mediàna , nf Definitzione sa cannita de mesu de is launedhas; genia de ballu / zenias de launedha: m. pipia, m. fiuda, m. asciuta, m. fiudedha, m. falsa Sinònimos e contràrios mancosa, mesuganna Frases toca, sonasí una mediana ca badhaus! ◊ a noda de mediana su sulitu in cuncórdiu cun pitiolus e trinitus sonasta Terminologia iscientìfica sjl.
medianéri , agt, nm Definitzione chi o chie si ponet in mesu po batire is cosas a un'iscopu, in chistione de bonu ma fintzes de malu, po torracontu de totugantos, ma fintzes solu suo e a dannu de àtere Sinònimos e contràrios tratadore / aporridore, bugoni Frases cussu est unu medianeri de paxi ◊ Gesugristu est su medianeri nostu e po mesu suu teneus s'intrada a su tronu de Deus 2. est una mertza de medianeris chi at traíxiu e béndiu sa Sardigna a is istràngius ◊ sa rufiana, pro fàghere s'arte de medianera, pretzisu chi apet curtu in primu logu e siat avesada a donzi giogu! (B.Sulis) Ètimu spn. medianero Tradutziones Frantzesu intermédiaire Ingresu intermediary Ispagnolu mediador Italianu intermediàrio Tedescu vermittelnd, Vermittler.
mediànu , agt, nm Definitzione chi o chie est in mesu, su de mesu, chi o chie est a mesania inter duas o prus mannàrias, distàntzias o valores; nau coment'e calidade, chi no est tanti bona, antzis a bortas prus mala chi no bona, metzana Sinònimos e contràrios médiu 1 / andhante, mecianu 2. tue ses su puzone medianu cundennadu a bolare dae un'àlvure a s'àteru.
mediàre , vrb Definitzione essire o fàere méngius, prus bonu, agiustare, agatare rimédiu, nau fintzes in su sensu de cambiare in méngius su cumportamentu, is maneras de fàere Sinònimos e contràrios abboniare, arranzare, megliorai, remediare | ctr. impeorai, pejorare Frases chin cantu ghetamus apare, tota bida, no mediamus mai! ◊ su bisonzu ch'est andhau: semus mediandhe totus! ◊ pro mediare onzi male sezis pronta meighina ◊ in custa netzessidade no ischimus comente nos mediare! 2. su ditzu antigu narat gai: Mala ratza no médiat mai ◊ si s'errore podio mediare, Columba, de ti tènnere a muzere!…◊ so andhau abbissi la podio mediare Tradutziones Frantzesu s'améliorer, se corriger Ingresu to improve, to correct oneself Ispagnolu mejorar, corregirse Italianu migliorare, corrèggersi Tedescu verbessern (sich).
mediàre 1 mediài
medicadúra , nf: meigadura Sinònimos e contràrios ammexinadura, medicamentu, meiconzu, méiga, meigascione Ètimu srd.
medicài , vrb: medicare, meicare, meigai, meigare Definitzione betare o pònnere meighina po curare o agiudare a sanare unu male, una maladia Sinònimos e contràrios curai, meighinare Frases meigaiat sa frúture pro no ndhe li tocare ◊ e sa bíngia meigada dh'as? Ètimu ltn. medicare Tradutziones Frantzesu panser (une blessure), soigner (qqch.) Ingresu to medicate Ispagnolu curar Italianu medicare Tedescu behandeln.
medicaméntu , nm: meigamentu Definitzione su chi si faet po agiudare a sanare unu male, prus che àteru in su sensu de pònnere o frigare meighina, badrare o amparare un'arremu malàidu cun calecuna cosa Sinònimos e contràrios cura, medicadura, meiconzu, meigascione Frases ses s'únicu medicamentu de feridas nostras e males ◊ cussa est cosa bona pro meigamentu Tradutziones Frantzesu médicament Ingresu medicament Ispagnolu medicación, cura Italianu medicaménto Tedescu Kur.
