runchinínu , agt Definition nau de una genia de astore, sa toloria, chi, che a totu is pigiones chi papant petza, portat su bicu grussu, curtzu e forte Etymon srd.
runchinòne , nm Definition pilloni de santa Crara, genia de orrúndhine Synonyms e antonyms babbarotu, farzia, ibbirru 1 Etymon srd.
rúnchinu , nm: orrónchinu* Definition su runchinare / istare a r. = istare orrunchinandho Synonyms e antonyms rosicadura, rósicu, rosidura.
rúnchinu 1 , nm Definition aina puntuda fata a manera chi, apustis punta, torrandho agoa arrescat e tiret sa cosa punta Synonyms e antonyms ampile, grifone Etymon srd.
runchiòne , nm: runcone Definition runcu, bruncone*, s'orrugu chi abbarrat in sa mata, de una nae, candho no est segada bene a paris Synonyms e antonyms brocu, bruncu 1, runcu 1 2. intràdeche in sas tancas de s'intragna pro dare allatu a custos runchiones (A.Contu).
rúnchiu , nm Synonyms e antonyms fura, mustrencheria Etymon srd.
runcíllu , nm: arruncillu* Definition ferramenta, aina de ferru fata che una càvana, ma a màniga curtza e cun d-un'atza, coment'e a seguredha, unu tretu, fintzes in sa parte de su tolu Synonyms e antonyms cavanzola, cavonatzu, farchione.
runcòne runchiòne
rúncu , nm: arruncu Definition
su chi abbarrat in su truncu de una nae chi no ant segau a paris (ma si narat fintzes de sa parte prus grussa de is erbas); cosa segada, o de segare, longhighedha, grussita
Synonyms e antonyms
brechioni,
bruncu* 1,
rocu
/
acantu 1,
arrogu,
bículu
Idioms
csn:
su r. de su codhu = su codhu, su tretu tra su tzugu e su bratzu apitzus de su suercu; furriàresi a runcos de codhu (po papai) = papai su chi no andat bèni, su chi no fait; casu a runcu = a cantighedhos
Sentences
at innestadu cussos runcos de bide ◊ tue ses vivendhe a runcos de fenuju ◊ a runcu runcu si che l'at manigada totu, cussa cosa ◊ annunghe duos runcos de linna a su fogu! ◊ macarrones chin casu a runcos
2.
si no tenimus nudha, a runcos de codhu nos furriamus?!
Translations
French
moignon
English
stump
Spanish
tocón
Italian
bròcco,
moncóne
German
Stumpf.
rúncu 1 , nm Definition in sa cara, su tretu de sa buca, de is lavras Synonyms e antonyms bruncu*, fruncu, murrighile, mutzichile, murru, nuncu Idioms csn: istare, èssere a runcos a su fogu, a runcu a fogu = acanta a su fogu; èssere a r. a sa fossa = acanta a si mòrriri, bècius meda Sentences pro fàghere aurtire a fiza mia, mezus andho a pedire pane a runcu a terra! ◊ est papendi a farrancaras cun tzu runcu totu brutu ◊ cun is manus in su runcu is féminas cumènciant a si fai sa rugi e nai s'orassioni 2. nois vetzos semus a runcu a sa fossa: amus fatu su de fàghere!
runcúdu , agt Definition nau de erba, chi portat runcu, est a runcu, portat tretu de su cambu grussitu Sentences su frenugu cheret runcudu pro còghere, e menzus collidu inue paschet bestiàmine ca che li mànigat sa lana.
rundài , vrb: arrundai,
orrundai,
rundhare,
runnare Definition
essire, andhare a rundha, andhare peri su logu; istare in giru chentza impreu
Synonyms e antonyms
bagamundai,
barrantzellare,
cilindronare,
faghinerare,
inghirintinare,
meriolare,
zirare
Sentences
so rundhendhe tota chida pro no istare sa zente chensciosa
2.
ite bi sezis rundhendhe in cue, ca no cheret su mere a bi colare?! ◊ rundhabat in sas tancas a die e a note ◊ sas feras istant rundhendhe in su buscu
3.
petzi ses bonu a rundhare introidha chentza contu e chentza cabu! ◊ una note fit rundhendhe in tzitade
Etymon
spn.
