meruàgula meriàgula
merúdhu maódhu
mérula , nf Definition
meurra, genia de pigione niedhu, mannitu, a bicu grogo / àtera arratza de pzn., m. cana = meurra de arriu, isturru de àcua o de riu (cinclus cinclus sapswuorthi)
Synonyms e antonyms
maurra,
mélura,
meulla
/
cdh. mérrulu
Idioms
csn:
chervedhos de m. = pessone chentza sale in conca; m. bianca = mérula rara e solu in passera in Sardigna, zughet pinnias biancas in petorras e suta de sas alas
Sentences
nois ndhe amus disaogu, nos tatamus a trimpone e compare merulone frúsciat cun su bicu grogu! ◊ s'intendhent sos càntigos pibiosos de mérulas e pigas ◊ sa meruledha zuchet su pítali grogo
Scientific Terminology
pzn, turdus merula
Etymon
ltn.
merula
Translations
French
merle
English
blackbird
Spanish
mirlo
Italian
mèrlo
German
Amsel,
Schwarzdrossel,
Merle.
merulidòne meladidòne
merulínu melurínu
merulútzu merlútzu
merxàni magliàne
mèsa , nf Definition
mobbília de diferentes formas (cuadrada, longa, tundha) po pònnere a papare, trebballare, fàere pane, fata prus che àteru a tàulas lisas in paris cun bàtoro peis e fintzes calàsciu; fintzes orroca in paris in mare e in oros de mare / min. mesedha, mesigedha; partes de una m.: is peis, is traessas, su pianu; genias de mesa: de suíghere = banchita, mesa bàscia po cariare sa pasta, fàere su pane (ma a logos est arta po suíghere prantaos); de iscriri = iscrivania; po nai sa missa = sa mesa de su Segnore, s'artare
Synonyms e antonyms
banca
Idioms
csn:
sètzere in m. = acurtzu a sa mesa pro manigare; apariciai sa m. = pònnere totu s'isterzu pro pònnere a manigare; pesaindi sa m. = collíreche totu dae subra de sa mesa; sas mesas de su carru = sos taulones de su letu de su carru; agatai sa m. scuta = andhare a manigare candho che ant collidu totu e no bi at prus nudha
Sentences
andhant a pràndhere e po fàere bella figura ponent in pitzu de sa mesa is trastos bellos ◊ si un'apena giompet a bavinassa in mesa anzena s'imbutit fin'a s'últimu biraditu (Grolle)◊ isse bículat sempre in mesa anzena ◊ su mortu fut giai in pitzu de sa mesa e is fémminas iant cummenciau s'orrosàriu
Scientific Terminology
mbl
Etymon
ltn.
me(n)sa
Translations
French
table,
planche
English
table
Spanish
mesa
Italian
tàvolo,
tàvola
German
Tisch.
mèsa 1 , nf Definition su tretu de mesu de un'istrégiu; genia de mesura puru: oto mesas = unu caltu Synonyms e antonyms meidade, mesania Sentences su cascione fit a mesa de provistas ◊ sa bartza est prena a mesa.
mesàda , nf Definition
tempus de unu mese; paga de unu mese
Synonyms e antonyms
ttrs. misada
2.
candho cubis sa trasferta sa mesada ti dat aficu lanzu ◊ mi torrat a pigai coment'e castiadori de su livàriu e aici su chi dhi depu dhu iscontat de sa mesada
Etymon
itl.
Translations
French
mois
English
month
Spanish
mesada,
mensualidad
Italian
mesata,
mensilità
German
Monat,
Monatslohn.
mesadí, mesadíe , nf, nm: mesaia,
mesaie,
mesudí,
mesudia,
mesudie Definition
sa mesania de sa die, ma prus precisu sa de dóighi oras lómpia: pl. mesudies
Synonyms e antonyms
deici
Idioms
csn:
in punta de mesudí = a mesudie zustu, a sa puntinsigna de m., a mesudie in puntu; a punta de mesudie = a sas oras de sole prus budhidu, in istiu
Sentences
a punta de mesudie s'astore istat arrodiendhe subra de s'ama ◊ a mesudí toca e non toca iant giai fatu sa còmpara ◊ su rellotzu at tocatu sa una de passatu mesudie ◊ est acortzindho mesaie e poneus a papare ◊ sos duos pitzinnos si atopaiant totu sos mesudies
Scientific Terminology
sdi
Etymon
srd.
Translations
French
midi
English
midday
Spanish
mediodía
Italian
mezzogiórno
German
Mittag.
mesagànna , nf: mesuganna Definition medida de longàrias de tres metros e mesu (antigamente de tres metros); sa cannita de mesu de is launedhas Synonyms e antonyms mediana Sentences e pàssache lontanu mesaganna: a su giannile meu no che torres! 2. e drínghili sa mesuganna!… Scientific Terminology mds, sjl Etymon srd.
mesagústu , nm: mesaultu,
mesaustu Definition
su bíndhighi de austu, die de festa nódida (s'Assunta)
Synonyms e antonyms
ttrs. mezaostu
Sentences
Nostra Segnora de mesaustu ◊ su piciochedhu boliat ischire chi custa festa fiat uguale a su tusórgiu o a sa festa de mesaustu ◊ candho che colat mesaustu, in bidha s’istiu est finidu: su sero bi cheret unu carralzu ◊ amus detzisu de afestare su mesagustu chin sos parentes vidharesos
Etymon
srd.
Translations
French
mi-août
English
august holiday
Spanish
fiesta del 15 de agosto,
Asunción
Italian
ferragósto
German
Mariä Himmelfahrt,
Mariä Himmelfahrtsfest.
mesaía, mesaíe mesadí
mesàle , nm Definition sa parte o tretu de mesu, nau de cosas e fintzes de animales Synonyms e antonyms mesania, mesanu Idioms csn: m. de cuba = in su fundhu, sa doa de mesu inue si ponet s'isseta e su spíndulu o tughe; m. de sa bértula = sirba, su tretu intremesu de sos fodhes Etymon srd.
mesàle 1 , nm Definition trastu de coghina, orrughedhu de tàula grussa (mescamente de nughe o àtera linna bona, cun d-un'ischeadura a una parte coment'e asa) fatu tuvudu a manera de dhue pònnere e segare petza po papare Synonyms e antonyms tageri Etymon srd.
mesàna , nf Definition misura de bàtoro cartos o fintzes unu tanti de noranta litros Sentences po s'agiudu chi mi at dadu li apo regaladu una mesana de fae Scientific Terminology mds Etymon srd.
mesanéllu , nm: mezanellu Definition aposentu a pianu de terra Scientific Terminology dmo Etymon itl.p mesanel.
mesanía, mesaníu , nf, nm Definition
su tretu o parte de mesu de una cosa, de unu logu, de una mannària, de unu tanti, tra duos logos / a m. de su séculu = a sa bandha de sa metade de su séculu
Synonyms e antonyms
mesale,
mesu
Sentences
no so giómpidu mancu a mesania de su resultadu ◊ su monumentu l'ant fatu in mesania de sa piata ◊ canno ti bient superendhe sas sinzas de mesania, in s'istrada, ti faghes contare perigulosu ◊ cussu logu si agatat a mesania de duas bidhas ◊ su fabedhare de unu pópulu no est su matessi dae su mesaniu a s'oru (M.Columbu)
Etymon
srd.
Translations
French
ligne médiane,
ligne de sécurité (di una stada)
English
middle
Spanish
medianería
Italian
mezzerìa
German
Mitte,
Straßenmitte.
mesànnu , nm Definition tempus de ses meses, sa metade de un'annu Scientific Terminology tpc.