medicàre medicài
medichína , nf: meghina, megina, meichina, meighina, meigina, meixina, mexina, michina, mighina, mixina Definitzione dónnia e calisiògiat rimédiu chi potzat curare o sanare unu male, de su corpus o fintzes de s'ànima, de su cumportamentu; istúdiu, isciéntzia e arte de medicare e curare maladias, males de sa carena Sinònimos e contràrios cura Maneras de nàrrere csn: zenias de meighina: a bufadura, a innetziones, a frigadura, a imbràstiu; no ndi tènniri (de ccn. cosa) mancu po mexina = própiu nudha, mancu cantu s'ungra po unu bisonzu Frases isperaus chi is mexinas mi giuint! ◊ sas meighinas a bortas curant unu male ma ndhe faghent essire un'àteru ◊ apo bisonzu de meghinas e de acunnortu (G.Ruju)◊ est malàidu ma no buscat mighina ◊ no si ndhe agatet una a meighina! ◊ dhi ant ordinau mexina contrària 2. sa bonànima de ajaja mia faiat sa mixina de s'ogu pigau ◊ sa michina de sa deina imbetzes de mi facher bene mi at fatu pejus ◊ bae ca sa meighina at fatu efetu: de candho li ant dadu banzu, furendhe, no bi est torradu prus! ◊ pro sa meighina de s'oju bi cheriat unu pinzos o trastis de sa pessone malàida 3. est in s'universidade istudiendhe in meighinas Ètimu ltn. medicina Tradutziones Frantzesu remède, médicament Ingresu medicine Ispagnolu medicamento, medicina Italianu medicina, fàrmaco Tedescu Arznei, Heilmittel.
medichínzu , nm Definitzione genia de linna chi faet a cannàile longu longu e fine, a funes, e si che artzat a pitzu de is matas, faet su frore biancu Sinònimos e contràrios atzara, bidichinzu, bilichinzu, elighinzu, ertessu, filichinzu, inteltzu, lutzara Terminologia iscientìfica rbl, Clematis vitalba. Ètimu srd.
médicu , nm, agt: méicu, megu, méigu Definitzione istudiau chi curat males de sa carena, maladias; chi pertocat is dutores o chi est cosa de dutore Sinònimos e contràrios datori Frases che méigu chi astringhet una bua chena dolore sou in carre anzena (Piras)◊ comente so recuidu a domo mi ant giamadu una cariadora, ca su méigu che fit essidu ◊ cussu est su corbu postu a médicu 2. cun sa dimandha bi cheret su tzertificadu médicu pro dochimentu Sambenados e Provèrbios prb: méigu piedosu liaga pudéscia ◊ ferida mala e méigu giòvanu!… Terminologia iscientìfica prf Ètimu ltn. medicu(m) Tradutziones Frantzesu médecin Ingresu doctor, medical Ispagnolu médico Italianu mèdico Tedescu Arzt, ärztlich.
medída , nf Definitzione istrégiu de 5 litros po medire laore o cosas deasi, ma si narat fintzes po css. cosa chi serbit a medire; su medire etotu / a medida de… = cunforma a… Sinònimos e contràrios addeda, mesura / medidura 2. innantis de fàghere su giampu lea bene sa medida! ◊ in donzi cosa bi cheret sa medida! ◊ est una fémina betza pedrale e patida, sufrit sena medida ◊ tue avantzadu ti ses in medida ca non tenes métidu! 3. sa medida de s'arrobba dha faint a prammus 4. is portas si oberint o serrant a medida de su bisóngiu de friscu o de calori Ètimu spn. medida Tradutziones Frantzesu mesure Ingresu measure Ispagnolu medida Italianu misura Tedescu Maß.
medidòre , agt, nm Definitzione chi o chie medit, pigat misuras; fintzes misura, aina o orrugu de cosa po medire Sinònimos e contràrios ammadidori Frases cussu medidore no est síncheru: furat medindhe! Ètimu srd.
medídu , pps, agt: mediu Definitzione de medire; fintzes chi est bene cunsiderau, fatu cun cunsideru, chentza esageratziones Sinònimos e contràrios ammodau, ammodidu, reguladu | ctr. malammodidu 2. in famíllia fint medidos manighendhe, no fint mentovados pro su tropu manigare ◊ in domo donzi ispesa fit medida Tradutziones Frantzesu modéré Ingresu moderate, moderated Ispagnolu moderado Italianu moderato Tedescu gemäßigt, maßvoll.
medidúra , nf Definitzione su medire, su pigare is misuras Sinònimos e contràrios ammisitadura, mesuradura Frases cue bi at una butega chi bendhent sa robba a medidura Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu mesurage Ingresu measurement Ispagnolu medición Italianu misurazióne Tedescu Messung.
medievàle, medievàli , agt Definitzione chi pertocat o apartenet a su mediuevo.
medighínu , agt Sinònimos e contràrios meditu.
medigiolàre , vrb Definitzione ammesturare e iscolomare cosa (lícuida) de un'istrégiu a s'àteru.