A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

norabbòna , nf: norobbonas Definitzione in ora bona (pl. puru): uras bonas, cosas de bonu chi si disígiant a unu, naendhosidhu / donai su norabbonas Sinònimos e contràrios orabbonas Frases sbregungida, amendu a unu cojau no podis arriciri mancu norabbonas ◊ tengu sentidu e coru genuinu donendu norabbonas a tui ◊ basendisí is santus peis sa norabbona si donaus Ètimu ctl. norabonas Tradutziones Frantzesu souhaits, félicitations Ingresu greetings, congratulations Ispagnolu enhorabuena, felicitación, parabién Italianu augùri, congratulazióni Tedescu Glückwünsche.

noràli nadàbi

noramàla , nf Definitzione in ora mala: uras malas, cosas de malu chi si disígiant a unu, naendhosidhu a frastimu Ètimu ctl. noramala.

norànta nobànta

Nord , nm, agt: norti Definitzione una de is bàtoro bandhas, sa chi faet cara a s'istedhu polare Sinònimos e contràrios tramuntana | ctr. Sud Tradutziones Frantzesu nord Ingresu north Ispagnolu norte Italianu nord Tedescu Norden.

nordigàre nodrigàre

nordítziu , nm Definitzione totu su chi serbit po mantènnere a unu, cosa de papare e de logu po istare, po dhu campare Sinònimos e contràrios bivu, mantenimentu, vitantza Frases aus cuntratau is brebès a pàsculu francu e in prus su nordítziu po noso Tradutziones Frantzesu maintien, entretien (sostentamento) Ingresu maintenance Ispagnolu mantenimiento Italianu manteniménto Tedescu Versorgung, Erhaltung, Unterhalt.

noríu nodídu

nòrma , nf Definitzione genia de régula, mescamente cosa istabbilia cun sa lei, parte de una lei Sinònimos e contràrios regla.

normadòri , agt Definitzione chi faet, decidet, aprovat is normas, régulas e regulamentos Frases cussa est una lei normadora in custas chistionis.

normàle, normàli , agt Definitzione chi est cunforma a sa norma, ma nau mescamente in su sensu chi no est diferente de is àteros, chi de prus a mancu est che is àteros, (nau de ccn.) chi tenet unu cumportamentu sanu, chentza nudha de istrambu o de fàere pentzare a su malu.

normalidàde , nf Definitzione su èssere normale, a sa própriu manera de sèmpere, chentza nudha de nou, de diferente Tradutziones Frantzesu normalité Ingresu normality Ispagnolu normalidad Italianu normalità Tedescu Normalität.

normalizàre , vrb Definitzione essire o fàere normale, fàere andhare o torrare is cosas cunforma a sa norma, a sa manera de sèmpere.

norobbònas norabbòna

norodhàsile , nm Definitzione erva de ràmine, genia de erba totu arraighinas nodosas mala a ispèrdere e istrobbosa in logu coltivau Sinònimos e contràrios araminzu, arramanarxu, birdarràmene, eràmine, gràmene, ilaila, orgodhàsile, pastudrèmini Terminologia iscientìfica rba, Cynodon dactylon Ètimu srd.

noródhu , nm Definitzione mucu chi essit de su nasu o cosa ispudada Sinònimos e contràrios larodhu*.

nòrte , nm Definitzione s'istedhu chi orruet ifilu de su polu nord e chi serbit de orientamentu in su logu a denote; fintzes destinu, logu o iscopu a ue si iat a bòllere lòmpere Frases rutilante istella e norte de sa vida, nos sias cunfortu e guida! ◊ norte vivu e luminosu das in sa nave chi portas ◊ siades norte a s'umana tzeghidade! ◊ in su monte collocada servides de norte e ghia ◊ chi sa Musa ti siat giaru norte in sa vida! 2. grandhe campana, sempre piús forte repica in sas aeras de Ichnusa aviada animosa a menzus norte (P.Casu) Ètimu spn. norte Tradutziones Frantzesu étoile polaire Ingresu polestar Ispagnolu estrella del norte Italianu stélla polare Tedescu Polarstern.

nòrti nord

norvegésu , agt, nm Definitzione chi pertocat sa Norvégia, chi o chie est de sa Norvégia Tradutziones Frantzesu norvégien Ingresu norwegian Ispagnolu noruego Italianu norvegése Tedescu norwegisch, Norwegerin.

nos , prn Definitzione prn. de 1ˆ persona pl., est sèmpere cmpl. (indiretu = a nois, po nois/noso, a benefíciu o a dannu nostu), diretu (e si che podet furriare in nosi) e cun verbos pronominales / a/c.: cun ndhe si che podet aunire a fàere nondhe, cun che a noche, cun lu/la a nollu/nolla (e nollos, nollas) Sinònimos e contràrios si 4 Frases feinosí sa gràtzia chi s'alimentu nosi serbat de profetu ◊ nosi daiant su linu e nosi faiamus fardetas ◊ oe no bi andhamus ca no nos andhat bene ◊ si nos dades una manu de azudu bi la faghimus ◊ compà, como nosi ndhe bufaus un'àtera tassa! ◊ cale fogu nos fit brusiendhe totugantu? ◊ custa cosa nos faghet male 2. andhaiamus a marrare e però gei nosi colaiamus etotu ◊ a nosi pasare, pacu bene!, nosi pasaiamus pacu! ◊ si nos bidides in apretu curride a nos azuare! ◊ Frantzisca nosi cheret bene ◊ po nosi divèrtere nosi poniaus a marrare, a innetiare, a messare… 3. de su chi amus nadu nos semus zurados puru ◊ nois nos creimus meda ma in prus de una cosa faghimus farta ◊ ite nos creimus, chi est menzus a fàghere gai?! ◊ nondhe andhamus, noche ghiramus Ètimu ltn. nos Tradutziones Frantzesu nous Ingresu us Ispagnolu nos Italianu ci (a noi, ci) Tedescu uns.