medrúgiu , nm Definitzione ladamíngiu Ètimu srd.
medúdhu maódhu
medúru madúru
mefàche , nf: ammenfache* Definitzione genia de pane Sinònimos e contràrios abbifache, coatza 1 Frases mamma nos at dadu sa mefache apenas bogada dae su furru.
mèga , nm Definitzione foedhu grc. (μεγασ) chi bolet nàrrere mannu, impreau coment'e unidade de medida po millione e mescamente in su sensu de mannu meda (si ponet innantis de su nm.)/ megavata = unu millione de vatas; megabbàiti = unu millione de bàiti.
megabbàiti , nm Definitzione (intz. Mb) foedhandho de cantidade de memória, in informàtica, unu millione de bàiti (ma funt de prus).
megàfono , nm Definitzione genia de aparíciu de pigare in manu po artzare sa boghe de si pòdere intèndhere prus atesu Sinònimos e contràrios portabboxi.
megài, megàri , vrb: amegai* Definitzione
m. a, de…: èssere apunta a…, acanta a…, èssere faghindhe… (si podet nàrrere de su presente e fintzes de su passau, imp.)
Frases
megàt de si fai una barca ◊ eita megat de sutzedi? ◊ megas de mi fai su chilighiti ◊ murighendi in sèi in sèi si megàt: Oi etotu bollu imparai a ligi ◊ ita megas de arrallai? ◊ ita megas de fai? ◊ no intendis su chi megant de ti nai?! ◊ bah, dèu megu a nci andai: adiosu!
Tradutziones
Frantzesu
être sur le point de… aller + v.
Ingresu
to be going to…
Ispagnolu
estar para,
estar a punto de…
Italianu
èssere nell'atto di…
Tedescu
im Begriff sein (Inf.),
gerade.
megàre , vrb Definitzione acabbare, asseliare Frases e mègala, pro piaghere!
mègas , nf: amega Definitzione genia de iscusa / avb. èssere a megas de… = megai de… Sinònimos e contràrios arraghèscia, iscóticu, iscúgia Frases no boghes megas e beni! 2. a megas de bènnere so in su momentu ◊ megas chi no si cumprat su númeru a fundhu, bènnere no det a sa santa cungrega (P.Casu).
meghína, megína medichína
mèglia , nf: mella Definitzione
genia de efetu chi unu fatu o una cosa faet in sa mente, in s'ànimu de s'àteru / fai m. = fàghere impressione, meraviza e, pro cussu, lòmpere a s'iscopu de àere su chi si cheret (si narat fintzas in su sensu de médiu, manera)
Sinònimos e contràrios
impressione,
meraviza,
spantu
Frases
mancari ti matanes no faghes mèglia ◊ sas mellas chi naschiant dae sos ammentos si nche fint ismorendhe che candhela pessighida de su bentu ◊ sos suos e peri sos anzenos chircant de lu remunire, ma po issu no si acatat mella
Ètimu
spn.
mella
Tradutziones
Frantzesu
impression
Ingresu
impression
Ispagnolu
impresión
Italianu
impressióne
Tedescu
Eindruck,
Impression.
megliorài , vrb: ammellorai,
melliorai,
mellorai,
mengiorai,
metzorare,
mezorare,
milliorai Definitzione
essire o fàere méngius, prus bonu, fàere mezoros, òperas de bonu
Sinònimos e contràrios
abboniare,
agiuventare,
mediare
| ctr.
impeorai,
pejorare
Frases
su malàidu est mezorendhe die cun die ◊ s'innétiat su terrinu pro mezorare s'incunza ◊ cun cussu dinari faghimus tribàglios e mezoramus sas carrelas ◊ pentzade a comente pòdere mezorare sa Sardínnia!
Ètimu
ltn.
meliorare
Tradutziones
Frantzesu
améliorer,
s'améliorer
Ingresu
to better
Ispagnolu
mejorar
Italianu
migliorare
Tedescu
verbessern (sich).
megliòras , nf pl Definitzione trebballos chi si faent a sa domo po dha mediare, aconciare Sinònimos e contràrios acónciu, mezoru, miglioramentu Ètimu ctl. milloras.
méglius , avb, agt: megnus,
mélgius,
mellus,
méngius,
mentzus,
menzus,
mezus Definitzione
prus bene, in manera prus adata, prus giusta; chi est prus bonu, prus adatu, prus cumbeniosu, prus giustu e àteru (pigat fintzes s’avb. prus po fàere su gradu in créschia): coment'e agt. si ponet agiummai solu innanti de su nm., no càmbiat de mascu a fémina (e, ca acabbat cun /s/, mancu de sing. a pl.); coment'e nm., sa cosa méngius. A/c.: est foedhu chi ponet in mesu sèmpere unu cunfrontu e candho su cunfrontu est tra duas fràsias e si ponet sa cng. chi, custa est sèmpere cun sa nega no aifatu (menzus a fàghere chi no a ispetare, mellus a timi chi no a provai)
Sinònimos e contràrios
aggratuau
/
cdh. medhu
| ctr.
pejus
Maneras de nàrrere
csn:
menzus de a tie, de a mie; menzus a… (nadu de chiesisiat), menzus chi… (si pertzisat pro chie): est menzus a fàghere goi (chiesisiat), menzus a timire (chinisiollat chi dhu fatzat) chi no a proare; est menzus de fàghere goi = (cufrontu) andhat prus bene gai chi no de goi, a fàghere gai est menzus de fàghere goi; mellus bèni = prus menzus; si como chi… mezus si… = a candho… menzus si…; in su menzus, èssere in su menzus, èssere in su menzus (+vrb. inf.) = in su mamentu prus bonu, prus addatu, prus bellu; a menzus bídere! = genia de saludu de dus chi si lassant, andendisindi s'unu o s'àteru
Frases
menzus andhamus, no fetat tempus malu prus a tardu ◊ menzus faghimus goi chi no gai ◊ s'ofesa est menzus a la perdonare! ◊ mi agato desdiciada… piús mezus interrada, pro àere custa vida! ◊ mezus a dare chi no a pedire, mezus andhare chi no a ispetare ◊ in s'arriscu, menzus a furriare de s'oru chi no de mesu ◊ est mellus a si setzi chi no a fai móvidas chi si faint pentí ◊ issu istat mellus anch'est chi no me innòi ◊ oi s'istat mélgius de unu tempus
2.
custu est su prus menzus de totu ◊ coment'e in sas oras megnus de s'istória nostra, gherraus pro ndhe tirare sa Sardigna de su destinu de miséria ◊ sa cosa prus menzus tiat èssere a fàghere goi ◊ si aiant tancatu sos mentzus tretos ◊ cusse fit su mentzus dischente ◊ a largos annos cun menzus allegria! ◊ cussas sunt sas menzus medichinas ◊ cumentzàt a no agatai prus saboriu su mellus pisci, sa mellus cassa ◊ custu est su mellus modu de iscriri
3.
chi Deus dhis diat su menzus!
4.
chi ti tupàst sa buca fadiast mellus bèni! ◊ si est tantu rica como chi est sizerra, mezus si la podiant cultivare!…◊ ndh'agatas mezus de a mie ◊ in su mezus segat s'arréjonu ◊ immoi chi est in su mellus ndi dhu depu iscidai!
Ètimu
ltn.
melius
Tradutziones
Frantzesu
mieux,
meilleur
Ingresu
better
Ispagnolu
mejor
Italianu
mèglio,
miglióre
Tedescu
besser (Komp.),
am besten (Sup.).
megnànu mangiànu
mégnus méglius
mégu médicu
mégus mécus