medrúgiu , nm Definizione ladamíngiu Etimo srd.
medúdhu maódhu
medúru madúru
mefàche , nf: ammenfache* Definizione genia de pane Sinonimi e contrari abbifache, coatza 1 Frasi mamma nos at dadu sa mefache apenas bogada dae su furru.
mèga , nm Definizione foedhu grc. (μεγασ) chi bolet nàrrere mannu, impreau coment'e unidade de medida po millione e mescamente in su sensu de mannu meda (si ponet innantis de su nm.)/ megavata = unu millione de vatas; megabbàiti = unu millione de bàiti.
megabbàiti , nm Definizione (intz. Mb) foedhandho de cantidade de memória, in informàtica, unu millione de bàiti (ma funt de prus).
megàfono , nm Definizione genia de aparíciu de pigare in manu po artzare sa boghe de si pòdere intèndhere prus atesu Sinonimi e contrari portabboxi.
megài, megàri , vrb: amegai* Definizione
m. a, de…: èssere apunta a…, acanta a…, èssere faghindhe… (si podet nàrrere de su presente e fintzes de su passau, imp.)
Frasi
megàt de si fai una barca ◊ eita megat de sutzedi? ◊ megas de mi fai su chilighiti ◊ murighendi in sèi in sèi si megàt: Oi etotu bollu imparai a ligi ◊ ita megas de arrallai? ◊ ita megas de fai? ◊ no intendis su chi megant de ti nai?! ◊ bah, dèu megu a nci andai: adiosu!
Traduzioni
Francese
être sur le point de… aller + v.
Inglese
to be going to…
Spagnolo
estar para,
estar a punto de…
Italiano
èssere nell'atto di…
Tedesco
im Begriff sein (Inf.),
gerade.
megàre , vrb Definizione acabbare, asseliare Frasi e mègala, pro piaghere!
mègas , nf: amega Definizione genia de iscusa / avb. èssere a megas de… = megai de… Sinonimi e contrari arraghèscia, iscóticu, iscúgia Frasi no boghes megas e beni! 2. a megas de bènnere so in su momentu ◊ megas chi no si cumprat su númeru a fundhu, bènnere no det a sa santa cungrega (P.Casu).
meghína, megína medichína
mèglia , nf: mella Definizione
genia de efetu chi unu fatu o una cosa faet in sa mente, in s'ànimu de s'àteru / fai m. = fàghere impressione, meraviza e, pro cussu, lòmpere a s'iscopu de àere su chi si cheret (si narat fintzas in su sensu de médiu, manera)
Sinonimi e contrari
impressione,
meraviza,
spantu
Frasi
mancari ti matanes no faghes mèglia ◊ sas mellas chi naschiant dae sos ammentos si nche fint ismorendhe che candhela pessighida de su bentu ◊ sos suos e peri sos anzenos chircant de lu remunire, ma po issu no si acatat mella
Etimo
spn.
mella
Traduzioni
Francese
impression
Inglese
impression
Spagnolo
impresión
Italiano
impressióne
Tedesco
Eindruck,
Impression.
megliorài , vrb: ammellorai,
melliorai,
mellorai,
mengiorai,
metzorare,
mezorare,
milliorai Definizione
essire o fàere méngius, prus bonu, fàere mezoros, òperas de bonu
Sinonimi e contrari
abboniare,
agiuventare,
mediare
| ctr.
impeorai,
pejorare
Frasi
su malàidu est mezorendhe die cun die ◊ s'innétiat su terrinu pro mezorare s'incunza ◊ cun cussu dinari faghimus tribàglios e mezoramus sas carrelas ◊ pentzade a comente pòdere mezorare sa Sardínnia!
Etimo
ltn.
meliorare
Traduzioni
Francese
améliorer,
s'améliorer
Inglese
to better
Spagnolo
mejorar
Italiano
migliorare
Tedesco
verbessern (sich).
megliòras , nf pl Definizione trebballos chi si faent a sa domo po dha mediare, aconciare Sinonimi e contrari acónciu, mezoru, miglioramentu Etimo ctl. milloras.
méglius , avb, agt: megnus,
mélgius,
mellus,
méngius,
mentzus,
menzus,
mezus Definizione
prus bene, in manera prus adata, prus giusta; chi est prus bonu, prus adatu, prus cumbeniosu, prus giustu e àteru (pigat fintzes s’avb. prus po fàere su gradu in créschia): coment'e agt. si ponet agiummai solu innanti de su nm., no càmbiat de mascu a fémina (e, ca acabbat cun /s/, mancu de sing. a pl.); coment'e nm., sa cosa méngius. A/c.: est foedhu chi ponet in mesu sèmpere unu cunfrontu e candho su cunfrontu est tra duas fràsias e si ponet sa cng. chi, custa est sèmpere cun sa nega no aifatu (menzus a fàghere chi no a ispetare, mellus a timi chi no a provai)
Sinonimi e contrari
aggratuau
/
cdh. medhu
| ctr.
pejus
Modi di dire
csn:
menzus de a tie, de a mie; menzus a… (nadu de chiesisiat), menzus chi… (si pertzisat pro chie): est menzus a fàghere goi (chiesisiat), menzus a timire (chinisiollat chi dhu fatzat) chi no a proare; est menzus de fàghere goi = (cufrontu) andhat prus bene gai chi no de goi, a fàghere gai est menzus de fàghere goi; mellus bèni = prus menzus; si como chi… mezus si… = a candho… menzus si…; in su menzus, èssere in su menzus, èssere in su menzus (+vrb. inf.) = in su mamentu prus bonu, prus addatu, prus bellu; a menzus bídere! = genia de saludu de dus chi si lassant, andendisindi s'unu o s'àteru
Frasi
menzus andhamus, no fetat tempus malu prus a tardu ◊ menzus faghimus goi chi no gai ◊ s'ofesa est menzus a la perdonare! ◊ mi agato desdiciada… piús mezus interrada, pro àere custa vida! ◊ mezus a dare chi no a pedire, mezus andhare chi no a ispetare ◊ in s'arriscu, menzus a furriare de s'oru chi no de mesu ◊ est mellus a si setzi chi no a fai móvidas chi si faint pentí ◊ issu istat mellus anch'est chi no me innòi ◊ oi s'istat mélgius de unu tempus
2.
custu est su prus menzus de totu ◊ coment'e in sas oras megnus de s'istória nostra, gherraus pro ndhe tirare sa Sardigna de su destinu de miséria ◊ sa cosa prus menzus tiat èssere a fàghere goi ◊ si aiant tancatu sos mentzus tretos ◊ cusse fit su mentzus dischente ◊ a largos annos cun menzus allegria! ◊ cussas sunt sas menzus medichinas ◊ cumentzàt a no agatai prus saboriu su mellus pisci, sa mellus cassa ◊ custu est su mellus modu de iscriri
3.
chi Deus dhis diat su menzus!
4.
chi ti tupàst sa buca fadiast mellus bèni! ◊ si est tantu rica como chi est sizerra, mezus si la podiant cultivare!…◊ ndh'agatas mezus de a mie ◊ in su mezus segat s'arréjonu ◊ immoi chi est in su mellus ndi dhu depu iscidai!
Etimo
ltn.
melius
Traduzioni
Francese
mieux,
meilleur
Inglese
better
Spagnolo
mejor
Italiano
mèglio,
miglióre
Tedesco
besser (Komp.),
am besten (Sup.).
megnànu mangiànu
mégnus méglius
mégu médicu
mégus mécus