medinchínu , agt Definition chi balet prus o mancu, chi no est de valore mannu ma a dónnia modu balet e tenet importu Sentences una pinna importante meda de sa literadura sorgonesa a boghe sunt sas cantzonedhas chi chistionant de cosas medinchinas (A.Murru).
médinu , agt Definition nau de crabitu, chi est naschiu allobau Synonyms e antonyms cróbinu, cropàgliu, ghermédhiche*, médhighe, médhile, mughedhu.
mediòre, mediòri , nm Definition
su èssere médios, macos, su pentzare, nàrrere o fàere cosas macas
Synonyms e antonyms
machiore
/
badhinzu,
imbadhinzu,
ingadheinzu,
loinu,
luinore
Sentences
bogadindedhu su mediori de conca!
Etymon
srd.
Translations
French
folie
English
madness
Spanish
locura
Italian
follìa
German
Wahnsinn.
medíre, medíri , vrb: ammadiri,
metire,
mitire Definition
pigare is misuras, iscumbatare comente funt is cosas, cantu est, cantu est manna, larga e àteru sa cosa, su logu o àteru / est medinno còcoro = (nadu de su tempus) est randhinendhe a mal'istropiadura, betendhe ràndhine maduru
Synonyms e antonyms
addedare,
ammetrare,
mesurai
Sentences
Antoni, a tie iscusa pedo si no ti poto in su cantu servire ca malamente coso, sesto e medo ◊ no ti medo su ricatu (P.Casu)◊ ant avisau su maistru de linna po bènnere a medire su mortu po dhi fàere su baulu ◊ sas fortzas si devent mitire travallandhe!◊ semus medindhe s'olia e ponindhe in sacos ca est a maghinare cras
Surnames and Proverbs
prb:
si bèni misuras duas bortas no medis
Etymon
ltn.
metire
Translations
French
mesurer
English
to measure
Spanish
medir
Italian
misurare
German
messen.
meditài, meditàre , vrb Definition
cunsiderare bene una cosa, una chistione, su chi si liget o chi s'intendhet mescamente candho est de importu mannu
Synonyms e antonyms
cumpassare
Translations
French
méditer,
songer,
réfléchir
English
to meditate
Spanish
meditar
Italian
meditare
German
nachdenken,
nachsinnen,
meditieren (su=über+Akk.)
mediterràneu , nm, agt Definition
su mare intremesu de s'Europa e s'Àfrica, s’istrintu de Gibbilterra e su Medioriente; chi pertocat custu mare, chi est o faet (creschet, nau de su matedu) a fúrriu de custu mare po comente est su clima
Translations
French
Méditerranée,
méditerranéen
English
mediterranean
Spanish
mediterráneo
Italian
mediterràneo
German
Mittelmeer,
mediterran,
Mittelmeer.
medítu, medítzu , avb, agt Definition tempus unu pagu longu; cosa unu pagu prus de su chi serbit, bundhante Synonyms e antonyms dioritu / medighinu Sentences est de meditu chi amus fatu sa faina 2. est meditu su chi ti so dendhe ◊ custos cantos de cosa chi mi azis lassadu sunt meditzos: no mi serbint totu ◊ sa zente in su tusorzu fit meditza e amus coitadu Etymon srd.
medíu medídu
médiu , nm Definition
css. cosa chi serbit po arrennèscere in d-un'iscopu, mescamente po bínchere una dificurtade, lòmpere a calecuna cosa, nau fintzes in su sensu de isperu, ibertu
Synonyms e antonyms
aficu,
arremédiu,
avocu,
senevicu
Idioms
csn:
bi at, no bi at médiu = bi at, no bi at aficu, possibbilidade; fàghere su m. = fai a manera de…, fai totu su chi si podit a manera de…; fàghere médios e màglios pro… = fàghere totu su possíbbile pro…, a manera de…; leare médiu de una cosa = fàghere carchi cosa pro mediare, bínchere su male, sa dificurtade; si fit médiu de… = si faghiat a…, si fut possíbbili de…
Sentences
a s'errore chi as fatu, tantetantu, pro chi piangas, médiu no b'at (Testoni)◊ ma tandho pro custa maladia no bi at médiu?! ◊ piús no poto isperare, pro me médiu no bi ndhe at! ◊ médios de t'ispèrdere sunt fatendhe ◊ a sa morte no bi at rimédiu: a totu s'àteru su médiu bi est ◊ cun cali ammiràbbili armonia feis corrispúndiri is médius e su fini!
2.
no s'ischit su médiu de ndhe leare! ◊ bisonzat de fàchere médiu a pònnere reparu a custa cosa ◊ depiat bènnere isse ma no l'at pótidu fàghere a médiu ◊ si fit médiu de pòdere iscampare dae tene, dura morte!…◊ chi dh'ia iscípiu ia fatu su médiu de bufai pagu! ◊ apo a fàghere su médiu possíbbile pro…◊ no bi at àpidu médiu de lu cumbínchere ◊ faghiat médios e màglios pro èssere sa chi fit sèmpere istada
Etymon
spn.
medio
Translations
French
moyen,
remède
English
means,
remedy
Spanish
medio,
remedio
Italian
mèzzo,
rimèdio
German
Mittel,
Abhilfe,
Mittel.
médiu 1 , agt Definition chi est su de mesania, su de mesu, chi de mannària est a metade tra su prus mannu e su prus piticu Synonyms e antonyms medianu Sentences como totugantos faghent nessi s'iscola média.
médiu 2 , agt: mériu Definition chi portat maladia (mediore, badhine) a conca, nau de animales, o fintzes de gente pagu giusta de conca o chi faet calecunu machine / pudha média = zenia de puzone: tziriolu (burhinus oedicnemus), itl. occhióne Synonyms e antonyms badhinosu, macu, pertocadu Sentences est una ebreghe média ◊ est sempri andendi parit una brebei méria! ◊ faci de craba média, no dhu podiast aguantai firmu?! ◊ parit unu crabu médiu: e de aundi nd'est própiu?!
mediuévo , nm Definition su períudu de s'istória chi andhat de s'acabbada de s'imperu romanu de ocidente (V séc.a.C.)fintzes a s'iscoberta de s'América (XV séc.a.C.).
medixèdha madiscèdha
medràre , vrb Definition
mediare in is maneras de fàere, in su cumportamentu, callai a cerbedhu, imparare a èssere méngius
Synonyms e antonyms
afrenai,
arregulai,
insabiai,
medrire,
moderai
Etymon
spn.
medrar
Translations
French
s'assagir,
revenir à la raison
English
to recover one's wits
Spanish
sentar la cabeza
Italian
rinsavire
German
wieder vernünftig werden.
medrigàja , nf Definition
fémina chi tenet sa domo totu bruta e betada apare
Translations
French
ménagère
English
untidy housewife
Spanish
ama de casa desordenada
Italian
massàia disordinata
German
hudelige Hausfrau.
médrinu , agt Synonyms e antonyms timicosu, tímigu / bergungiosu.
medríre , vrb Definition callai a cerbedhu, cambiare su cumportamentu in méngius, imparare a èssere e fàere méngius, prus sàbios, prus abbistos Synonyms e antonyms afrenai, arregulai, medrare, moderai.
medrócu, medróculu madrócu
medròna madròna
médros , nm: metros Definition orrugos de catzola bècia, orrobba bècia Sentences tue ses bestidu in birdes pannos, invece nois bestimus de medros (Piras) Surnames and Proverbs smb: Medros.