òe , avb, nm: oge,
oi,
oje,
oxe,
oze Definition
sa die chi seus passandho candho foedhaus, candho seus foedhandho, fintzes is tempos nostos; oe, oi dhu narant fintzes arrespondhendho po nàrrere chi sa cosa no est própriu comente est naendho o pentzandho s'àteru
Idioms
csn:
oe chi est oe, oje chi est oje = galu oje (fintzas: como, própiu como in su tempus nostru); oje pro oje = a dies de oe; po inditari fatus giai sussédius: otu, cuíndixi a oi, a cras, a ariseru; po inditai fatus chi depint ancora sussèdiri: oi otu, oi cuíndixi, cras otu = dae inoghe a oto, a bíndhighi dies, oto dies a comintzare de cras; mi paret oe = arregordu bèni meda coment'e chi siat cosa de oi; in die de oe = un'àteru annu in custa própiu dí; ei oe!… = genia de ammeletzu
Sentences
oe o cras andhamus ◊ oi in frigura e cras in sepultura ◊ oe mi connosches, mih, si no mi l'agabbas de fàghere burdellu! ◊ ei, oe, si no ti ndhe andhas!…◊ oe no est in dare: no li essit súlida! ◊ oge tocat a favedhare, a iscríere e a pessare in sardu ◊ oze puru za bos apo istraviadu chin sas novas!◊ oxe est una die de bentu
2.
oe chi est oe, bénnida una tzerta ora mi paret chi mi pungant a puntorzu ◊ mi paret oe, candho in pitzinnia iscultaia sos poetas cantendhe in palcu! ◊ seu de tundidroxu in tundidroxu: otu a oi su tallu de tziu miu, oi su tallu de babbu, oi otu su de un'amigu ◊ mi arregordu cument’e chi siat oi candu iat isposau cussa
3.
- Si bit ca no dh'arregordas aundi si passat! - Oi no dh'arregordu!… (= bae ca za mi l'ammento!)◊ - Fata l'aias cudha cosa? - Oe fata!… E chie ndh'at tentu de tempus?! ◊ eh, fabas est, oi!…◊ - Aciapadu l'azis su conígliu? - Oe t'aciapo!… ◊ E mancu chin sa nàschida de su fizu at cambiadu? – Oe ti càmbio!…
Scientific Terminology
tpc
Etymon
ltn.
hodie
Translations
French
aujourd'hui
English
today
Spanish
hoy
Italian
òggi
German
Heute.
òedi! , iscl Definition
oe + ti (oi, como + a tie: s'acentu, mescamente candho su foedhu est nau a solu, podet orrúere fintzes a úrtimu): bah!…, nudha!…, mancu pro sonnu!, nono!
Sentences
- Abbàida sa peta, chi depet èssere cota! - Oedí!… Mancu a ndhe montovare! ◊ - Fatu azis? - òedi fatu: totu a fàghere est! ◊ - Bidu l'as, a Pedru, recuendhe? - Oedí!…
Translations
French
mais non!
English
of course not
Spanish
¡qué va!,
¡anda!
Italian
macchè!
German
keine Spur.
oèna , nf: aena*, ena Definition genia de erba chi si sèmenat po brovendha, e fintzes sa calidade areste chi creschet a sola; pitarioledhu; su pigiolu de su linu Synonyms e antonyms aenamurra, arvenarzu, enàrgiu, fenapu, fenarza, fenumurru Scientific Terminology lrs.
oesèro , avb Definition custu sero, su sero de oe, oe a mericedhu, a primu note Synonyms e antonyms istasero Sentences bos ndhe cheria faedhare eo, oesero, de custa chistione Scientific Terminology tpc.
