A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z

medrúgiu , nm Definizione ladamíngiu Etimo srd.

medúdhu maódhu

medúru madúru

mefàche , nf: ammenfache* Definizione genia de pane Sinonimi e contrari abbifache, coatza 1 Frasi mamma nos at dadu sa mefache apenas bogada dae su furru.

mèga , nm Definizione foedhu grc. (μεγασ) chi bolet nàrrere mannu, impreau coment'e unidade de medida po millione e mescamente in su sensu de mannu meda (si ponet innantis de su nm.)/ megavata = unu millione de vatas; megabbàiti = unu millione de bàiti.

megabbàiti , nm Definizione (intz. Mb) foedhandho de cantidade de memória, in informàtica, unu millione de bàiti (ma funt de prus).

megàfono , nm Definizione genia de aparíciu de pigare in manu po artzare sa boghe de si pòdere intèndhere prus atesu Sinonimi e contrari portabboxi.

megài, megàri , vrb: amegai* Definizione m. a, de…: èssere apunta a…, acanta a…, èssere faghindhe… (si podet nàrrere de su presente e fintzes de su passau, imp.) Frasi megàt de si fai una barca ◊ eita megat de sutzedi? ◊ megas de mi fai su chilighiti ◊ murighendi in sèi in sèi si megàt: Oi etotu bollu imparai a ligi ◊ ita megas de arrallai? ◊ ita megas de fai? ◊ no intendis su chi megant de ti nai?! ◊ bah, dèu megu a nci andai: adiosu! Traduzioni Francese être sur le point de… aller + v. Inglese to be going to… Spagnolo estar para, estar a punto de… Italiano èssere nell'atto di… Tedesco im Begriff sein (Inf.), gerade.

megàre , vrb Definizione acabbare, asseliare Frasi e mègala, pro piaghere!

mègas , nf: amega Definizione genia de iscusa / avb. èssere a megas de… = megai de… Sinonimi e contrari arraghèscia, iscóticu, iscúgia Frasi no boghes megas e beni! 2. a megas de bènnere so in su momentu ◊ megas chi no si cumprat su númeru a fundhu, bènnere no det a sa santa cungrega (P.Casu).

meghína, megína medichína

mèglia , nf: mella Definizione genia de efetu chi unu fatu o una cosa faet in sa mente, in s'ànimu de s'àteru / fai m. = fàghere impressione, meraviza e, pro cussu, lòmpere a s'iscopu de àere su chi si cheret (si narat fintzas in su sensu de médiu, manera) Sinonimi e contrari impressione, meraviza, spantu Frasi mancari ti matanes no faghes mèglia ◊ sas mellas chi naschiant dae sos ammentos si nche fint ismorendhe che candhela pessighida de su bentu ◊ sos suos e peri sos anzenos chircant de lu remunire, ma po issu no si acatat mella Etimo spn. mella Traduzioni Francese impression Inglese impression Spagnolo impresión Italiano impressióne Tedesco Eindruck, Impression.

megliorài , vrb: ammellorai, melliorai, mellorai, mengiorai, metzorare, mezorare, milliorai Definizione essire o fàere méngius, prus bonu, fàere mezoros, òperas de bonu Sinonimi e contrari abboniare, agiuventare, mediare | ctr. impeorai, pejorare Frasi su malàidu est mezorendhe die cun die ◊ s'innétiat su terrinu pro mezorare s'incunza ◊ cun cussu dinari faghimus tribàglios e mezoramus sas carrelas ◊ pentzade a comente pòdere mezorare sa Sardínnia! Etimo ltn. meliorare Traduzioni Francese améliorer, s'améliorer Inglese to better Spagnolo mejorar Italiano migliorare Tedesco verbessern (sich).

megliòras , nf pl Definizione trebballos chi si faent a sa domo po dha mediare, aconciare Sinonimi e contrari acónciu, mezoru, miglioramentu Etimo ctl. milloras.

méglius , avb, agt: megnus, mélgius, mellus, méngius, mentzus, menzus, mezus Definizione prus bene, in manera prus adata, prus giusta; chi est prus bonu, prus adatu, prus cumbeniosu, prus giustu e àteru (pigat fintzes s’avb. prus po fàere su gradu in créschia): coment'e agt. si ponet agiummai solu innanti de su nm., no càmbiat de mascu a fémina (e, ca acabbat cun /s/, mancu de sing. a pl.); coment'e nm., sa cosa méngius. A/c.: est foedhu chi ponet in mesu sèmpere unu cunfrontu e candho su cunfrontu est tra duas fràsias e si ponet sa cng. chi, custa est sèmpere cun sa nega no aifatu (menzus a fàghere chi no a ispetare, mellus a timi chi no a provai) Sinonimi e contrari aggratuau / cdh. medhu | ctr. pejus Modi di dire csn: menzus de a tie, de a mie; menzus a… (nadu de chiesisiat), menzus chi… (si pertzisat pro chie): est menzus a fàghere goi (chiesisiat), menzus a timire (chinisiollat chi dhu fatzat) chi no a proare; est menzus de fàghere goi = (cufrontu) andhat prus bene gai chi no de goi, a fàghere gai est menzus de fàghere goi; mellus bèni = prus menzus; si como chi… mezus si… = a candho… menzus si…; in su menzus, èssere in su menzus, èssere in su menzus (+vrb. inf.) = in su mamentu prus bonu, prus addatu, prus bellu; a menzus bídere! = genia de saludu de dus chi si lassant, andendisindi s'unu o s'àteru Frasi menzus andhamus, no fetat tempus malu prus a tardu ◊ menzus faghimus goi chi no gai ◊ s'ofesa est menzus a la perdonare! ◊ mi agato desdiciada… piús mezus interrada, pro àere custa vida! ◊ mezus a dare chi no a pedire, mezus andhare chi no a ispetare ◊ in s'arriscu, menzus a furriare de s'oru chi no de mesu ◊ est mellus a si setzi chi no a fai móvidas chi si faint pentí ◊ issu istat mellus anch'est chi no me innòi ◊ oi s'istat mélgius de unu tempus 2. custu est su prus menzus de totu ◊ coment'e in sas oras megnus de s'istória nostra, gherraus pro ndhe tirare sa Sardigna de su destinu de miséria ◊ sa cosa prus menzus tiat èssere a fàghere goi ◊ si aiant tancatu sos mentzus tretos ◊ cusse fit su mentzus dischente ◊ a largos annos cun menzus allegria! ◊ cussas sunt sas menzus medichinas ◊ cumentzàt a no agatai prus saboriu su mellus pisci, sa mellus cassa ◊ custu est su mellus modu de iscriri 3. chi Deus dhis diat su menzus! 4. chi ti tupàst sa buca fadiast mellus bèni! ◊ si est tantu rica como chi est sizerra, mezus si la podiant cultivare!…◊ ndh'agatas mezus de a mie ◊ in su mezus segat s'arréjonu ◊ immoi chi est in su mellus ndi dhu depu iscidai! Etimo ltn. melius Traduzioni Francese mieux, meilleur Inglese better Spagnolo mejor Italiano mèglio, miglióre Tedesco besser (Komp.), am besten (Sup.).

megnànu mangiànu

mégnus méglius

mégu médicu

meguènte , agt, nm Sinonimi e contrari innorante, mengro Frasi a nois nos tratant de meguentes.

mégus mécus