norabbòna , nf: norobbonas Definition
in ora bona (pl. puru): uras bonas, cosas de bonu chi si disígiant a unu, naendhosidhu / donai su norabbonas
Synonyms e antonyms
orabbonas
Sentences
sbregungida, amendu a unu cojau no podis arriciri mancu norabbonas ◊ tengu sentidu e coru genuinu donendu norabbonas a tui ◊ basendisí is santus peis sa norabbona si donaus
Etymon
ctl.
norabonas
Translations
French
souhaits,
félicitations
English
greetings,
congratulations
Spanish
enhorabuena,
felicitación,
parabién
Italian
augùri,
congratulazióni
German
Glückwünsche.
noràli nadàbi
noramàla , nf Definition in ora mala: uras malas, cosas de malu chi si disígiant a unu, naendhosidhu a frastimu Etymon ctl. noramala.
norànta nobànta
Nord , nm, agt: norti Definition
una de is bàtoro bandhas, sa chi faet cara a s'istedhu polare
Synonyms e antonyms
tramuntana
| ctr.
Sud
Translations
French
nord
English
north
Spanish
norte
Italian
nord
German
Norden.
nordigàre nodrigàre
nordítziu , nm Definition
totu su chi serbit po mantènnere a unu, cosa de papare e de logu po istare, po dhu campare
Synonyms e antonyms
bivu,
mantenimentu,
vitantza
Sentences
aus cuntratau is brebès a pàsculu francu e in prus su nordítziu po noso
Translations
French
maintien,
entretien (sostentamento)
English
maintenance
Spanish
mantenimiento
Italian
manteniménto
German
Versorgung,
Erhaltung,
Unterhalt.
noríu nodídu
nòrma , nf Definition genia de régula, mescamente cosa istabbilia cun sa lei, parte de una lei Synonyms e antonyms regla.
normadòri , agt Definition chi faet, decidet, aprovat is normas, régulas e regulamentos Sentences cussa est una lei normadora in custas chistionis.
normàle, normàli , agt Definition chi est cunforma a sa norma, ma nau mescamente in su sensu chi no est diferente de is àteros, chi de prus a mancu est che is àteros, (nau de ccn.) chi tenet unu cumportamentu sanu, chentza nudha de istrambu o de fàere pentzare a su malu.
normalidàde , nf Definition
su èssere normale, a sa própriu manera de sèmpere, chentza nudha de nou, de diferente
Translations
French
normalité
English
normality
Spanish
normalidad
Italian
normalità
German
Normalität.
normalizàre , vrb Definition essire o fàere normale, fàere andhare o torrare is cosas cunforma a sa norma, a sa manera de sèmpere.
norobbònas norabbòna
norodhàsile , nm Definition erva de ràmine, genia de erba totu arraighinas nodosas mala a ispèrdere e istrobbosa in logu coltivau Synonyms e antonyms araminzu, arramanarxu, birdarràmene, eràmine, gràmene, ilaila, orgodhàsile, pastudrèmini Scientific Terminology rba, Cynodon dactylon Etymon srd.
noródhu , nm Definition mucu chi essit de su nasu o cosa ispudada Synonyms e antonyms larodhu*.
nòrte , nm Definition
s'istedhu chi orruet ifilu de su polu nord e chi serbit de orientamentu in su logu a denote; fintzes destinu, logu o iscopu a ue si iat a bòllere lòmpere
Sentences
rutilante istella e norte de sa vida, nos sias cunfortu e guida! ◊ norte vivu e luminosu das in sa nave chi portas ◊ siades norte a s'umana tzeghidade! ◊ in su monte collocada servides de norte e ghia ◊ chi sa Musa ti siat giaru norte in sa vida!
2.
grandhe campana, sempre piús forte repica in sas aeras de Ichnusa aviada animosa a menzus norte (P.Casu)
Etymon
spn.
norte
Translations
French
étoile polaire
English
polestar
Spanish
estrella del norte
Italian
stélla polare
German
Polarstern.
nòrti nord
norvegésu , agt, nm Definition
chi pertocat sa Norvégia, chi o chie est de sa Norvégia
Translations
French
norvégien
English
norwegian
Spanish
noruego
Italian
norvegése
German
norwegisch,
Norwegerin.
nos , prn Definition
prn. de 1ˆ persona pl., est sèmpere cmpl. (indiretu = a nois, po nois/noso, a benefíciu o a dannu nostu), diretu (e si che podet furriare in nosi) e cun verbos pronominales / a/c.: cun ndhe si che podet aunire a fàere nondhe, cun che a noche, cun lu/la a nollu/nolla (e nollos, nollas)
Synonyms e antonyms
si 4
Sentences
feinosí sa gràtzia chi s'alimentu nosi serbat de profetu ◊ nosi daiant su linu e nosi faiamus fardetas ◊ oe no bi andhamus ca no nos andhat bene ◊ si nos dades una manu de azudu bi la faghimus ◊ compà, como nosi ndhe bufaus un'àtera tassa! ◊ cale fogu nos fit brusiendhe totugantu? ◊ custa cosa nos faghet male
2.
andhaiamus a marrare e però gei nosi colaiamus etotu ◊ a nosi pasare, pacu bene!, nosi pasaiamus pacu! ◊ si nos bidides in apretu curride a nos azuare! ◊ Frantzisca nosi cheret bene ◊ po nosi divèrtere nosi poniaus a marrare, a innetiare, a messare…
3.
de su chi amus nadu nos semus zurados puru ◊ nois nos creimus meda ma in prus de una cosa faghimus farta ◊ ite nos creimus, chi est menzus a fàghere gai?! ◊ nondhe andhamus, noche ghiramus
Etymon
ltn.
nos
Translations
French
nous
English
us
Spanish
nos
Italian
ci (a noi,
ci)
German
uns.