medalliàre matagliàre
medàscia, medàssa madàssa
medàu madàu
medàza meàrza
medennéssi , avb Definition meda e nessi: foedhu chi si narat prus che àteru po impudu de calecuna cosa chi no si iat a bòllere, bolendho inditare un'iscéberu Synonyms e antonyms assumancu, assunessi, aterunono, medaeschi, nensi Sentences tantu no bi drommo, mi ndhe peso e medennessi mi fato carchi faina ◊ medennessi no mi che so andhadu a campu: tota die ispetendhe a isse e isse chentza bènnere! Etymon srd.
medèsciri , vrb: merèschere,
meresci,
merèsciri,
merèssere Definition
fàere cosa a manera de ndh'àere o de ndhe pòdere àere calecunu prémiu, bàntidu, làude, praxere, o fintzes calecuna cosa de male (po curpa, neghe, farta)
Synonyms e antonyms
imminèssere,
manesci,
meressire,
meritai
| ctr.
demerèssere,
smerèsciri
Sentences
is malafatoris chi apuntant fogu no merescint de bivi in mesu de sa genti! ◊ bos rendho tantas gràscias, ma no cantas ndhe meressides ◊ medescint abbruxadas, custas línguas de fogu! ◊ po s'amori chi tenis e chi donas, in totu s'umanidadi chi onoras, alabàntzia merescis e rispetu ◊ sunt poesias chi ant meréschidu su prémiu
Etymon
spn., ctl.
mereixer
Translations
French
mériter
English
to deserve
Spanish
merecer
Italian
meritare
German
verdienen,
eintragen.
medhàca , nf Definition genia de erba agheda Synonyms e antonyms ciduledha, coraxedu 1, erbasalia, marraola, melacra, meraxa, meriàgula, miriola Scientific Terminology rba Etymon srd.
medhigàrzu , agt Definition chi est médhighe, naschiu a loba Synonyms e antonyms copiolu, cropàgliu, médhighe Sentences su pastoredhu est paschinzanne anzonedhos medhigarzos (S.Are).
médhighe , agt, nm: médhigu Definition chi est naschiu allobau, de sa matessi bentre, de su própriu partu cun àteru frade o sorre, frade mughedhu / anzare a médhighe = fàghere a croba, a loba Synonyms e antonyms copiolu, cróbinu, cropàgliu, gremédhiche*, medhigarzu, médhile, mughedhu Sentences Deus cheret a fàghere pitzinnos e fuint bénnidos duos médhigos galanos (Z.A.Cappai).
medhighínas , nf pl: midhighinas Definition
mentes fines, is pigighedhos chi imbodhigant su crebedhu
Scientific Terminology
crn
Etymon
srd.
Translations
French
méninges
English
meninx
Spanish
meninges
Italian
meningi
German
Gehirnhaut,
Meninx,
Hirnhaut.
médhigu médhige
médhile , agt Definition chi est naschiu allobau, de sa própriu brente, de su matessi partu cun àteru frade o sorre, frade mughedhu; nau de boe, chi est cumpàngiu, chi faet a loba cun àteru po èssere unu giú Synonyms e antonyms copiolu, cróbinu, cropàgliu, ghermédhiche, mughedhu Etymon srd.
medhúre , nm Definition erba de cogas, imbriaga molentis Synonyms e antonyms búdharu, budhúrigu, dhúdhulu, gudhútulu, mudhuru, pisciaforru, pudimanu, údhuru Scientific Terminology rba, Conium maculatum Etymon srdn.
média , nf Definition
in matemàtica, de una filera de valores chi podent èssere de mannària diferente, su valore chi arresurtat de mesania faendho sa suma de is valores dividia po cantos funt is valores síngulos summaos: essendho s'arresurtau de una divisione matemàtica, podet èssere chi no currespondhat a manc'unu de custos valores
Sentences
Fulanu in iscola tenet sa média de su sete ◊ bi at logos chi in média campant setanta annos, ma bi at chie morit meda prus zòvanu e chie prus mannu
Translations
French
moyenne
English
average
Spanish
promedio
Italian
mèdia
German
Mittel.
mediàda , nf Definition
su mediare, migliorare, andhare méngius
Synonyms e antonyms
abboniada,
imbonimentu,
mediada,
melloria,
mezorada,
mezoramentu
| ctr.
aggravamentu,
impeoramentu
Sentences
su tempus at fatu una bella mediada
Etymon
srd.
Translations
French
amélioration
English
improvement
Spanish
mejora
Italian
miglioraménto
German
Verbesserung.
mediadòre , agt Definition
chi médiat, ponet médiu, rimédiu
Sentences
nostra Segnora est mediadora de tantos males
Etymon
srd.
Translations
French
réparateur
English
repairer
Spanish
mediador,
reparador
Italian
rimediatóre
German
Ausbesserer.
mediadúra , nf Definition su mediai, su èssere coment'e ammachiaos, coment'e fora de sèi Synonyms e antonyms mediori, scimíngiu Etymon srd.
mediàgu , nm: ammeriagu,
meliagru,
meraju,
mereacru,
meriacru,
meriaghe,
meriagru,
meriagu,
meriaju,
meriarzu,
meriaxu,
miliacru,
miriàciu,
miriacru,
miriagu,
moliagru Definition
s'umbra de mesudie, logu e umbra (mescamente de matas mannas) inue su bestiàmene passat is oras de sole prus forte, in istade / fàghere meriaghe = meriare in s'umbra
Synonyms e antonyms
camadroxu,
meriadórgiu,
umbraghe
Sentences
sos masones sunt acuilados in su meraju ◊ sa domo fit unu meraju finas a sero ◊ a oras de sole forte, in istiu, su bestiàmine istat in su meliagru ◊ custos sunt masones fatendhe meriaghe ◊ saludi e bacas in su meriagu, e trigu meda, ma dinai pagu!(A.Mandis)◊ nonnu naraiat "moliagru" e no "meliagru"
Scientific Terminology
pst
Etymon
srd.
Translations
French
ombrage
English
nook where the flock tooks shelter from the sun
Spanish
sesteadero
Italian
sito ombróso dóve si ripara il grégge dal sóle
German
Ort im Schatten,
wo die Schafe Mittagsruhe halten.
mediài , vrb: ammediai 1,
mediare 1,
meriai,
meriare,
merijare,
miriare Definition
nau mescamente de su bestiàmene, passare is oras de sole prus forte, in istade, in su meriagru, istare in s'umbra
Synonyms e antonyms
acamai,
meliagrare
Sentences
sas berbeghes fint meriendhe suta de sa nughe ◊ candho sa robba comintzat a meriare, comente imbudhighinat sole, che la trubbas a sa sedha, a suta de sos chercos ◊ una piga est mediandhe in d-unu ratu ◊ in s’ora prus cajente de sa die issu est merijandhe
Scientific Terminology
pst
Etymon
ltn.
meridiare
Translations
French
faire la méridienne,
faire la sieste
English
to have a siesta,
to stay in the shade
Spanish
sestear
Italian
meriggiare,
stare all'ómbra
German
im Schatten Mittagsruhe halten.
mediài 1 , vrb Definition
essire coment'e médios, pigaos a machiore, fora de sèi, pèrdere is sentidos
Synonyms e antonyms
irmedhighinare,
ismemoriai
Etymon
srd.
Translations
French
être hors de soi
English
to be beside oneself
Spanish
estar fuera de sí
Italian
èssere fuòri di sé
German
außer sich sein.