nàdu 1 , pps, agt, nm: natu,
nau Definition
de nàrrere: est incurtzau de naradu e s'impreat fintzes in su sensu de sa cosa chi si narat mescamente coment'e contu o díciu
Synonyms e antonyms
narau
/
contadu,
nada
2.
ca fit ómine de savímene, chin pacas paràulas vene natas los poniat totu a sa muta
3.
de su nau a su fatu nc'est grandu diferéntzia
Translations
French
dit,
dicton
English
said,
told,
known as,
saying
Spanish
dicho
Italian
détto
German
gesagt,
gennant,
geheißen.
nàdu 2 nàdru
nàe , nf: nai 1 Definition
parte de una mata, cambu mannu, grussu, ma parte cussu puru is cambos prus mannos / min. naigedha, naighedha, naissola
Synonyms e antonyms
arrampu,
bratu,
cambu
Idioms
csn:
èssere nae dorta = (nadu de unu) èssere ramu tortu, trevessu, chi no afilat a deretu, chi fait de conca de cussu e no ascurtat s'arrexoni
Sentences
s'àrbure est barriada gai a meda chi zughet sas naes dórchidas ◊ sa linna a nae si campionat a fasche ◊ si est sicada sa nae fozida
Surnames and Proverbs
smb:
(De)ssanai, (De)ssanay
Scientific Terminology
rbr
Translations
French
branche
English
branch
Spanish
rama
Italian
ramo
German
Ast.
nàe 1 , nf: nai 2,
nave,
navi Definition
mezu mannu de trasportu po andhare in mare de pòdere ingòllere cosa e gente meda, o fintzes fruniu de armamentos a iscopu de gherra / sa parte de fundhu inue si ponet su gàrrigu = pajolu; fai s'àrburi de sa nai = fàghere s'àrbure ritza (inartare ambos peis ponendho in terra amdaduas manos)
Synonyms e antonyms
bastimentu,
nabiu
Sentences
sa nae blindhada resistit a sos siluros ◊ in altu mare pone nae e tòrrandhe cun pesu ricu! (Limbaresu)◊ tet àere pontes in totu sos mares e naes peri totu sos trainos…◊ si est postu in tróglia pro agatare duos postos in sa nae ◊ s'intras in su mare a vela isparta che afundhas cun sa nae! (M.Murenu)◊ s'istrasura iat traghillau sa navi: fut impossíbbili arresisti a su bentu ◊ su bentu at istorradu sas naves
Scientific Terminology
trps
Etymon
ltn.
nave(m)
Translations
French
navire
English
boat
Spanish
barco,
buque
Italian
nave
German
Schiff.
nàe 2 , nf Definition totu su corpus de un'animale Synonyms e antonyms carena, carenale Sentences ite ndhe as, boe, chi tanta poténtzia ti at dadu sa natura e tanta nae candho tropu est sa tua passiéntzia? (B.Sini)
naèra , nf Definition genia de cosa (duas) chi essit asuta de sa barra (in su gúturu) a crabas e brebès e abbarrat pendhendho coment'e lorinchinu, unu a cad'ala Synonyms e antonyms nàcara 1.
nàera , nf: nàiri 1, nària Definition sinnu de bestiàmene: un'intaca o segada de mesu de s'origa (a bortas in ambas) a s'oru, a denanti (n. ananti) o a desegus (n. avatu) o fintzes fadhias o trevessas (in d-un'origa a denanti, in s'àtera apalas) e deosi abbarrat coment'e un'unga de origa pendhendho Surnames and Proverbs smb: Naria Scientific Terminology pst.
nàfata , nf Definition genia de ógiu chi si bogat de su petróliu, bonu coment'e carburante po motores a iscópiu a duos tempos o fintzes po abbruxare Sentences m'infastidiat su fragu de sa nàfata, sa frúsia de is portas e su tremuleu de is finestrinus.
nafatalína , nf Definition genia de sustàntzia bianca, fragosa, chi bogant de su carbone fóssile o de su catramu, impreada mescamente po no lassare pònnere sa tega a s'orrobba téssia chistia Sentences cussus tzerpius chi si papant s'arrobba dhus podis isperdi cun sa nafatalina.
nàfra , nf Definition navra*, ma nau in su sensu de marcu, sinnale de abbruxadura in sa pedhe.
nafrútza , nf Sentences est un'erba meghinosa chi assimbizat a sa margaridarza, o a sa nafrutza (Frau-Puddu) Scientific Terminology rbc.
nagiòla naciòla
nài , vrb: narai Definition s'impreat in su sensu de bogare foedhu, foedhare bastat chi siat, ma mescamente precisandho is foedhos o chistionu chi si faet e fintzes in su sensu de torrare foedhu a una pregonta: sa coniugatzione est sa matessi de nàrrere / est a nai = benit a nai, est a isciri, coment'e a nàrrere, itl. cioè Synonyms e antonyms faedhare / nàrrere* / arraspundi | ctr. cagliare, citire Sentences nara sa cosa acoment'est, no neris fàulas! ◊ cussu no tenit ita nai ◊ dognunu narat sa sua ◊ su nai mi nc'est passada s'ora!…◊ in bidha mia neus diasi!
nài 1 nàe
nài 2 nàe 1
naíbbulu , nm Definition
cosa chi si narat, manera de nàrrere, fintzes contighedhu curiosu
Synonyms e antonyms
naranara,
naravèglia
Sentences
at a èssiri finas capitau a s'ischèsciri fuedhus e naíbbulus passendusí su contu de s'unu a s'atru (G.Desogus)
Translations
French
anedocte
English
anecdote
Spanish
anécdota
Italian
anèddoto
German
Anekdote.
nàica , nf Definition puntedhu chi si ponet a is naes de is matas càrrigas a meda de frutu po no si ndhe segare Synonyms e antonyms frucàrgiu Etymon srd.
nàidi , nf: nàira,
nàiri Definition
genia de arracadas o figas chi essint in su tzugu, asuta, prus acanta a su gúturu, a crabas e brebès e abbarrant pendhendho che duos lorinchinos
Synonyms e antonyms
nabras*,
nàcara 1
Surnames and Proverbs
smb:
Nairi
Translations
French
gourmette
English
curb
Spanish
barba
Italian
barbazzale,
téttola
German
Bart,
Ziegenbart.
naidúra , nf Definition su nàrrere, manera de nàrrere Synonyms e antonyms naradura* Sentences a naidura nant: A mi che tirare su lutu a candho seo morta!
naigàre , vrb: navigai,
navigare Definition
andhare o cúrrere in mare apertu, in nave, ma fintzes andhare bastat chi siat in logu largu o mannu che a su mare
Sentences
nàigant in abbas pagu giaras ◊ sa barca m'est bortulada in su mezus navigare!
2.
est naighendhe in su mare de sa bundhànscia
Translations
French
naviguer
English
to sail
Spanish
navegar
Italian
navigare
German
zu Wasser fahren,
segeln.