A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z

melabastòre , nf Definizione su frutu de su troiscu: tinghet de colore grogo Etimo srd.

melabidòngia, melabirògna, melabiròngia , nf: melapiròngia Definizione genia de mata (no tanti manna) e frutu (upm) chi faet grogo candho est lómpiu, unu pagu aghedu, aspru, de fragu bellu meda Sinonimi e contrari chidonza, melachidonza*, meladintíngia, piraghidonza, piròngia Frasi apu cotu unas cantu melabidòngias a fodhi o, comenti si narat, in su farivari Terminologia scientifica frt, Cydonia oblonga.

melàbrina , nf: melàvrina Definizione mela àbrina, de porcrabu (sirbone): genia de linna chi faet in montes (es. Gocèanu) fintzes a mata manna e assimbígiat meda a su pirastu po s'ispina, ca portat ispinas mannas, longas ma prus finòngias e prus pagas, faet sa fògia prus curtza e tundhatza e bogat unu frutighedhu a bisura de pira pitichedhedha che pirastru ma prus lúghidu e lisu: faet a dh'innestare a mela Terminologia scientifica mtr, Malus dasyphylla Etimo srd.

melachidònza , nf: melachitonza, meladidòngia, meladidonza, meladirogna, meladiròngia, melaghidòngia, melaghidonza, melaghintonza, melaridonza Definizione genia de mata (no tanti manna) e frutu (upm) chi faet grogo candho est lómpiu, aghedu, aspru (e nudha suciosu), de fragu bellu meda Sinonimi e contrari chidonza, melabiròngia, meladintíngia, pirachidonza, piròngia / ttrs. meraghidogna Frasi su mossu de sa melaghidonza est malu a ingullire ◊ sa melaghidonza ocannu est liera, ma bi at annu chi est totu punta Terminologia scientifica frt, Cydonia oblonga Etimo ltn. mela cytonea Traduzioni Francese cognassier, coing Inglese quince (-tree) Spagnolo membrillero, membrillo Italiano cotógno, cotógna Tedesco Quittenbaum, Quitte.

melachínu , agt Definizione chi est druche meda, che mele, nau de binu; nau de manta de animales, chi est in colore de su mele Sinonimi e contrari mélinu Etimo itl. melacchino.

melachitònza melachidònza

melàcra , nf: melagra, melarga, meliagra, meriaga, meriagra, miliacra, miliagra, miliarga, miriagra Definizione calidades diferentes de erba agheda, a fògia ovada Sinonimi e contrari alabatu, lampatu / ciduledha, coraxedu 1, erbasalia, malistritza, marraola, medhaca, meraxa, meriàgula, miriola, pabasedha Terminologia scientifica rba, Rumex acetosella, Oxalis acetosella Etimo srd. Traduzioni Francese oseille Inglese sorrel Spagnolo acederilla, aleluya Italiano acetósa minóre Tedesco Kleiner Sauerampfer.

melàda , nf Definizione druche fatu de mela cota; maladia chi benit a sa cosa prantada e dha faet bianca Etimo srd.

meladidòne , nf, nm: melalidone, melalione, melaulidone, meluchidone, meludidone, melulidone, meraridoni, merarioni, merulidone, meurioni Definizione sa mela, melighedha, de su lidone, e fintzes sa mata etotu / inchesu che su meladidone (nau de ccn)= cun sa cara orrúbia che fogu Sinonimi e contrari alidone, baca 1, billella 2, bilisone, chelleisone, ghilidone, lasarione, lisone, memeledhu, mendhilicotu Frasi portat is trempas arrúbias che unu merarioni ◊ sa pitzinna est chin sa cara ruja che meladidone 2. fit inamoradu de s'ària de su monte, de sos buscos de meluchidone e de iscoba Etimo srd. Traduzioni Francese arbouse Inglese arbutus berry Spagnolo madroño Italiano àlbatra, corbézzola Tedesco Frucht des Erdbeerbaumes.

meladidòngia, meladidònza melachidònza

meladintíngia , nf Sinonimi e contrari chidonza, melachidonza, piròngia.

meladirògna, meladiròngia melachidònza

meladrína , nf Definizione genia de mela areste.

melàdu , pps, agt, nm: melau Definizione de melare 1; chi portat mele, chi est isciustu in mele; druche fatu cun mele / catas meladas.

melàdu 1 , pps Definizione de melare Frasi apo intesu sas berbeghes ca ant meladu.

melaerànu , nf Definizione (pl. melasderanu, melaeranos) genia de mata e de frutu (upm), po su prus matucu, chi faet aintru coment'e ispartziu a silibbas tramesadas cun d-unu pigighedhu de cosa groga crara che a su corgiolu etotu, totu a granighedhos unu pagu longhitos e cracos de colore orrúbiu candho est de pòdere papare: su corgiolu est marigosu che fele e de colore grogànciu / m. abberta = cun su croxu tzacau; fàghere su risu de sa melaeranu (nau pro arrennegu)= fai s'arrisu de is angionis de Pasca (s'arenada si tzacat e paret ammostandho is dentes) Sinonimi e contrari adenada, aniada, melagranada, tanada Frasi ndh'amus bodhidu sa melaeranu ◊ a su mortimmorti a su pisedhu li ant dadu duas melasderanu Terminologia scientifica frt, Punica granatum Etimo srd. Traduzioni Francese grenadier, grenade Inglese pomegranate (tree) Spagnolo granado, granada Italiano melograno, melagrana Tedesco Granatapfelbaum, Granatapfel.

melaevrúschinu , nf Definizione una genia de tupighedha pitica, totu birde, cun is cambos chi parent fògias, puntudas, a ispina: faet unu pibionnedhu orrúbiu (mela de frúschiu o meledha úrpina) Sinonimi e contrari brúsciu 1, buscadinu, frúschiu 1, grúspinu 1, lauspinosu, piscialetu, ruju 2, rúschiu, sorighina 1, spinadopis Terminologia scientifica rbl, Ruscus aculeatus Etimo srd.

melàghe , nm Sinonimi e contrari babbarrotu, babbasaju, buvone, partabúdiga, paulina, perta, sasàgia, scarfajoni Frasi abes, espes, melaghes, mariposas, babbaudedhos cun alas pintadas, muidèndhemi in giru a boliadas de su mundhu mi dant novas gustosas (P.Casu) Terminologia scientifica crp.

melaghidòngia, melaghidònza, melaghintònza melachidònza

melàgi , nm: melàrgiu, melaxi, melaxu Definizione parte de su casidhu inue s'abe faet su pane de su mele; covecu de ortigu o sipa chi tupat is casidhos de is abes Etimo ltn. *melariu Traduzioni Francese hausse de ruche Inglese honeycomb Spagnolo melero Italiano melàrio Tedesco Honigwaben.