu vivent àteros símiles a issu (Zizi)◊ cudh'impiegadu trabagliaiat in banca gràscias a s'interessamentu sou Traduzioni Francese intérêt Inglese interest Spagnolo interés Italiano interèsse, interessaménto Tedesco Interesse.
interessànte, interessànti , agt, nm Definizione chi o cosa chi interessat, chi podet serbire, pràghere / in istadu i. = nau de fémina, príngia, impedida Frasi est interessanti me in Monti Prama sa forma de is tumbas e fintzas sa manera de pònniri is mortus ◊ su prus interessante fut issu ca teniat domo e cungiadedhos ◊ vostè si est lamentadu e dh'ispiego crachi puntu interessante 2. mancai no lígiat, s'interessanti est chi ísciat a contai! 3. sa fémina in istadu interessanti no nci dh’at fata a tratenni su pipiu e aici fuat nàsciu.
interessàre interessài
interessósu , agt Definizione nau de ccn., chi est atacau a s'interessu, afarista Frasi fuat un'ómini interessosu ◊ fiat unu préide tropu interessosu e de funtziones chena pagare no ndhe faiat ◊ interessosu su piciochedhu: bollit bèndiri custa cosa! ◊ fustei no bivit bèni ca est tropu interessosa, ma balit prus mes'ora de afetu chi no centu millionis! Etimo srd.