òfa , nf Definition bucone, móssigu de cosa Etymon ltn. offa.
ofédhu , nm Definition
min. de ofu: nodighedhu chi si faet in sa lana filada (mescamente candho no est bona)
Synonyms e antonyms
budhuca,
burroni 1,
murutuledhu,
nodichedhu,
tzurunga
Surnames and Proverbs
smb:
Offeddu
Translations
French
petit nœud
English
small knot
Spanish
nudo pequeño
Italian
nodétto
German
Knötchen.
ofelléri , nm Definition
ómine, maistu chi faet druches a bèndhere
Synonyms e antonyms
druceri,
cunfetureri,
cunfiteri,
truteri
Scientific Terminology
prf
Translations
French
pâtissier
English
confectioner
Spanish
pastelero
Italian
pasticcère
German
Feinbäcker.
ofellería , nf Definition
butega ue faent e bendhent druches, ma fintzes cosas a bufare, ue faent su gafè
Sentences
est una grandu ofelleria: unu portali cantu su de crésia, totu in birdiera ◊ in is ofellerias emu biu liconerias chi mi faiant su tziritziri
Etymon
itl.
offelleria
Translations
French
pâtisserie
English
confectioner's
Spanish
pastelería
Italian
pasticcerìa
German
Konditorei.
ofèndhere, ofèndi, ofèndiri , vrb: ofènnere Definition
giare dispraxere mannu, fàere un'ofesa, ofesas, fàere o nàrrere apostadamente cosa de malu, de dannu contr'a unu a tales fintzes de si ndhe primmare o arrennegare: prnl. pigaresidha po un'ofesa, primmare fintzes chentza neghe o chentza arrexone / pps. ofénniu, ofesu
Synonyms e antonyms
abbituperare,
aciociai,
afrentai,
aggravae,
arrochizare,
desdorai,
ilzenzare,
innorare,
ofensai
Sentences
dae tentu a comente faedhas, ca podes ofèndhere! ◊ nara su chi cheres ma chentza ofèndhere!
2.
si no ti ofendhes ti naro una cosa ◊ cussu cristianu deretu si ofendhet: no faghet a li nàrrere nudha!
Translations
French
vexer,
offenser
English
to offend
Spanish
ofender,
agraviar,
afrentar
Italian
offèndere
German
beleidigen.
oféndiu , pps, agt: ofénniu Definition
de ofendi
Synonyms e antonyms
aggromolau,
ofesu
/
annicadu,
inconadu,
pirmau
Translations
French
offensé
English
offended
Spanish
ofendido
Italian
offéso
German
beleidigt.
ofènnere ofèndhere
ofénniu oféndiu
ofènsa , nf: ofentza,
ofesa Definition
fata o nada mala a dannu de ccn. a tales de si ndhe primmare o dispràxere / campaniare un'o. = circai de si fai perdonai fendi calincuna cosa de bonu, pònniri arrimédiu a un'ofesa
Synonyms e antonyms
aggràbiu,
lesiadura,
tàschilu
| ctr.
defensa
Sentences
at domandau perdonu a Deus, a pobidha e connada po is ofesas fatas ◊ s'ofesa est menzus a la perdonare! ◊ cantu tui prus perdonas is aggràvius e is ofentzas prus merescis ◊ chi seo brentaghedu, no ndhe tengiais ofesa!
Etymon
spn., ctl.
Translations
French
offense
English
offence
Spanish
ofensa,
afrenta
Italian
offésa
German
Beleidigung.
ofensài , vrb Synonyms e antonyms ofèndhere Etymon srd.
ofèntza ofènsa
oferessiméntu , nm Definition cosa de bonu chi si giaet o si bolet giare a ccn. Synonyms e antonyms oferta Sentences fatzat comenti dhi nau dèu arresendi un'oferessimentu a sa Trinidadi.
ofèrrere, ofèrri, ofèrriri , vrb Definition
bòllere giare o giare cosa de bonu a unu / ind. pres. 1ˆ p. sing. oferzo, ofèglio; cong. pres. 1ˆ p. sing. oferza
Synonyms e antonyms
dare
Etymon
ltn.
offerre
Translations
French
offrir
English
to offer
Spanish
ofrecer
Italian
offrire
German
anbieten.
ofèrta , nf Definition
cosa de bonu chi si giaet o si bolet giare a ccn. mescamente po caridade o in crésia
Synonyms e antonyms
iferta 1
Translations
French
offre
English
offer
Spanish
oferta,
ofrenda
Italian
offèrta
German
Angebot.
ofertóriu , nm Definition mamentu e funtzione in sa missa: su ofèrrere a Deus su pane e su binu de cunsacrare.
ofértu , pps Definition de ofèrrere Synonyms e antonyms dadu.