rondar
Translations
French
faire la ronde
English
to do the rounds
Spanish
rondar
Italian
far la rónda
German
die Runde machen.
rundédhu , nm Definition pilloni annapau, de noti, de su tiàulu o sóriche càmpinu o pinnàdigu, genia de animaledhu múrinu chi essit solu addenote (no biet in sa lughe) Synonyms e antonyms alaepedhe, arratapignata, cincidedhu, satzamurredhu, terriolubedhe Scientific Terminology anar.
rúndha , nf: grunda,
orrunda,
runna,
urrundha Definition
in is teuladas, ue acabbant (o cumènciant) is canales, is téulas, siat sa parte prus in artu e siat sa parte prus in bàsciu ue orruet s'abba; crista o serra de monte, fintzes orroca arta, corona de orrocas
Synonyms e antonyms
butiadorzu,
grundhera,
gutera,
martu 2,
stidhiadroxu
/
serra
Sentences
sas rúndhines si ant fatu su nidu suta de sa rundha in domo nostra ◊ sas rúndhines matessi bido chi tenent gustu de torrare a sa betza rundha tua (P.Mossa)
2.
s'àbbile costoit su nidu in punta de sa rundha ◊ dae sas rundhas de su Gennargentu falat una díliga frina ◊ fit de rundha in rundha chirchendhe antunna ◊ su fàmine de Tzacabballa, chi si mandhigheit una rundha de chercos! ◊ sos pitzinnos si che pigaiant a sa rundha pro iscúdere a pedra
Scientific Terminology
dmo, slg
Etymon
itl.
gronda
Translations
French
gouttière
English
roof-gutter
Spanish
canalón
Italian
grondàia
German
Regenrinne.
rúndha 1 , nf: orrunda 1,
rúndhia Definition
su rundhare; su andhare a trevessu, in giru, cricandho; fintzes unos cantu, unu tanti de personas chi andhant impare a giru / ballare a rúndhia = fàere su ballu tundhu
Synonyms e antonyms
gíriu
/
fiotu
Sentences
sos barrantzellos istanote sunt in rundha
2.
candho s'astore essit a rundha fuet dogni puzone ◊ su grodhe, malésigu, essit a rundha in su litu ◊ tue puru in rundha: ube che fis?!
3.
rundhas de pitzinnos innotzentes aspetant chi falet un'istella
Translations
French
ronde
English
rounds,
rondel
Spanish
ronda
Italian
rónda
German
Runde.
rundhàglia , nf Definition
is rundhajolos, gente metzana chi totu su chi faet est a istare in giru
Synonyms e antonyms
bagamundalla,
bruscualla,
cannarolaza,
gentaredha,
scrufulia
Etymon
srd.
Translations
French
racaille
English
scum
Spanish
gentuza
Italian
gentàglia
German
Gesindel,
Pack.
rundhajólu , agt, nm Definition
chi o chie costumat a istare in giru, perilloi perillai, a trevessu peri su logu
Synonyms e antonyms
arringau,
arroliadori,
randhaju,
rundhanu,
runnadore
/
bacamundhu,
bandhuleri,
ilimbitanu,
garroneri,
peldulàriu,
rundhellu,
zirellu
Sentences
a sa cane li amus postu "Rundhajola" ◊ matzone rundhajolu si tucat solu solu tota note a ziru
Scientific Terminology
ntl
Etymon
srd.
Translations
French
flâneur
English
dawdler
Spanish
azotacalles
Italian
bighellóne
German
Herumtreiber.
rundhàllia , nf Definition cosa chi abarrat, arrogalla, orrugos de cosa Synonyms e antonyms arremusulla, romasiza Sentences ti fetant a rundhàllias!
rundhànu , agt Synonyms e antonyms arringau, arroliadori, bandhuleri, rundhajolu, rundhellu, tzincavesu, zirellu Sentences unu cane zacarau est rundhanu in sa tanca ◊ bi at féminas rundhanas de afilu malu e bi ndhe at remonias ◊ rundhanu, su coro meu, che bentu de iscra ruja andhat currendhe (G.Piga) Scientific Terminology ntl Etymon srd.
rundhàre rundài