A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z

medinchínu , agt Definizione chi balet prus o mancu, chi no est de valore mannu ma a dónnia modu balet e tenet importu Frasi una pinna importante meda de sa literadura sorgonesa a boghe sunt sas cantzonedhas chi chistionant de cosas medinchinas (A.Murru).

médinu , agt Definizione nau de crabitu, chi est naschiu allobau Sinonimi e contrari cróbinu, cropàgliu, ghermédhiche*, médhighe, médhile, mughedhu.

mediòre, mediòri , nm Definizione su èssere médios, macos, su pentzare, nàrrere o fàere cosas macas Sinonimi e contrari machiore / badhinzu, imbadhinzu, ingadheinzu, loinu, luinore Frasi bogadindedhu su mediori de conca! Etimo srd. Traduzioni Francese folie Inglese madness Spagnolo locura Italiano follìa Tedesco Wahnsinn.

medíre, medíri , vrb: ammadiri, metire, mitire Definizione pigare is misuras, iscumbatare comente funt is cosas, cantu est, cantu est manna, larga e àteru sa cosa, su logu o àteru / est medinno còcoro = (nadu de su tempus) est randhinendhe a mal'istropiadura, betendhe ràndhine maduru Sinonimi e contrari addedare, ammetrare, mesurai Frasi Antoni, a tie iscusa pedo si no ti poto in su cantu servire ca malamente coso, sesto e medo ◊ no ti medo su ricatu (P.Casu)◊ ant avisau su maistru de linna po bènnere a medire su mortu po dhi fàere su baulu ◊ sas fortzas si devent mitire travallandhe!◊ semus medindhe s'olia e ponindhe in sacos ca est a maghinare cras Cognomi e Proverbi prb: si bèni misuras duas bortas no medis Etimo ltn. metire Traduzioni Francese mesurer Inglese to measure Spagnolo medir Italiano misurare Tedesco messen.

meditài, meditàre , vrb Definizione cunsiderare bene una cosa, una chistione, su chi si liget o chi s'intendhet mescamente candho est de importu mannu Sinonimi e contrari cumpassare Traduzioni Francese méditer, songer, réfléchir Inglese to meditate Spagnolo meditar Italiano meditare Tedesco nachdenken, nachsinnen, meditieren (su=über+Akk.)

mediterràneu , nm, agt Definizione su mare intremesu de s'Europa e s'Àfrica, s’istrintu de Gibbilterra e su Medioriente; chi pertocat custu mare, chi est o faet (creschet, nau de su matedu) a fúrriu de custu mare po comente est su clima Traduzioni Francese Méditerranée, méditerranéen Inglese mediterranean Spagnolo mediterráneo Italiano mediterràneo Tedesco Mittelmeer, mediterran, Mittelmeer.

medítu, medítzu , avb, agt Definizione tempus unu pagu longu; cosa unu pagu prus de su chi serbit, bundhante Sinonimi e contrari dioritu / medighinu Frasi est de meditu chi amus fatu sa faina 2. est meditu su chi ti so dendhe ◊ custos cantos de cosa chi mi azis lassadu sunt meditzos: no mi serbint totu ◊ sa zente in su tusorzu fit meditza e amus coitadu Etimo srd.

medíu medídu

médiu , nm Definizione css. cosa chi serbit po arrennèscere in d-un'iscopu, mescamente po bínchere una dificurtade, lòmpere a calecuna cosa, nau fintzes in su sensu de isperu, ibertu Sinonimi e contrari aficu, arremédiu, avocu, senevicu Modi di dire csn: bi at, no bi at médiu = bi at, no bi at aficu, possibbilidade; fàghere su m. = fai a manera de…, fai totu su chi si podit a manera de…; fàghere médios e màglios pro… = fàghere totu su possíbbile pro…, a manera de…; leare médiu de una cosa = fàghere carchi cosa pro mediare, bínchere su male, sa dificurtade; si fit médiu de… = si faghiat a…, si fut possíbbili de… Frasi a s'errore chi as fatu, tantetantu, pro chi piangas, médiu no b'at (Testoni)◊ ma tandho pro custa maladia no bi at médiu?! ◊ piús no poto isperare, pro me médiu no bi ndhe at! ◊ médios de t'ispèrdere sunt fatendhe ◊ a sa morte no bi at rimédiu: a totu s'àteru su médiu bi est ◊ cun cali ammiràbbili armonia feis corrispúndiri is médius e su fini! 2. no s'ischit su médiu de ndhe leare! ◊ bisonzat de fàchere médiu a pònnere reparu a custa cosa ◊ depiat bènnere isse ma no l'at pótidu fàghere a médiu ◊ si fit médiu de pòdere iscampare dae tene, dura morte!…◊ chi dh'ia iscípiu ia fatu su médiu de bufai pagu! ◊ apo a fàghere su médiu possíbbile pro…◊ no bi at àpidu médiu de lu cumbínchere ◊ faghiat médios e màglios pro èssere sa chi fit sèmpere istada Etimo spn. medio Traduzioni Francese moyen, remède Inglese means, remedy Spagnolo medio, remedio Italiano mèzzo, rimèdio Tedesco Mittel, Abhilfe, Mittel.

médiu 1 , agt Definizione chi est su de mesania, su de mesu, chi de mannària est a metade tra su prus mannu e su prus piticu Sinonimi e contrari medianu Frasi como totugantos faghent nessi s'iscola média.

médiu 2 , agt: mériu Definizione chi portat maladia (mediore, badhine) a conca, nau de animales, o fintzes de gente pagu giusta de conca o chi faet calecunu machine / pudha média = zenia de puzone: tziriolu (burhinus oedicnemus), itl. occhióne Sinonimi e contrari badhinosu, macu, pertocadu Frasi est una ebreghe média ◊ est sempri andendi parit una brebei méria! ◊ faci de craba média, no dhu podiast aguantai firmu?! ◊ parit unu crabu médiu: e de aundi nd'est própiu?!

mediuévo , nm Definizione su períudu de s'istória chi andhat de s'acabbada de s'imperu romanu de ocidente (V séc.a.C.)fintzes a s'iscoberta de s'América (XV séc.a.C.).

medixèdha madiscèdha

medràre , vrb Definizione mediare in is maneras de fàere, in su cumportamentu, callai a cerbedhu, imparare a èssere méngius Sinonimi e contrari afrenai, arregulai, insabiai, medrire, moderai Etimo spn. medrar Traduzioni Francese s'assagir, revenir à la raison Inglese to recover one's wits Spagnolo sentar la cabeza Italiano rinsavire Tedesco wieder vernünftig werden.

medrigàja , nf Definizione fémina chi tenet sa domo totu bruta e betada apare Traduzioni Francese ménagère Inglese untidy housewife Spagnolo ama de casa desordenada Italiano massàia disordinata Tedesco hudelige Hausfrau.

médrinu , agt Sinonimi e contrari timicosu, tímigu / bergungiosu.

medríre , vrb Definizione callai a cerbedhu, cambiare su cumportamentu in méngius, imparare a èssere e fàere méngius, prus sàbios, prus abbistos Sinonimi e contrari afrenai, arregulai, medrare, moderai.

medrócu, medróculu madrócu

medròna madròna

médros , nm: metros Definizione orrugos de catzola bècia, orrobba bècia Frasi tue ses bestidu in birdes pannos, invece nois bestimus de medros (Piras) Cognomi e Proverbi smb: Medros.