letranghigúrtzu latranghigúltzu
letrangósu letrancósu
letrína latrína
letríne , nm Definition s'imparu de su catechísimu Synonyms e antonyms dotrina.
létu , nm Definition
trastu de domo fatu aposta po crocare; css. isterrimentu po crocare, fintzes de sida, siat po gente e siat po animales; genia de sacu inue si format e istat su fedu fintzes a naschire / partes de su letu: cabitana, cabita o conca, peana, rete, pes, matalafu o banita, lentzolos, ammontu o cuguzura (burra, manta, fàuna); genias de letu po sa mannària: de una piatza (letixedhu, letinu), de piatza e mesa, de duas piatzas
Idioms
csn:
corcare, intrare a l.; fàghere su letu, sos letos = torrare a pònnere bene sa cuguzura apustis pesados; aposentu de letu = istàntzia de corcare; l. de su carru = su fundhu de su carru fatu a taulones; l. de su binu = sa fexi, sa fundhana; l. de riu = s'iscaravossu inue istat o curret s'abba de sos rios; torrai de letu a istoja = torrare in bisonzu; anzena de l. (nau de fémina)= fancedha; pònnere in l., pònnere o istare in tàulas de l. = istrupiai, surrai a meda de pònniri istrupiu, èssiri in letu malàdius; èssere totu a unu letu = totu malàidos a una fasche; adoràresi su l. = abarrai crocaus in letu sentza de bisóngiu; no mi ch'est rutu dae su l. = no est parenti custrintu, no mi est nudha po dhi dèpiri donai cosa
Sentences
teniat sa màgini de Nostra Sinniora apicada in conca de letu ◊ eo mi aia fatu contu mannu chi ocannu mi devia cogiuare e como chi fit cussu s'isetu no ap'orzu e ne fémina e ne letu! ◊ iat agatau sa pipia corcada in su letu
2.
no mi ch'est mancu rutu dae su letu, no, pro li fàghere cussu piaghere! ◊ giamàdemi dutores de profetu a curare sos males chi mi agabbant in tàulas de letu ◊ su pastore teniat su bestiàmene totu a unu letu ca dh'iant fatu ogu malu
Surnames and Proverbs
prb:
letu caldu domo frita ◊ chie dormit in letu anzenu no dormit cantu cheret
Scientific Terminology
mbl
Etymon
ltn.
lectus
Translations
French
lit
English
bed
Spanish
cama
Italian
lètto
German
Bett.
létu 1 léssu
letúra , nf Synonyms e antonyms leghidura.
letzamanítzu , nm Definition terrenu grassu inue dhue at ladamíngiu meda Synonyms e antonyms sualitzu Sentences in locos de letzamanitzu bi aiat ammuratza a ispissu Etymon srd.
letziòne, letziòni leisciòne
letzítera latítera
létzitu , agt, avb: lícitu,
lítzidu,
líntzitu,
lítzitu Definition
chi no est furau, chi est fatu o badangiau in manera onesta; nau de ccn., chi est síncheru, bonu, límpiu de cusciéntzia, de cumportamentu
Synonyms e antonyms
legítimu
/
sentzígliu
| ctr.
illítzitu,
mostrengu
Sentences
lea, za est peta lítzida, custa, chi deo a ndhe furare no bi andho! ◊ no est lítzitu chi tue ti tenzas sa muzere de frade tou!
2.
comente as campadu, líntzitu e netu, andhadu ti che ses ◊ amighéntzias lítzitas e veras ◊ ite bellu chi fit cudhu risu chi essiat lítzitu dae su coro! ◊ cussa est zente acasazajola e lítzita ◊ non contaiat fàulas, fit tropu lítzita pro las contare
3.
gioga lítzitu, forasgai!
Etymon
ltn.e
licitus
Translations
French
légitime,
sincère,
honnête
English
licit,
honest
Spanish
legítimo,
sincero,
honesto
Italian
lécito,
legìttimo,
sincèro,
onèsto
German
legitim,
aufrichtig,
ehrlich.
letzólu lantzóru
létzu légiu
léu , nm Definition
su podhibodhi o pruinedhu de is frores, su chi arregollet s'abe / genias de leu: biancu, aranzinu, ruju
Synonyms e antonyms
catiruju,
galureu*,
melereu
Sentences
chin sas alas ti pesas a bolare in sos campos tra nuscos e fiores e andhas leu e nètare a carrare ◊ leu, cheripighe, mele e chera pones in rejas bene modelladas ◊ su leu est ricu de ferru, de ràmine, de magnésiu, de càlciu e àteros medas elementos útiles a s'organismu
Surnames and Proverbs
smb:
Leu
Scientific Terminology
sbs
Translations
French
pollen
English
pollen
Spanish
polen
Italian
pòlline
German
Blütenstaub,
Pollen.
léu 1 , nm Definition su prumone de su boe Sentences parit una gatu papendi leu, sempri murrungendi! Etymon ctl. lleu.
leucemía , nf Definition su cancru de su sàmbene Scientific Terminology mld.
leucémicu , agt Definition chi malàidu de leucemia.
leúdu , nm Definition leredha, leutéria, nada però cun malinnidade Synonyms e antonyms leurdu, malesa, tragàgiu Sentences cussu est una limba isciaudida e in cantu a leudos no bi la pítzigat neune ◊ como mi che at istracadu, no ndhe li essit dae buca àteru che leudos!
leulaléula , avb Definition
a su tòntona tòntona de una bandha a s'àtera
Synonyms e antonyms
istontonistòntona,
tontudóntua
Translations
French
vacillant,
chancelant
English
tottering
Spanish
tambaleante
Italian
vacillante
German
wackelnd.
leunadúra , nf: leuradura Definition su segare is leas o léuras in sa terra arada Synonyms e antonyms iscrevadura Etymon srd.